Türkiye'nin tek komünist belediyesinde her şey bedava mı?
Abone olTunceli’nin Ovacık ilçesinde değişim rüzgârları hakim... 30 Mart’taki yerel seçimlerden sonra belediye yönetimi değişti, otobüs bedava oldu. Belediye Başkanı Maçoğlu, ‘Farkımız halkın çıkarını göz önünde tutmak’ diyor.
“Komünist oldunuz ya, şimdi her şey bedava mı sizin
orada?” Ovacıklıların 30 Mart’tan beri en çok karşılaştıkları soru
bu... Türkiye’de 30 Mart seçimlerinin en büyük
sürprizi Tunceli’nin Ovacık ilçesinden geldi. Türkiye Komünist
Partisi (TKP) ilk defa bir belediyenin yönetimini kazandı, gözler
Ovacık’a çevrildi. Belki her şey değil ama otobüs bedava, su
‘neredeyse’ bedava oldu. Yeri geldi engelliler evlerinden
taksilerle alınıp istedikleri yere götürüldü, başta Belediye
Başkanı olmak üzere tüm ilçe çöpleri hep birlikte
topladı...
Peki gerçekten Ovacık’ta ‘komünist’ bir yönetim kurulabilmesi
mümkün mü? Yoksa sadece kazanan partinin adı değişti de her şey
olduğu gibi mi devam edecek? Var olan sistem içinde komünist bir
yaşam tarzı inşa edebilmek, hem de Türkiye gibi yerel yönetimlerin
merkeze göbekten bağlı olduğu bir düzende mümkün mü?
NE DANIŞMA NE GÖREVLİ! DİREK BAŞKAN'IN
MAKAMINA...
30 Mart seçimlerinin üzerinden yaklaşık 4.5 ay geçtikten sonra bu
soruların cevaplarını aramak, Türkiye’nin ilk ‘komünist’ ilçesinde
neler yaşandığını görmek için Ovacık yoluna düştük. 3 bin 700
nüfuslu küçük ilçeye girdiğimizde dikkatimizi ilk önce ana
caddedeki ‘Cuba Cafe’ bayrağı çekiyor. İçerisinde bir kitaplık,
onun hemen yanındaki duvarda da Che Guevara’nın resmi bulunan
kafenin ardından Belediye binasına geçiyoruz. Bu belediye binası
aşina olduklarımızdan ‘biraz’ farklı. 100 metre öteden fark etmeye
alıştığımız belediye binalarının aksine burayı, belediyenin yerini
sorduğumuz bir Ovacıklı’nın eliyle işaret ettiği noktaya
baktığımızda fark edebiliyoruz. Binanın girişinde ne bir danışma ne
de bir görevli var. Direkt üst kattaki başkanlık ‘makamına’
çıkıyor.
"MAKAM ARACINI DEĞİL KENDİ ARACIMI
KULLANIYORUM"
Türkiye’nin ilk ‘komünist’ belediye başkanı Fatih Mehmet
Maçoğlu’na, “4.5 ayda Ovacık’ta neler değişti?” diye
soruyoruz. Maçoğlu’nun yanıtı net: “Aslında hangi siyasetten
gelirseniz gelin önünüzde bir mevzuat var ve o sizin çalışma
alanınızı daraltıyor. Tabii ki belediyeler bir mevzuat
çalışanlarını daraltıyor diye durmaz. Bizim diğer sistemden
farkımız halkın çıkarını göz önünde tutmak. Bunların bir bölüm
mevcut yasal zeminlere uygun da olmayabiliyor. Zorlayacağız, belki
bunu yaparken mahkemelere düşeceğiz ama ısrar edeceğiz. Üstümüze
düşeni yapacağız. Mesela göreve geldiğimde makam aracına 300 TL’lik
benzin dolduruldu, 3 defa kullandım aracı. Hep kendi aracımı
kullanıyorum.”
HER PROJE İÇİN SON KARARI HALK VERİYOR
“30 Mart’tan beri ne değişti hayatınızda?” dediğimizde
kadınların dudaklarından dökülen ilk cümle, “Artık daha adil bir
yönetim şekli var, çünkü biz kendimizi yönetiyoruz” oluyor.
Ovacıklı Ayfer Yılmaz, “Kararlar halkla beraber alınıyor. Biz bir
şey istersek oluyor, henüz çok kısa bir süre oldu ama çok memnunuz”
diyor.
Yılmaz’ın ‘kararlar halkla beraber alınıyor’ cümlesi ‘komünist’
belediyenin ikinci icraatı... Maçoğlu, göreve gelir gelmez hemen
halk meclisi kuruyor. Bir başka deyişle belediye içerisinde
kadınlar, engelliler, gençler, esnaf tarafından komisyonlar
kuruluyor. Ayda bir düzenlenen meclis toplantıları öncesinde tüm
ilçede anons yapılıyor. Yılmaz, bugüne kadar düzenlenen 3 halk
meclisi toplantısına da katılmış. Belediyeye gelen her proje halk
meclisine sunulup burada yapılan değerlendirmelerle kabul ediliyor
ya da edilmiyor.
