Türkiye'yi batıran gerçekler bunlar
Abone olTürkiye'de vaktinde tamamlanmayan inşaatlara devlet trilyonlarca lira harcıyor. Bitirilmeyen yatırımlar için önceden alınan malzemeler ise depolarda çürüyor.
Türkiye’nin başı, yeterli ödenek ayırmadan başlatılan
yatırımlarla dertte. Bugün ülkenin hemen her yerinde ‘yetersiz
ödenek’ nedeniyle kaplumbağa hızıyla ilerleyen veya rantabl
olmadığı gerekçesiyle çürümeye terk edilen yüzlerce kamu yatırımı
var. Vaktinde tamamlanmayan bu inşaatlar için devlet trilyonlarca
lira harcıyor. Bitirilmeyen yatırımlar için önceden alınan
malzemeler ise depolarda çürüyor. Fethiye Yeni Devlet Hastanesi
inşaatı, geciken ve askıya alınan ödemeler nedeniyle öngörülen
süreden çok daha sonra tamamlanan kamu yatırımlarından biri. 1995
yılında yapılan şartnameye göre inşaatın 1997 yılında bitirilmesi
planlanıyordu. Ancak, yapımı 2003’e sarkınca, 1,2 trilyona ihale
edilen hastanenin maliyeti 50 trilyonu buldu. İnşaat sürerken satın
alınan 2,5 milyon dolarlık tıbbî cihaz ise 8 yıl boyunca depoda
bekletildi. Hastane açıldığında ise cihazların garanti süreleri
dolmuştu. Ancak cihazlar buna rağmen hastaneye monte edildi. 1995
yılında gerçekleştirilen ihale ile Fethiye’de kurulan Yeni Devlet
Hastanesi’nin ihalesi 1,2 trilyona AKFEN İnşaat Turizm Ticaret AŞ
firmasına verildi. Şartnameye göre hastane inşaatı 720 günde
tamamlanacaktı. Ancak beklenen olmadı. Bazı iktidarların hastane
için ayrılan ödeneği ‘öncelikli değil’ diyerek kısması, bazılarının
ise hastaneyi ‘gereksiz görerek’ ödenekleri durdurması inşaat
süresini 4 kat uzattı. Küçük ödeneklerle tamamlanmaya çalışılan
hastanenin maliyeti katlanarak arttı. 1,2 trilyona ihale edilen
hastane, devlete 45 katı fazlaya (50 trilyon) mal oldu. Sıkıntılar
bununla da bitmedi. Yeni yapılan hastanede kullanılacak tıbbî
cihazlar için 1997 yılında ihale açıldı. İhaleyi, 2,5 milyon dolar
fiyat teklif eden Fransız Sagexport ve İngiliz Hospilab firmaları
aldı. Dünya Bankası kredisi ile alınan cihazlar şartnameye uygun
olarak teslim edildi. Ancak hastane inşaatının uzadıkça uzaması
dönemin en iyi cihazlarına deponun yolunu gösterdi. Tıbbî cihazlar
Sağlık Bakanlığı’nın İzmir’deki 1 No’lu Ana Tamir Atölyesi
depolarında 8 yıl bekletildi. Garanti süreleri dolan cihazların
Fethiye Yeni Devlet Hastanesi’ne getirilmesi ise 2005’i buldu.
Fransız Sagexport firması yetkilisi Mehmet Akkoyunlu, cihazların
hastane inşaatı tamamlanmadığı için montajının yapılamadığını
söylüyor. Sekiz yıl önce alınan cihazların ortalama garanti
süresinin iki yıl olduğunu kaydeden Akkoyunlu, “Bundan sonra
garanti vermemiz söz konusu değil.” diyor. Hastane inşaatını 8
yılda ancak bitirebilen AKFEN İnşaat Turizm Ticaret AŞ’nin Proje
Müdürü Zafer Koçak ise sorumluluğun dönemin hükümetlerine ait
olduğunu dile getiriyor. Koçak, “O dönemde değişen hükümetler
nedeniyle hak edişlerimizde gecikmeler oldu. Kaynak olmadan
başlanan projeler ve değişen hükümetler proje maliyetini doğal
olarak artırıyor.” dedi. Fethiye Devlet Hastanesi Başhekimi Opr.
Dr. Ramazan Üyük ise cihazların sağlam olup olmadıkları konusunda
fikir sahibi olmadığını söylüyor. Montajına başlanan cihazların
arasında, ikisi seyyar 5 tane röntgen makinesi, 2 diş ünitesi, 3
adet tam donanımlı elektronik çocuk küvezi, 7 adet ameliyat masası,
cerrahi setler bulunuyor. 60 katrilyonluk bitirilmeyen proje
bulunuyor Anadolu'nun hemen hemen her yerinde bitmeyi bekleyen,
kültür merkezleri, hastaneler, karakollar, devlet daireleri var.
Sadece 2002 senesinde işlevini yitirdiği için terk edilen kamu
yatırım adedi 1002. Programdan çıkarılan projelerin toplam değeri
aynı yılın fiyatlarıyla 2 katrilyon. Bu projelere 2001 yılı
itibarıyla yapılmış olan kümülatif harcama tutarı ise 500 trilyon
TL. Halen tamamlanmamış yatırımların proje tutarının 60
katrilyondan fazla olduğu tahmin ediliyor. Geçtiğimiz yıl 3 bin 555
projenin yer aldığı yatırım programında bu sene toplulaştırma
çalışmalarının da etkisiyle sayı 2 bin 627'ye çekildi. Bu yıl
projelere tahsis edilen miktar ise toplam 16,1 katrilyon. 2005
programında yer alan projelerin toplam maliyeti 206,6 katrilyon
olarak belirlendi. 2 bin 627 proje için 2004 yılı sonu itibarıyla
gerçekleşen kümülatif toplam harcama tutarı ise 84 katrilyon.
Kaynak: Zaman Gazetesi.