Türkiyenin Musulda hakkı var
Abone olIrak parçalanırken, uzmanlardan şaşırtan bir iddia geldi. Irak bölünürse Türkiye Musul'da hak iddia edebilir. Nasıl mı?
Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi
Doç. Dr. Hasan Ünal'dan ilginç iddia geldi.
Ünal'ın şuna dayanıyor: Irak Devleti parçalanırsa Musul ve
Kerkük için eski sahipleri hak iddia edebilir.
O DÖNEMİ HATIRLAYALIM
Malum Türkiye Cumhuriyeti kurulurken Musul ve Kerkük Mısak-ı Milli
sınırları içindeydi ve hatta bu sebeple Lozan görüşmeleri sırasında
bu konu çözülememiş ve olay dönemin Milletler Cemiyeti'ne
aktarılmıştı.
O dönem yeni çıkılmış bir savaşın ardından yorgun olan orduyu yeni
bir savaşa sürüklemek büyük risk görüldüğünden belli ekonomik
kazançlarla (Irak petrol ve doğalgaz gelirlerinin yüzde 10'u 25
yıllığına Türkiye'ye verilecekti) 1926 yılında yapılan İstanbul
Anlaşması karşılığında Kerkük ve Musul Irak'a verilmişti.
TÜRKİYE IRAK BÖLÜNÜRSE HAK İDDİA EDEBİLİR
Gelelim Doç. Dr. Hasan Ünal'ın savının dayandığı gerekçeye:
GEREKÇE 1
İstanbul anlaşması yapılırken Türkiye'ye belirli sözler
verilmişti. Mesela bölgede yaşayan Türk nüfusunun
hakları korunacaktı.
Bu şu anda görüldüğü kadarıyla korunmak bir yana
bölgede yaşayan Türkmenler ciddi bir katliamla karşı karşıya.
GEREKÇE 2
Bölgenin petrolü tüm Irak halkının olacak. Şu anda fiili
olarak da böyle bir durum söz konusu değil. Zira bölgedeki Kürtler
petrol konusundan Irak Hükümetini bile tehdit etmekten geri
durmuyor.
GEREKÇE 3
Son düşünce ise Kerkük ve Musul'un
Irak'a devredildiği ve ortada Irak Devleti diye bir ülke olmaması
durumunda bölgedeki haklarından şartlı olarak vazgeçmiş olan eski
sahipleri (aralarında malum Türkiye'de var) hak iddia edebilir
OSMANLI TÜRKİYE KARŞILAŞTIRMASI
Bu arada
akıllara hemen Osmanlı ile Türkiye Cumhuriyeti karşılaştırması ve
orası Osmanlı'nındı karşı çıkışları gelebilir. Fakat Ünal'ın
dayandırdığı tez Mısak-i Milli sınırları çerçevesinde ve bu sınırda
Türkiye Cumhuriyeti kurulurken esas alınan sınırlar.
Her ne olursa olsun bu tartışmaların dışarıda etkili olduğu kesin.
Zira Türkiye'deki açıklamalarınve ciddiyetin hemen ardından
ABD birlikleri PKK kampına baskın düzenledi.