Ticari araç sahiplerine kötü haber

Yeni yılda hafif ticari araçlara 'amacına uygun' kullanım şartı geliyor. Mesela bir pastane sahibi, adına kayıtlı aracıyla pasta dağıtabilecek. Fakat, bu araçla çalışanları eve bırakamayacak. Cezayı, kamuyu temsil eden polis, jandarma, vergi memurları, sivil memurlar kesebilecek. 3 kez ceza yiyenin ilgili belgesi iptal edilecek, ticari belgesi olmayana sadece para cezası verilecek.

Akşam'ın haberine göre Karayolları Genel Müdürlüğü'ne bağlı Ulaştırma Müsteşarlığı 2006 yılında hazırladığı bir yönetmeliği yeni yılda başlatma peşinde. Bu düzenleme ile ticari araçların kiralaması tamamen ortadan kalkarken, bu tür araçların leasing yöntemiyle edinilmesi de imkansız hale geliyor. Yeni düzenleme ile araç ruhsatında adı yazılı olan kişi ve onun yaptığı iş, sadece 'o araçla ilgili ise' kullanılabilecek.

Bu düzenleme ile 1 Ocak 2010'da 500 bine yakın ticari araç yola çıktığında yeni cezalarla karşı karşıya. Bu araçların 25 bin adedi kiralık araçlar oluştururken, 80 bine yakınını KOBİ'lerin kendi araçları oluşturuyor. Kalan 300 bin adedin üzerindeki araç ise ticari olarak alınıp, dönüşüm sonucu koltuk sayısı artırılan araçlar.

1 Ocak'ta devreye girecek yeni kanun ile bu tür araçlar sadece belgedeki amaç için kullanılabilecek. Yani pastaneye ait araç sadece pasta dağıtabilecek ama pasta hammaddesi alıp getiremeyecek. Çünkü bu iş satışı yapan tarafın görevi kabul ediliyor. Hafta içi ticari amaçla kullanılan araç, akşamları servis haline gelemeyecek ya da bu araçla hafta sonlarında ailecek pikniğe gidilemeyecek. Uygulama ile zarar görmesi beklenen araç kiralama şirketleri, anlaşmalı oldukları firmalarla ikinci el, satın alma veya anlaşmanın iptali seçeneklerini konuşmaya başladılar bile. Leasing ile araç alımını dahi imkansız kılan sistemle kiralama yöntemi de devre dışı kalacak. Bu uygulama ile yılın ilk üç ayında hafif ticari araçların satışının 20 bin adet artması bekleniyor.

Yeni dönemde satışı artacak modeller şunlar: Doblo, Connect, Kangoo, Caddy, Berlingo, Partner, Fiorino, Bipper ve Nemo...

Ankara'ya gidip dert anlatacaklar

3.5 tondan daha az yük taşımaya elverişli ticari araçların kiralama ve işletilmesini düzenleyen kanun en çok Japon Mitsubishi'nin de ortağı olduğu Intercity'i etkileyecek. Bu firmanın 25 bin aracının yüzde 12'si bu tip araçlardan oluşuyor. Kanun hakkında 2006 yılından bu yana eleştirel olduklarını söyleyen Intercity Yönetim Kurulu Başkanı Vural Ak, 'Yasa, ticari araç kulanımını 4 bin liradan başlayıp, 250 bin liraya kadar değişen tarifeleri olan 70'in üzerinde belgenin alınması üzerine kurulu. Kendi işini yapan KOBİ'lerin işlerini zorlaştırıyor. Onlara ek masraflar çıkarıyor. Bunu daha önce Ulaştırma Bakanı ile Başbakanımız'a da anlattık. Onların hak vermelerine rağmen, yasa aynen çıkarılıyor. Bunu son bir kez daha anlatmak için Ankara'ya gideceğiz' dedi.

Sektörün bir diğer önemli oyuncusu Derindere Filo'nun CEO'su Aytekin Yıldırıcı da Ankara yoluna düşecek ekipte yer alıyor. Filo kiralama sektörünün ağabeyi olan Yıldırıcı, 'Ben yasaya bir şey demiyorum. Hazırlanmış, nedenleri var, kendilerine göre haklılar. Ama kanunun daha önce anlaşması yapılmış olan işleri etkilememesi lazım. Bundan sonra yapılacak yeni kiralama anlaşmalarına izin vermemeli. Sektörümüzde kendi hatamız olmayan nedenlerle küçülmeler yaşanacak' diye konuştu...

'Yollar eskiyor' diye sayı sınırlanıyormuş

Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından ilk kez 2006 yılında hazırlanan kanunun gerekçelerinden biri olarak, 'Kiralama yöntemi sayesinde trafiğe daha çok araç çıktığı ve bu yüzden karayollarının daha çok eskidiği' gösteriliyor...

