Türkiye dünyanın kül tablası oldu!
Abone olSıkı yasaklar, açılan binlerce dava ödenen milyonlarca dolar tazminat sigara devlerinin gelişmiş ülkelerdeki iştahını kesti.
Yeni cephe Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte
olan ülkeler... Türkiye, sigaraya uygulanan yüksek vergilere rağmen
genç nüfusu ve düşük eğitim düzeyi nedeniyle bu ülkelerin başında
geliyor.
Hedef ülke listesinde Türkiye’nin ilk sıralara oturmasında bugüne
kadar açılan dava sayısının bir elin parmaklarını geçmemesi, 2008
Temmuz’undan itibaren devreye giren kapalı alanlarda sigara içme
yasağının delinmesi de önemli rol oynuyor. Radikal'den
Sevda Yüzbaşıoğlu'nun derlediği haber şöyle:
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Direktörü Margaret Chan,
gelişmiş ülkelerde sıkışan tütün endüstrisinin rotayı gelişmekte
olan ülkelere kırdığına dikkat çekiyor. Chan gelişmekte olan
ülkelerde tütün tüketiminin giderek arttığını belirterek, “Tütün
endüstrisi dünyanın belli kısımlarından çekilirken, belli bölgelere
doğru koşar adım ilerliyor” diyor. WHO’nun Sigarasız Gişirim
Başkanı Dr. Douglas Bettcher da şirketlerin yeni müşterilerin
peşinde olduğu söylüyor.
Tütün üretimi de kayıyor
Sigara üreticileri aynı zamanda tütün üretimlerini gelişmekte olan
ülkelere kaydırıyor. ABD Gıda ve Tarım Bakanlığı’nın (FAO) raporuna
göre de dünyada 100 ülkede tütün üretiliyor. Üretimde başı ise Çin,
Hindistan, Brezilya, ABD, Türkiye, Zimbabve ve Malezya çekiyor. FAO
raporda “Üretim kısıtlamasının olmadığı ve üretim fiyatlarının
düşük olduğu ülkelerden tütün tedariği artacak” diyor.
Türkiye hiç şüphesiz dikkat çeken pazarlar arasında yer alıyor.
Şirketlerden gelen yatırım açıklamaları da bunun kanıtı. British
American Tobacco (BAT) TEKEL’in sigara bölümünü 1.7 milyar dolara
özelleştirmeden satın aldı. JTI ise geçen yıl 2011’e kadar 200
milyon dolarlık yatırım yapacağını açıkladı. Imperial Tobacco ise
Manisa’da 73 milyon dolarlık yatırım yaptı. Sigara ve Sağlık Ulusal
Komitesi Üyesi ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim
Üyesi Prof. Hilal Özcebe “Üreticiler özellikle gençleri ve
kadınları yakın markaja aldı. Çünkü bu ülkelerde nüfus genç, bilgi
düzeyi düşük ve bağımlılık artışı hızla yayılıyor” diyor.
ABD’de tazminatlar çok yüksek
ABD’de sigara üreticilerine açılan yüzlerce dava var.
46 eyaletin başsavcıları, hastalıklara yakalananları temsilen
sigara üreticilerine dava açtı. 206 milyar dolar tazminat
kazandılar. Geçen yıl ise Philip Morris, annesini kanserden
kaybeden Jodie Bullock’a 13.8 milyon dolar tazminat ödedi.
Türkiye’de açılan iki dava düştü
Türkiye’de ise bilinen iki dava var. Edirneli
Yurdagül Tufan 1.1 trilyon TL’lik tazminat talebiyle dava açtı.
Ancak, karşı tarafın avukatları Tufan ölmediği için davanın yersiz
olduğunu söyledi. Eskişehir’de açılan bir dava ise ‘usul’ yönünden
reddedildi.
Üreticiler Türkiye’de çok mutlu
Türkiye’deki önde gelen sigara üreticilerinden bir
yetkili, uluslararası sigara devlerinin Türkiye’de son derece mutlu
olduğunu söylüyor. Yetkili, “Zaten ardı ardına yapılan yatırım
açıklamaları da bunu gösteriyor. Yabancılar ‘Türkiye şahane’
diyorlar. Herkes mutlu” diyor. Yetkili, sigaranın en ucuz
antidepresan olduğunu da söylüyor.