Tonlarca soğan depoda çürümeye başladı çiftçi hal esnafına tepkili 10 katına satıyorlar
Abone olAnkara’da üretim maliyetini karşılayamadıkları soğanları satamadıkları için depolara kaldıran çiftçiler, ürünlerinin çürümesinin önüne geçemedi. Meyve sebze halindeki komisyonculardan dert yanan üreticiler, ellerindeki ürünün halde 10 katına satılmasına tepki göstererek Hal yasasının bir an önce yürürlüğe girmesini istedi.
Başkentte hasatını aylar önce yaptıkları soğanların maliyetini
karşılamayan çiftçiler, ürünleri depolara kaldırdı. Sofralarda
yerini alması gereken soğanlar ise havaların ısınmasıyla birlikte
depolarda çürümeye yüz tuttu.
Kendilerinin “stokçu” olarak anılmasından rahatsız olan üreticiler ise sorunun asıl kaynağı olarak meyve sebze hali satıcılarını gösterdi. Ürettikleri soğanın kilosunun 50 kuruştan ellerinden çıkmasına rağmen halde 5 liradan satılmasına karşı çıkan çiftçiler, tüm maliyetlerin kendilerine ait olmalarına rağmen karı elde edenin hal sahipleri olduklarını söyledi.
Komisyonculardan dert yanan Ankaralı soğan üreticisi Mehmet Kubat, sadece kendi canlarının değil, halden çıktıktan sonra markete gidene kadar zamlanan ürünleri fahiş fiyata alan tüketicilerin de canının yandığı belirtti. Tek çözümün Mecliste görüşmeleri devam eden Hal yasasının devreye girmesi olacağını söyleyen Kubat, yetkililerden yardım isteyerek sorunların ortadan kaldırılmasını talep etti.
“Haldeki satıcılar maliyetleri hep bana
yüklüyor”
Haldeki satıcıların karı yüksek tutmak için kanuna aykırı şirketler
kurduklarını ileri süren Çiftçi Mehmet Kubat, “ Ürünleri tarladan
kaldıralım burada kalmasın dedik. İşçi maliyetleri de yüksek, işçi
sıkıntısı da oldu. Maliyetlerimiz de baya yükseldi. Tarlada satışa
sunduk alan olmadı. Bu ürünün maliyeti aşağı yukarı kilo başına 70
kuruş ile 1 lira 20 kuruş arasında. 120 kuruşu mal ettiğimiz ürüne
50 kuruş verdiler. Burada bizim elimizden 50 kuruşa alıyorlar.
Halde 1 lira 20 kuruşa, 2 liraya veriyorlar. Halde çiftçinin malı
satılıyormuş gibi yapılıyor. Çiftçinin eline geçen 50 kuruş. Burada
ezilen üreticiyle tüketici oluyor. Ben bunun gübresini, mazotunu,
elektriğini, işçi maliyetini karşılıyorum, kendim gece gündüz
arkasından koşturuyorum. Ben maliyetini alamıyorum. Biz çiftçinin
dertlerinin dinlenmesini istiyoruz. Biz neden stokçuluk yapalım.
Ürün tarlada kalmasın, insan kursağına gitsin. Ürünü alan olmuyor.
Benim bin ton soğanım vardı. İşçi bulamadığım için 200 tonu tarlada
kaldı. Kalan 800 ton da depoda çürüdü. Yaklaşık 1 milyon lira
zararım var. Talebim Hal yasası. Bizim dertlerimizi dinlemelerini
istiyoruz. Haldeki satıcılar ürünün kaldırılmasını, haldeki
maliyetleri hep bana yüklüyor. Kendileri de devletten kaçmak için
arada şirket kurmuş, hepsinde de kendi adamları var. Ürün el
değiştikçe karı yükseltiyorlar. Üreticinin eline bir şey geçmiyor.
Tüketici de 10 katı fazlasını ödüyor” ifadelerini kullandı.
“Artık insanlar çiftçilik yapmak istemiyor”
Bir diğer çiftçi Suat Eroğlu ise, maliyetin altında fiyat teklif
eden alıcıların yüzünden durumun bu noktaya geldiğini belirterek
şunları dedi:
“Buradaki soğanın çürümesinin nedeni, ürünün tarladan hasat
edilmeye başladığı zamanlarda maliyetlerden ve tüccarların malı
ucuza almasından dolayı ürün para etmediği için çiftçi ürününü
satamıyor. Çitçinin borcu yoksa ürünün depolara getirip bekletmek
zorunda. Çünkü malı alan tüccar maliyetin altında fiyat veriyor.
Devletimiz bu konuyla ilgili hasat zamanından ürünün markete girene
kadar bu durumu takip etmek zorundadır. Buradaki arkadaşımıza
geçenlerde ön yargılı hareket edildi. Bu adam zarar ettiği için
mahsulünü satamadı. Bu adam tüccar değil, çiftçidir. Çiftçiler
maliyetlerden dolayı zor durumdalar. İstediği fiyata satamadığından
dolayı zarar etmektedir ve kar elde edemediği için bekletmek
mecburiyetinde kalmıştır. Ürün de burada havaların ısınmasından
dolayı çürüdü. Adam da haliyle daha fazla zararda. Yoldan geçenleri
görüyorum. Burada durup 10-15 çuval soğanı alıp götürüyorlar. Bir
de böyle bir zarar var. Artık insanlar çiftçilik yapmak istemiyor.
Tarları boş durumda. Maliyetlerden ötürü. Devlet bu konuda çiftçiye
çok büyük destek vermek zorunda.”