Türkiye'nin artık Reuters'i olmalı
Abone olİletişim uzmanı Doç. Dr. Türk, Türkiye'nin tamamen uluslar arası arenada söz sahibi bir haber ajansına ihtiyacının olduğunu söyledi.
Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. M. Sezai Türk,
Türkiye'nin kendisini özellikle yurtdışında daha iyi anlatabilmesi
için uluslararası bir haber ajansına ihtiyacının olduğunu söyledi.
Türkiye'nin bu konuda proaktif davranması gerektiğini söyleyen
Türk, uluslar arası ajansların iletişimdeki üstünlükleriyle dünya
kamuoyunu istediklerini gibi yönlendirdiklerini iddia
etti.
İletişim uzmanı Doç. Dr. M. Sezai Türk, Türkiye'nin Anadolu Ajansı'nın dışında tamamen uluslar arası arenada söz sahibi bir haber ajansına ihtiyacının olduğunu söyledi. Erdoğan'ın "One Minute" çıkışının sembolik olduğunu ve asıl ifade edilenin uygulanan dış politikalarla anlam kazandığını söyleyen Türk, bu çıkışlarının dünya kamuoyunda doğru yankılanabilmesi için Türkiye'nin Associated Press (AP), Reuters, Agence France Presse (AFP) gibi uluslar arası bir haber ajansına sahip olması gerektiğini ifade etti.
TÜRKİYE'NİN EN ACİL İHTİYACI
Açıklamasında son yıllarda ve özellikle Ahmet Davutoğlu’nun dışişleri bakanlığı döneminde Türk dış politikasında son derece etkin ve dinamik bir yapı oluştu ve bu doğrultuda Türkiye’nin etki alanı genişledi, stratejik derinliği artığını söyleyen Türk şöyle konuştu:
Türkiye’nin yeni dış politikasında sadece komşu ülkelerle iyi
niyete dayalı ve sorunsuz ilişkiler yer almıyor bunun yanında Güney
Amerika’dan Afrika’ya, Ortadoğu’dan Karadeniz’e,
Balkanlardan Pakistan’a kadar aktif politikalar
yürütülmekte. Türkiye bir küresel aktör olma yolunda
engebeli, tehlikeli yolda yürürken ülkenin dinamiklerinin ve
kurumlarının da bu amaca inanarak etkili politikalar geliştirmesi
gerekmektedir. Bu konuda TRT kendisine düşen görevi son
yıllarda yaptığı ataklarla gerçekleştirmeye çalışmakta. Fakat bu
yeterli değil. Genç Türkiye’nin ilk kurumlarından ve
Atatürk’ünde çok önem verdiği Anadolu Ajansı bu yeni gelişmelerin
neresinde. Eğer Anadolu Ajansı yeni dış politikada esen
rüzgarlara ayak uyduramayacak yada yerel kalacaksa en kısa zamanda
Türkiye Uluslarası bir haber ajansı kurmalıdır.
AJANSLAR ÜLKELERİN İMAJLARINI YÖNETİYOR
Ülkelerin az gelişmişliği ekonomik yetersizlikler, yer altı
kaynaklarının azlığı, gelir dağılımındaki eşitsizlikler gibi
kriterlerle ölçülebilir ama Mosca’nın da dediği gibi az gelişmişlik
ve geri kalmışlıkta temel özellik bağımlılıktır. Küreselleşmiş
dünyada en önemli şey bilgi ve haberdir. Dünyadaki büyük haber
ajansları haber kaynağı olarak bağımlılık yaratmakta ve ülkelerin
imajlarını sahiplerinin istekleri doğrultusunda
şekillendirmektedir.
Batıdaki Hırsızlık Olayı Komşudaki Patlamadan Daha Önemli
Bugün uluslar arası haber ajansları deyince akla tamamen gelişmiş
ve batı kaynaklı haber ajansları akla gelmektedir. Bunlar; AP, AFP
ve Reuters dir. Bu ajanslar gelişmiş ülkelerin haberlerini
gelişmemiş ülkelere taşımakta; oralardan gelişmiş ülkelere yönelik
haber trafiği ise "seçmeli" ve "beklenmedik" haber düzeyinde
kalmaktadır. Bu üç haber ajansı Uluslararası iletişimde, Batılı
ülkelerle ilgili haberleri yanlı olarak verirken dünyanın diğer
kesimiyle ilgili haberlerde sadece ortada üç "c"lik bir durum
-İngilizce’deki darbe (coup), kriz (crisis), felaket (catastrophy)
sözcüklerinin ilk harfleri- varsa yayınlamaktadır. Böylece dünya
kamuoyu olumsuzluklarla anılan ülkelere olumsuz imaj yüklemektedir.
