Türkiye’de her yıl 40 bin kişi bu hastalıktan hayatını kaybediyor
Abone olHalk arasında felç olarak bilinen inme, dünya genelinde kanser ve kalp hastalıklarından sonra en fazla ölüme yol açan sağlık sorunu olarak öne çıkıyor. Öyle ki ABD’de yapılan bir araştırmaya göre her bir dakikada bir kişi inme geçiriyor, her üç dakikada bir kişi bu nedenle yaşamını kaybediyor.
Ülkemizdeki sayı da tüm kazaların yol açtığı ölümlerin iki
katından daha fazla. Türkiye’de her yıl 40 bin kişinin inme
nedeniyle hayatını kaybettiğine işaret eden Acıbadem Eskişehir
Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Arzu Aldemir, “İnmenin görülme
sıklığı değişen yaşam koşulları, obezite ve uzayan ortalama yaşam
süresine bağlı olarak artıyor” diyor. Dr. Arzu Aldemir, inme
belirtilerini dikkate alarak ilk 4-6 saat içinde doktora
başvurmanın hayati önem taşıdığını vurguluyor.
Beyne giden kan akımının aniden azalması veya durması sonucu beyin
hücrelerinde dakikalar içerisinde gelişen kalıcı fonksiyon kaybı
ile ortaya çıkan nörolojik tablo, inme olarak tanımlanıyor.
Etkilenen beyin bölgesine göre görme, hafıza, konuşma, kas gücü,
duyu ve denge bozuklukları görülebiliyor.
"Yılda 40 bine ulaşmıştır"
Nöroloji Uzmanı Dr. Arzu Aldemir, tüm inme vakalarının yüzde
80’inin beyin damarlarının tıkanmasına bağlı olarak gelişen iskemik
inme olduğunu belirterek “Geriye kalan durumlarda da beyin
damarlarının yırtılıp beyne kan boşalması sonucu gelişen hemorajik
inme görülüyor” diye bilgi veriyor. Beynin beslenmesinin geçici
olarak bozulduğu durumlarda geçici iskemik atak ortaya çıkıyor. 24
saatten kısa sürede kendiliğinden düzelen bu durumun, ileride
gelişebilecek inmelerin habercisi olması sebebiyle önem taşıdığını
belirten Dr. Arzu Aldemir, “Türkiye’de inme nedeniyle hayatını
kaybeden kişilerin sayısı yılda 40 bine ulaşmıştır. Bu sayı, bütün
kazaları dikkate alsak bile, kazalar nedeniyle hayatını
kaybedenlerin iki katından fazladır” diye konuşuyor.
Risk grubuna girenler dikkat etmeli
Peki, kimler inme açısından risk altında? “Yüksek kan basıncı,
diyabet, kalp hastalıkları, sigara ve alkol, kelosterol ve kan
yağının yüksekliği, ileri yaş, ailede inme geçiren kişi olması,
yetersiz fiziksel aktivite ve obezite riski artırıyor” diyen Dr.
Arzu Aldemir, “Vücudun genellikle tek tarafında uyuşma, güç kaybı,
konuşma, anlama bozukluğu, görmede bozulma, denge kaybı, yürüme
güçlüğü, ani ve şiddetli baş ağrısı gibi belirtilerin biri veya
birkaçı aniden gelişmişse, inme geçiriyor olabilirsiniz. Erken
müdahale edilebilmesi için en kısa zamanda bir hastaneye
başvurmanız gerekir.”
İnme tanısı nörolojik muayene, tomografi ve MR gibi görüntüleme
yöntemleri ile beynin görüntülenmesi, kan testleri ve kalbe yönelik
EKG ve EKO incelemelerinin ardından konuyor. İnmeye doğru zamanda
ve uygun tedavi yöntemleri ile müdahale edilememesi halinde
sakatlık ve ölümlerin meydana gelebildiğini kaydeden Dr. Arzu
Aldemir, “İnme tedavisi; akut inme tedavisi, rehabilitasyon ve
tekrar eden inmeleri engelleyici korunma tedavileri olarak üçe
ayrılıyor. Bunlardan en önemlisi, inmenin geliştiği ilk saatlerde
yapılan damar açıcı, pıhtı eritici tedavilerdir” dedi.
Akut inme tedavisinde önemli olan zaman
Damar tıkanıklığına bağlı gelişen inmelerde damar açıcı tedavi için
ilk 6 saat, pıhtı eritici tedaviler için ilk 4.5 saat kritik önem
taşıyor. Bu süreler aşılmamışsa ve tetkiklerle beyindeki ana
atardamarlardan birinde tıkanıklık tespit edilmişse girişimsel
radyoloji yöntemleri uygulanıyor. Kasıktan veya el bileğinden
girilerek beyindeki tıkalı damarın içindeki pıhtı, kateterler
yardımıyla dışarı çıkarılıyor ve kan akımının normale dönmesi
sağlanıyor. Uygun olan hastalara uygulanan akut inme tedavisinde
tam veya tama yakın düzelme ihtimali bulunuyor. İnmenin üzerinden
geçen zamanın fazla olması ya da kişinin başka sağlık sorunları
nedeniyle bu işleme uygun olmaması halinde kan sulandırıcı
tedaviler, kolesterol, şeker, tansiyon kontrolü sağlayan ilaçların
uygulanması hastaların iyileşme oranlarını artırıyor. Kanamaya
bağlı gelişen inmelerde erken dönemde iyi tansiyon kontrolü ve
bakım, gereğinde ameliyat ile yine hastaların düzelme oranları
artıyor.
Rehabilitasyon ve korunma
İnme hastasının kaybettiği güç, denge, konuşma gibi
fonksiyonlarının yeniden geliştirilebilmesi için rehabilitasyon
tedavileri uygulanıyor. Hastanın tekrar inme geçirmemesi için ilaç
tedavisi ve yaşam tarzı değişikliklerinin planlanması
gerekiyor.