ÜÇ AYLIK SU FATURASI 25
TL!
Ovacıklılarla konuşurken onların yüzünü güldüren bir diğer
uygulamayı daha öğreniyoruz: Burası, Türkiye’de suyun en ucuz
olduğu yer. Süleyman Şaylı, “3 ayda bir su faturası ödüyorum onda
da bugüne kadar en yüksek 25-30 TL civarı geldi” diyor. Maçoğlu da
suyun metreküpünün 0.50 TL olduğunu belirterek, “İsteğimiz suyu
bedava yapmaktı fakat kanunen mümkün olmadığı için mümkün olan en
aşağı fiyatta tuttuk. Tunceli merkezde insanlar ayda 50-60 TL su
parası öderken burada faturalar 3 ayda bir geliyor o da en fazla
20-25 TL” diyor. Ovacık’ta şaşırdığımız diğer yeni ‘deneyim’ ise
çöplerin halk tarafından toplanması...
SOSYALİST DÜŞÜNÜP KAPİTALİST YAŞIYORDUK
AMA ARTIK...
Şimdilik otobüse bedava binen, Türkiye’de en ucuz suyu kullanan, ilçenin geleceğini kurulan halk meclisi sayesinde kendileri tayin eden Ovacıklılar, “Bugüne kadar sosyalist düşünüp kapitalist yaşıyorduk. Artık düşündüğümüz gibi yaşayacağız” diyorlar. Türkiye’nin ilk ‘komünist’ ilçesinin sakinlerinin bu cümleden de anlaşılacağı gibi ‘komünizm’in ne olduğu konusunda da kafaları biraz karışık. Maçoğlu’na cezaevinden, “Başkanım sen komünistsin biliyorum ama Allah’ın izniyle bana bir ayakkabı gönder” diye başlayan mektuplar geliyor. Maçoğlu’nun bundan sonrası için son derece iddialı projeleri var. Bu projelerden bazıları evsizleri ev sahibi yapmak, ilçede istihdamı artırmak için Hazine arazilerini tarım arazilerine dönüştürmek...
'ESAS OLAN ŞEY HİZMET'
Ovacık Kaymakamı İsmail Özkan, siyasetin geri planda kaldığını, esas olanın hizmet olduğunu belirterek şunları söylüyor: “Vatandaşın tercihine bizim saygımız sonsuz, belediye başkanımız da seçildiği günden bu yana siyasi konuları geri planda bırakıyor. Onun ana gündemi hizmet, bunun için çalışıyor. Gayet uyumlu şekilde ilçemizin sorunları için çalışıyoruz. Şu anda büyük bir ortak projemiz de var. 94 yılında köyünden göçmek zorunda kalan insanlar, hayvanlarını da yanlarında alıp gelmiş. O hayvanları şehirlerde beslemeye başlamışlar. Belediye ile ortaklaşa köye dönüş projemiz var.”
'KİMSE PARA VERMEZSE MAZOT NASIL ALINACAK?'
Yönetimin ilk icraatı belediye otobüsünü ücretsiz yapmak olmuş. 30 Mart öncesinde 1 TL olan ücret şimdi bedava. Para vermekte ısrarcı olan yolcular ise direksiyonun yanındaki kaba 1 TL bırakıyorlar...
Türkiye’nin ilk ‘komünist’ ilçesindeki değişimler de ‘mevzuatın’
izin verdiği alanlarda başlamış. ‘Komünist’ yönetimin ilk icraatı,
belediye otobüsünü ücretsiz yapmak olmuş. Yaklaşık 1500
kilometrekarelik bir alana kurulu olan Ovacık’ta saat başı hizmet
veren bir otobüs var. 30 Mart öncesinde 1 TL olan otobüse biniş
şimdi ücretsiz. Her ne kadar ilçe dışında yaşayan eş-dostları
Ovacıklılara, “Şimdi sizin orada her şey bedavadır, biz de gelelim”
dese de ilçe sakinleri bu icraata tepki gösteriyorlar.
'İHTİYACI OLANA YARDIM
EDİLİR'
“Zaten belediyenin parası yok, biz para verip destek olmak
istiyoruz” diyen Ovacıklılar arasında devam eden tartışmalarda,
“İsteyen binerken para bıraksın, bu paralarla ihtiyacı olanlara
yardım edilir” fikrinde uzlaşma sağlanmış. Gerçi uzlaşma sağlanmış
görünse de aslında tartışmanın yankıları hâlâ devam ediyor. Biz de
Ovacıklılarla beraber para vermeden otobüse biniyoruz. Binişte kimi
zaman otobüs şoförünün uyarılarına karşın bazıları para vermekte
ısrarcı davranınca direksiyonun yanında bulunan kaba 1 TL
bırakıyorlar.
Para verenlerden Hıdır Diri, “Bizler gönüllü veriyoruz. Belediyenin
zaten parası yok, para vermezsek yarın bu otobüs mazot alacak para
bulamaz. Belediyenin parası biterse kimse para vermez” derken,
Şükrü Şamdereli ise uygulamanın yerinde olduğunu savunuyor.