Tüp bebekte IVM yöntemi
Abone olBebeğiniz olmuyor. Tüp bebek tedavisi göreceksiniz. Ancak hormon ilaçlarına karşı aşırı hassasiyetiniz var. İşte bu yazı sizin için...
Memorial Hastanesi Tüp Bebek Merkezi’nden Kadın Hastalıkları ve
Doğum Uzmanı Op. Dr. Güvenç Karlıkaya, ilaçsız tüp bebek uygulaması
olarak da bilinen IVM (In Vitro Maturasyon) hakkında bilgi verdi.
IVM, halen dünyada az sayıda merkezde uygulanmakta olan ve hormon
ilaçlarına aşırı hassasiyet gösteren kadınlarda kullanılan bir tüp
bebek tedavi yöntemidir. İlaçsız tüp bebek tedavisi olarak da
bilinen ıvm, nedir? IVM (In Vitro Maturasyon), ilk olarak hormon
ilaçlarına aşırı duyarlılık gösteren Polikistik Over Sendromlu
kadınlarda, ilaç kullanılmadan tüp bebek yapmak amacıyla ortaya
çıkmıştır. IVM, yumurtalıkları kısa süreli olarak uyaran hormon
ilacı uygulanması ya da hiç ilaç kullanılmadan toplanan
olgunlaşmamış yumurtaların, dış ortamda (laboratuvarda)
olgunlaştırılarak döllenmesi ve daha sonra uygun gelişim evresine
ulaştığında, rahim içine transfer edilmesi esasına dayanır. En
önemli kullanım alanı nedir? En önemli kullanım alanı ilaçlara
aşırı cevap veren Polikistik Over Sendromlu kadınlardır. Bu
durumda, ilaç kullanılmadan IVM ile tüp bebek yapılması ve
böylelikle aşırı hassas yumurtalıklara sahip olan kadınlarda OHSS
(Ovarian Hiperstimülasyon Sendromu) adı verilen sendromun ortaya
çıkmasını engellemek amaçlanmıştır. Bunun dışında, normal
yumurtalık rezervine sahip olan ancak hormon kullanmak istemeyen
hastalar için de alternatif bir yöntemdir. Polikistik over sendromu
Polikistik Over Sendromu, kadınlardaki önemli bir yumurtlama
problemidir. Bu sorun, toplumdaki her 5 kadından birinde
görülebilmektedir. Kadın vücudunda bulunan iki yumurtalık, bir adet
döneminde döllenmeye müsait 1 olgun yumurta geliştirir. Bu yumurta
gelişimini ve olgunlaşmasını, “Follikül” adı verilen, içi sıvı dolu
bir kesecikte tamamlar. Polikistik Over Sendromu’nda ise; birçok
yumurta aynı anda olgunlaşmaya çalışır, fakat bunu başaramaz.
Sonuçta birçok yumurta vardır ama bunların hiçbiri gelişip,
döllenme yeteneği kazanamaz. Ultrason muayenesinde ise
yumurtalıklar, içerisinde gelişmemiş yumurta bulunan birçok
kesecik, yani kistler şeklinde görülür. OHSS OHSS (Ovarian
Hiperstimülasyon Sendromu – Yumurtalık Hiperstimulasyon Sendromu),
yumurta gelişimi için folikül uyarıcı hormon (FSH) tedavisi yapılan
kadınlarda meydana gelmektedir. Tedavi sırasında, çok fazla sayıda
yumurta gelişimi sağlanırsa, yumurtalıkların boyutlarının artması
ve aşırı uyarılmış olan bu yumurtalıklardan gelen yüksek hormon
seviyeleri nedeniyle uyarılmayı izleyen iki hafta içerisinde bazı
yan etkiler meydana gelebilir. Yan etkiler: • Bulantı, kusma ve
ishal, • Büyümüş yumurtalıklar nedeniyle karın bölgesine gelişen
ağrılar, • Akciğerlerde sıvı birikimi nedeniyle nefes darlığı, •
Kan pıhtılaşmasında artma nedeniyle damarlarda pıhtı oluşumu, •
Vücut sıvı ve elektrolit dengesinde belirgin farklılıklar, •
Dehidratasyon (Vücudun susuz kalması). OHSS’nin ağır olarak
seyrettiği vakalarda, genellikle gözlem ve yatak istirahatı
amacıyla hastanın hastanede yatarak tedavi görmesi gereklidir.
IVM’in yararı nedir? Özellikle Polikistik Over Sendromlu kadınlar,
yumurtalıkları uyaran ilaçların etkisine karşı aşırı derecede
hassastırlar ve hormon ilaçları sebebiyle yukarıda bahsedilen, yan
etkileri oldukça rahatsız edici, kimi zaman hastanede tedaviyi bile
gerektiren Yumurtalık Hiperstimulasyon Sendromuna yakalanma riskine
sahiptirler. Yumurtalıklar ilaçlarla uyarılmadan tüp bebek
uygulamasına geçildiğinde OHSS riski ortadan kalkar. Bunun
dışındaki başka bir önemli konu da; IVM prosedüründe kullanılan
ilaç miktarı, klasik tüp bebek yöntemine göre çok daha az
olduğundan tedavi maliyeti önemli ölçüde azalmaktadır. IVM başarı
oranları IVM yöntemini, ilaçlı tüp bebek tedavisinden üstün kılan
özellik, ilaç kullanımının olmamasıdır. Buna karşın IVM yöntemi ile
gebelik oranları ilaçlı tüp bebeğe oranla daha düşüktür.
Avantajlarına rağmen IVM'in yaygınlaşmamasının temeli nedeni de
budur. Başarı oranlarının istenen seviyede olmaması. Yeni ve daha
gelişmiş IVM kültür vasatlarının devreye girmesi ile bu tekniğin
yaygınlaşması kaçınılmaz. Natürel Siklus Tüp bebek tedavisinde,
hormon kullanmak istemeyen kadınlarda, doğal olarak büyüyen ve
olgunlaşan yumurtanın çatlama aşamasından hemen önce alınıp, vücut
dışında tüp bebek yöntemi ile döllenmesi işlemidir. Burada elde
edilen tek yumurta, geliştirilerek iyi bir embriyo elde edilebilir
ve transferi ile gebelik sağlanabilir. Bununla birlikte ‘natürel
siklusla tüp bebek tedavisi’nin önerildiği en büyük grubu, klasik
tüp bebek yöntemine cevap vermeyen hastalar oluşturmaktadırlar.