Türkiye'yi zorlayan hesap
Abone olMaliye Bakanlığı'nın verilerine göre Türkiye'de devlet kasasına giren her 100 Yeni Türk Lirası, Maliye'ye 81 kuruşa, Hazine'ye ise 15.7 Yeni Türk Lirası'na maloluyor.
Maliye Bakanlığı verilerine göre, Gelir İdaresi, 2004 yılında
ülke genelinde 100 YTL vergi toplamak için 81 kuruş harcama yaptı.
Bu tutar, 2000 yılında 1.58, 2001 yılında 1.72, 2002 yılında 0.72,
2003'te ise 0.74 Lira olarak belirlenmişti. Gelir idaresinin vergi
toplamak için yaptığı harcamaların üçte ikisini personele ödenen
maaşlar oluşturdu. Kalan bölüm de yatırımlar ile diğer harcamalara
gitti. 1993 yılında 2.46 Lira olan vergi toplama maliyetini, 2004
sonunda 81 Kuruşa düşüren Türkiye, dünyada da düşük maliyetle vergi
elde eden ülkeler arasında yer alıyor. Avustralya'da 1.19,
Kanada'da 1.20, Çek Cumhuriyeti'nde 2.08, Portekiz'de 1.68,
Hollanda ve Yeni Zelanda'da 1.76, Fransa'da 1.44, İngiltere'de
1.15, Slovak Cumhuriyeti'nde de 1.46 olan borçlanma maliyeti, Kore
ve İrlanda da Türkiye'nin üzerinde bulunuyor. Buna karşılık vergi
toplama maliyeti, ABD'de 0.52, İsveç'de 0.42, Norveç'de 0.59 olarak
hesaplanıyor. HAZİNE'YE YÜKSEK MALİYET Kayıt dışı ekonominin
boyutunun oldukça yüksek düzeylerde seyrettiği ve bazı
hesaplamalarda yüzde 60'ları bulduğu Türkiye'de, yeterli vergi
toplanamamasının faturası, yüksek faiz olarak Hazine'ye çıkıyor.
Hazine'nin gerçekleştirdiği son referans bono ihalesinde 567 gün
vadeli borçlanma dikkate alındığında devlet, her 100 YTL borçlanma
karşılığında 17.98 YTL faiz ödüyor. Böylece, her 100 YTL'lik borcun
maliyeti 18 YTL'yi bulurken, borçlanma, vergi toplamaya göre
devlete 19.5 kat daha fazla bir maliyet çıkartıyor. Bu tablonun
sonucunda Türkiye, son 5 yıllık dönemde ortalama 55-60 katrilyon
lira borç ödemek zorunda kaldı. Bu yılki faiz ödemesi de 56 milyar
YTL'yi aşıyor.