Türkiye'ye Venedik'ten geçersiz not!
Abone olAdalet Bakanlığı'nın Venedik'e gönderdiği yeni HSYK taslağı komisyondan kırık not aldı!
'HKSY yasa tasarıları'yla ilgili
hazırlık çerçevesinde, Adalet Bakanlığı tarafından Türkiye'ye davet
edilerek görüş bildirmesi istenen Venedik Komisyonu'ndan açıklama
geldi. Avrupa Konseyi
bünyesinde faaliyet gösteren komisyon, TBMM'de kabul edilen HSYK
yasasıyla ilgili 'memnuniyet veren değişikliklerin' yanında bazı
konularda duyulan endişeleri sıraladı.
Komisyonun raporunda, ''Hakim ve savcıların disiplin cezalarıyla ilgili önkoşulların daha açık düzenlenmemesi'', ''Adalet Bakanlığı ile hakimlere ve savcılar arasındaki ilişkinin birbirine çok yakın olmasının bağımsızlık açısından sakınca oluşturacağı endişesi'', ''performans değerlendirme sistemi'', ''hakimleri izlenme ve denetlenme biçimi açık bir şekilde tanımlanmamış olmasının'' da savcı ve yargıçların bağımsızlığına zarar verebileceği uyarısı yapıldı.
— Venedik Komisyonu, hakim ve savcıların profesyonel yaşamlarının birçok bölümüne değinen yasanın kapsamlı ve detaylı olduğunu bildirdi.
— 1983 yasasına kıyasla yeni yasada göreli olarak önemsiz ve
teknik değişikliklerin yanı sıra önemli değişikliklerin de yer
aldığı belirtilen raporda, bununla birlikte son değişikliklerin
temelde ve sistematik olarak reform etmekten uzak olduğu yorumu
yapıldı.
— Yapılan değişikliklerin Komisyon tarafından memnunlukla
karşılandığı vurgulanırken, en önemli kısım olarak denetim gücünün
Adalet Bakanlığından, HSYK'na devredilmesi gösterildi ve bunun
"mütevazi olsa da doğru yönde atılmış olumlu adım" olarak görüldüğü
bildirildi.
— Venedik Komisyonu, şikayet ve disiplin suçuna yanıt veren
savcı ve yargıçların haklarının güçlendirilmesinin de memnuniyet
yaratan bir bölüm olduğunu bildirdi.
— Komisyon raporunda, ''disiplin cezalarıyla ilgili önkoşullar
daha açık biçimde düzenlenmeliydi, zira mevcut hali, yargısal
faaliyetlerin dolaylı yoldan cezalandırılmalarına yol açacak
şekilde kötüye kullanılabilir'' ifadesi yer aldı.
— Disiplin suçlarına karşı temyize gidememenin, Anayasanın
159. maddesinde ciddi bir eksiklik olduğu vurgulanan raporda, bu
eksikliğin yeni yasada devam ettiği bildirildi.
— Venedik Komisyonu raporunda, ''gerçek başkanları, yapıları
ve kendi iç düzenlemeleriyle büyük adliye saraylarının kurulması
dikkate alınabilinirdi'' denildi.
— Adalet Bakanlığı ile hakimler ve savcılar arasındaki
ilişkinin birbirine çok yakın olmasının, bağımsızlık açısından
sakınca oluşturduğu kaydedilen raporda, özellikle hakim ve
savcıların Adalet Bakanlığında bir göreve alınması noktasında bunun
sorun yaratabileceği ifade edildi.
— Komisyon raporunda, performans değerlendirme sisteminin de
endişe kaynaklarından birisi olduğu belirtilerek, ''hakimlerin
izlenme ve denetlenme biçimi açık bir şekilde tanımlanmamış, bu
savcı ve yargıçların bağımsızlığına zarar verebilir''
denildi.
— Yasanın, Yargıtay'ın yargıçları denetleme ve izlenmesi
görevine açıklık getirmesi gerektiği kaydedilen raporda,
''Yargıtay, temyiz süreci dışındaki mahkeme kararlarının içeriği ve
kurallarıyla ilgili kullanılmamalı. Mahkeme başkanlarının,
hakimleri denetleme hakkı, mahkeme kararı içeriği ve prosedürü ile
doğrudan ve dolaylı olmayan sorunlarda geçerli olmalı''
denildi.