TÜBİTAK’a ilginç sorular

Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), araştırmacıların yanı sıra yüzlerce meraklı insanın birbirinden ilginç ve komik sorularına da cevap veriyor. TÜBİTAK’ın “www.tubitak.gov.tr” adresli web sitesine gönderilen ve cevaplanan 2 bine yakın soru arasında, birbirinden ilginç ve zaman zaman komik olanları da bulunuyor. “Bunlar da merak edilmez ki” dedirtecek nitelikteki sorular, TÜBİTAK tarafından büyük bir titizlikle cevaplandırarak, insanların meraklarını yenmeleri sağlanıyor. İşte birkaç ilginç soru TÜBİTAK’a gönderilen sorulardan bazıları şöyle: Yağmur damlaları aşağı düşerken, şekil olarak neden alt tarafı bombeli ve üst tarafı daha ince olur? Dünyanın ağırlığı kesin olarak hesaplanmış mıdır? Eğer hesaplandıysa kim tarafından ve ne şekilde? Bilindiği gibi meyve yemek sağlık açısından çok iyidir, fakat kiraz gibi bazı meyveler çoğu zaman kurtlanır; benim merak ettiğim bu kurtlar nasıl oluşuyor? Sonradan meyvenin içine girmiş olsa deliği olurdu, fakat böyle bir şey yok. Bu konuda beni aydınlatırsanız sevinirim. Kargaların ömrünü merak ediyorum. İstanbul’da beklenen olası depremin nereleri etkileyeceğini merak ediyorum. Harita aradım, ama buladım. Televizyondaki bir bilgisayar ekranı, neden aşağıdan yukarıya dalgalanıyormuş gibi görünür? Bacakta oluşan selülitleri gidermenin en sağlıklı yolu nedir? Hafif bir araba çarpmasında acının hemen değil de yaklaşık 5-6 saat sonra hissedilmesinin nedeni nedir? Küçüklük resimlerime baktığımda kafamın güzel olduğunu, fakat büyüdükçe çirkinleştiğini gördüm. Bir insan kafası kaç yaşına kadar gelişir? Ve neden böyle şekil bozukluğu oluşuyor? Bunun çaresi var mı? Kitap okumaya başladığımızda, niye uykumuz gelir ağırlık çöker? Benim merak ettiğim, kar taneleri havada neden birbiriyle yapışmaz. Toprağa veya yaprağa değdiği anda birbiriyle yapışma başlar? Güneşin merkezindeki sıcaklık kaç derecedir? Dünyanın çekirdeğinde sıcaklık ne civardadır? Elimiz soğuk suda uzun süre kalınca neden ağrıyor? Tavuklar niçin sarı veya beyaz gibi farklı renkte yumurtlarlar? Bazı sakızlar veya şekerler nasıl oluyor da ağzımızı serinletiyor? Karnımız neden guruldar? Yanıtlar TÜBİTAK’tan bazı sorulara verilen yanıtlar şöyle: Her ne kadar Türk filmi de olsa bazı filmlerde çok üzücü bir olay karşısında bir insanın saçının bir kısmının veya tamamının aniden beyazladığını görmüştüm. Bunun olması sizce mümkün mü? Stresin saç beyazlamasında etkili olduğu düşünülse de saç beyazlaması esas olarak genetik kontrol altındadır. Özellikle bir gecede saç beyazlaması genellikle filmlerde görülüyor ve bilimsel açıklaması yapılabilmiş değildir. Küçüklük resimlerime baktığımda kafamın güzel olduğunu fakat büyüdükçe çirkinleştiğini gördüm. Bir insan kafası kaç yaşına kadar gelişir? Ve neden böyle şekil bozukluğu oluşuyor? Bunun çaresi var mı? Kemik gelişimi genellikle 18 yaş civarında tamamlanıyor. Bazı kemik hastalıkları, bebeklikteki yatış şekilleri kafatası yapısını etkilese de esas olarak bu genetik olarak belirlenir. Kafa yapısında belirgin ve dikkati çekici bir yapı bozukluğu varsa, bunun bir beyin cerrahi uzmanı tarafından incelenmesinde fayda olabilir. Elektrik tellerine konan kuşlar neden çarpılmazlar? Kuş, tek bir tel üzerine tünediğinde, devreyi tamamlayacak toprak hattı olmadığından çarpılmaz. Elektrik akımının geçebilmesi için devrenin tamamlanması gerekir. Kuşun üzerine konduğu tel izolasyon malzemesi ile kaplıysa yine çarpılmaz. Develerin neden kamburu vardır, ne işe yarar? Develer, boynuzsuz, midesi üç bölmeli, köpek dişleri olan geniş, esnek yastıkçıklarla donanan iki parmaklı (kumlu arazide yürümeyi kolaylaştırır) geviş getiren hayvanlardır. Sırtlarındaki kambura hörgüç denir. Hörgüç ya da hörgüçler, bu hayvanların otlaklardan yoksun çorak iklimlerde yaşamasına olanak veren yağ depolarıdır. Susuzluğa dayanıklılık daha çok tek hörgüçlü devenin özelliğidir; oysa daha sık ve uzun tüylü olan çift hörgüçlü deve büyük soğuklara çok iyi dayanır. Devenin susuzluğa dayanıklılığı, ne iddia edildiği gibi, su hücreleriyle donanmış olarak işkembenin yapısından ne de hörgücünde depoladığı yağların yanarak metabolik suya dönüşmesindendir. Susuzluğa dayanıklılık, hayvana gece beden sıcaklığını düşürme (30-32 dereceye kadar) ve gündüz yükseltme (40-41 dereceye kadar) olanağı veren değişken ısılılığın sonucudur; ayrıca değişken ısılılık temel etkenine, terlemeyle ısı taşınımı, idrar hacminin büyük ölçüde düşmesi ve nihayet kan hacminin değişmemesi süreçleri de eklenir. Su yitiren tek hörgüçlü bir deve, her defasında 200 litre su içebilir.