Türk basını bu gizli zirveyi atladı!
Abone olTürkiye Erdoğan'ın Sarkisyan ve Obama'yla görüşmesini saniye saniye izledi. Ama atladığı çok önemli bir zirve daha vardı.
Türkiye Erdoğan'ın Sarkisyan ve Obama'yla görüşmesini
saniye saniye izledi. Canlı bağlantı ve yayınlarla görüşmelerin
sonuçları takip edildi. Ama Türk gazetecilerin atladığı çok önemli
bir zirve daha vardı. Onu da dış basından
öğrendik...
İran’a yaptırımlar için BM Güvenlik Konseyi’nde yapılacak oylama
öncesinde oy hakkına sahip Türkiye ve Brezilya zirveye damga vurdu.
Obama bu iki ülkenin lideriyle gizli bir görüşme yaptı ama
yine de ikna edemedi
ABD Başkanı Barack Obama’nın ev sahipliğini yaptığı ve 47 ülkenin
katıldığı nükleer güvenlik zirvesinde, Brezilya Devlet
Başkanı Lula da Silva, Başbakan Tayyip Erdoğan ve ABD lideri Obama
arasında gizli tutulan bir görüşme yapıldığı ortaya çıktı.
Brezilya Dışişleri’nin açıklamasıyla ortaya çıkan zirvenin
Obama’nın talebiyle gerçekleştiği belirtildi. Buna göre
Erdoğan’ın CNN muhabiri Christiane Amanpour’a verdiği röportajda
İran’a yönelik yaptırım paketine destek vermeyeceklerini söylemesi
ve ardından Brezilya lideri Da Silva’nın kendi ülkesinin basınına
benzer bir açıklama yapmasının ardından Obama kurmaylarına İran’a
yönelik oylamanın yapılacağı BM Güvenlik Konseyi’nde sandalye
sahibi bu iki liderle bir araya gelmek istediğini
iletti.
Türkiye ve Brezilya’nın olumlu yanıt vermesinin ardından 3’lü zirve
ayarlandı. Ancak görüşmede Erdoğan ve Da Silva, İran’ın
nükleer programı nedeniyle BM Güvenlik Konseyi’nde yapılacak
oylamada “evet” oyu kullanmayacaklarını açık bir dille ABD
Başkanı’na iletti. Obama’nın tüm çabalarına rağmen Erdoğan
da Da Silva da bu kararlarından geri adım atmadı.
Brezilyalılar açıkladı
Daha önce planlanmamış olan görüşmenin ardından Brezilyalı
diplomatik kaynaklar, haber ajanslarına 3’lü zirveyi sızdırdı.
Brezilya Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, “Lula ve
Erdoğan’ın İran’a yeni yaptırımlar ilan edilmesini
onaylamadıklarının Obama tarafından görüldüğü”
belirtildi.
Erdoğan’a da bu durum soruldu ve Başbakan da doğruladı. İran’la
ilgili olarak Brezilya’nın da Türkiye’nin yanında yer alacağına
yönelik iddiaların olduğunun hatırlatılması üzerine Erdoğan,
“Zaten Brezilya’nın açıklamalarını, bizim açıklamalarımızı
takip ettiğinize göre, şu anda farklı düşünmüyor”
karşılığını verdi.
Bu da uluslararası basın tarafından, “Obama, Güvenlik
Konseyi’nde veto hakkına sahip Çin’i bile yaptırım konusunda ikna
etti ama Türkiye ve Brezilya’yı razı edemedi” şeklinde
yorumlandı.
2 SORUDA İRAN’A YAPTIRIMLAR
* ABD, İran’a yönelik ne tür yaptırımlar
istiyor?
İran Merkez Bankası’nın işlemlerine kısıtlamalar, İran dışında
faaliyet gösteren İran bankalarına yaptırımlar, İran’dan gelen
kargoların sigorta şirketleri tarafından sigortalanmasının
önlenmesi. İran nükleer programında yer alan isimlerin mal
varlıklarının dondurulması ve seyahat yasağı getirilmesi. İran
deniz taşımacılığı şirketlerine ambargolar getirilmesi. İran’a
silah satışının tamamen durdurulması.
* Kim nasıl oy verecek?
BM Güvenlik Konseyi’nin 15 üyesi bulunuyor. Nükleer silah sahibi 5
ülkenin her kararı veto etme hakkı bulunuyor. ABD, Fransa, Rusya ve
İngiltere İran’a yaptırımlara “evet” oyu kullanacak. Ancak veto
sahibi bir diğer ülke Çin’in çekimser kalması bekleniyor.
İran’dan yardım alan Hizbullah’ın Lübnan hükümetinde yer alması
nedeniyle bu ülkenin de “hayır” ya da çekimser oyu kullanmasına
kesin gözüyle bakılıyor. Türkiye ve Brezilya da evet oyu vermeyecek
diğer ülkeler. Yaptırımların 11-4 geçmesi bekleniyor. Ancak ABD
Başkanı Obama, oybirliği ya da ezici çoğunlukla kabul edilmesi için
bastırıyor.
İlhan Tanır / VATAN WASHINGTON