Büyük ajanslar, gelişme halindeki ülkeleri haber yönünden besler
görünürken, onlara gelişmiş ülkelerin ekonomik, kültürel, sosyal ve
siyasal egemenliğini de, dolaylı olarak taşımaktadırlar. Türk
medyasında Amerika yada Avrupa’daki bir polis hırsız kovalamacası,
komşu ülkede patlayan bombadan daha fazla yer bulabilmektedir.
HABERLERİMİZ DIŞ KAYNAKLI
Düne Kadar Silahla Sağlanan Hakimiyetler Şimdi Haberle
Sağlanmakta
Araştırmalara göre Türk televizyon ve gazetelerinde yayınlanan her
100 dış kaynaklı haberden 60’ını uluslararası ajansların sunduğu
haberler oluşturmaktadır. Türk insanı, hemen yanımızda meydana
gelen bir çatışmayı veya olayı onların gözlüklerinden bakarak
öğrenmekte ve Batılı ülkeler düşman gördü diye Suriye, İran’a
düşmanlık besleyebilmekte, Ermenistan’a sempatiyle bakabilmekte,
Rusya ile Gürcistan arasındaki krizde ABD veya Rusya’nın yanını
tutabilmektedir. Dünyayı daha iyi anlaya bilmek ve gelişmeleri
doğru olarak takip edebilmek için bizimde kendi gözlüğümüze ihtiyaç
vardır ve bu konuda Anadolu Ajansı daha aktif görevler almalıdır.
El Cezire bile şuanda dünyada haber kaynağı olarak etkin bir duruma
geçmektedir. Artık dönem küresel arenada yeralma dönemidir. Şu
bilinen bir gerçektir ki haklı olanın değil güçlü olanın sözü
dünyada geçerli akçedir. Güçlü ülkeler, düne kadar silahla
sağladıkları hâkimiyetlerini bugün haberle sağlamaktadırlar.
Uluslararası haber ajansları uzun yıllardır Türkiye’den dünyaya
haber servisi yapmaktadır. Yapılan bu haberlerin ortak bir dili ve
anlamı olduğu bilinmektedir. Haberlerde kullanılan kelimelerden,
haberlerin veriliş şekline kadar her şey adeta oluşturulmaya
çalışılan ortak bir yargının delilleridir. Bu yargı, Türkiye’nin
sürekli bir kriz, felaket, terör ve darbe ülkesi olduğudur. Eğer bu
şekilde devam ederse Türkiye, yeni dış politikasını dünyaya
anlatmakta sıkıntı çekecek ve oluşturmaya çalıştığı yeni imajıyla
ilgili çalışmalar, enerjiler, uğraşlar boşa gidecektir. Yakalanan
mevcut konjonktüre uygun fırsatlar, amatörlüğümüz yüzünden
harcanacaktır. Türkiye bu konuda acele etmeli ve uluslar arası
etkinliğe ve ağ sistemine sahip bir ajans kurmalıdır.
Dünya medyasının bağımlı olduğu bu küresel ajansların etkinliğini
azaltmak Türkiye için çok zor olmayacaktır. Çünkü Türkiye Türk
Dünyasının ağbeyisi, İslam dünyasının tek çıkış yolu ve üçüncü
dünya ülkelerinin de kurtuluş savaşında olduğu gibi ilham
kaynağıdır. Bu bağlamda yeni kurulacak ya da etkinliği arttırılacak
bir Anadolu Ajansı dünya kamuoyunda çok çabuk kabul görecektir.
Uluslar arası bir Haber Ajansına sahip olan Türkiye dünya kitle
iletişim dengesini de önemli ölçüde etkileyecektir. Dünya kamuoyu,
olayları sadece New York, Londra veya Paris gözüyle bakarak
öğrenmeyecektir.