Erdoğan 2 yıl önce 'düzeltelim' demişti

2 yıl önce İstanbul'da toplanan 'Ulaştırma Zirvesi' sırasında finansal kiralama yapan şirketlerin yöneticileri konuyu Ulaştırma Bakanı Binali YIldırım ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a bizzat kendileri anlattı. Başbakan Erdoğan'ın, çıkan kanunun kiralama sistemini ortadan kaldıracağı yönelik bilgilendirme sonrasında 'Olur mu öyle şey. Lütfen bu kanunu düzeltin dediği' buna rağmen yasanın iki yıl sonra yeniden gündeme getirildiği ortaya çıktı.

'K tipi' belge, 'L tipi' belge bu işin içinden zor çıkılır!

1-Sadece kendi iştigal konusu ile ilgili taşımacılık yapacaklara ve fakat ticari maksatla taşımacılık yapmayacak olan kişiler yönetmeliğe göre K2 yetki belgesi almakla yükümlüdür. K2 yetki belgesi alınabilmesi ve kullanılacak araçların bu belgeye kaydedilmesi ise ancak bu araçların 27255 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliği'nin 25'inci maddesinin b fıkrasının 1'inci bendine göre 'ÖZMAL' olarak kaydettirilmiş olması gerekmektedir, yani ticari aracı kullanacak kişinin bu aracı mutlak olarak satın alması gerekmektedir.

ELEŞTİRİ: Ulaştırma Bakanlığı bu uygulamasıyla şirketleri kendi faaliyetlerinde kullanacakları ticari araçlarını satın almaya, sermayelerinden trilyonlarca lirayı araçlara yatırmaya zorlamakta ve esasen kiralamayı yasaklamaktadır.

MEZARLIK İMASI YANLIŞ

2- İlgili bakanlık yetkilileri filo kiralama sektörünün eskimiş oto mezarlığına döndüğünü söylüyor.

ELEŞTİRİ: Ulaştırma Bakanlığı'nın filo kiralama sektörünü bilmediği belirtiliyor. Filo kiralama sektöründe 2. el araç kiralanması diye bir şey yok. Araçlar genelde 36 ila 48 ay arasında kiralanıp en fazla 4 yaşında kiracının aracı yenisiyle değiştirilir.

YETKİ BELGESİ YETMİYOR

3- 'Yetki belgesi alacaksınız, yoksa ticari araç kiralayamazsanız'... Şu an bilinen anlamda operasyonel ticari araç kiralanması yönetmelikte kesinlikle yasaklanıyor.

ELEŞTİRİ: Bakanlık ya belge alın, ya araç satın alın, belge almazsanız araç kiralayamazsanız şeklinde bir beyanla tamamen yönetmeliğin yasakladığı bir olguyu sanki yetki belgesi alındığında yapılacakmış gibi bir izlenim uyandırmaya çalışıyor. Böyle bir şey yoktur. Ticari taşıma yapmayacak ve kendi faaliyetlerinde kendi malını taşıyacak kişilerin araç kiralaması yönetmeliğe göre mümkün olmayacak. Bu kiralamayı tamamen yasaklamakta ve kısıtlamakta.

BELGE ALMAK PAHALI

4-Çok sayıda ticari araca sahip büyük şirketler 250 bin TL karşılığında L belgesi adı verilen bir belge alabiliyor ve bununla bir araca 50 araç kiralaması yapabiliyorlar.

ELEŞTİRİ: Şirketler, büyük maliyet getiren L belgesi almaya zorlanıyorlar. Fakat bu şirketler bu belgeyi almalarına rağmen kiralamadan uzaklaşarak, kendi filolarını kurmak ve ikide bir değişen kanun ve yönetmeliklerle uğraşmak istemiyorlar.

ŞARTLARI ÇOK AĞIR

5- Ticari taşıma yapmayan tacirlerin Lojistik Firması olabilmesi fiilen imkansız. Zira sözleşmeli taşıt maddesiyle yönetmelikte geçen sözleşmeli taşıt kiralanabilmesi ancak başka ve aynı tür yetki belgesi sahiplerinin yapabilecekleri bir olay.

ELEŞTİRİ: Bir yandan ticari taşıma yapmayacak kişilere 'K2 almalısınız derken, diğer yandan K2 de sözleşmeli taşıt da olmaz kiralık taşıt da ve hatta finansal kiralama ile aldığınız taşıtları dahi 'K2 de kullanamazsınız, o halde siz lojistik firması açın ve lojistik firması olarak başka bir lojistik firmasından bu araçları sözleşmeli taşıt olarak kiralayabilirsiniz' demektesiniz.

Bu arada lojistik firması olabilmek için yönetmelikte geçen şartları da yerine getirmeniz gerekmektedir. Bu şartlar basit bir anlatımla 150 bin TL sermaye, 100 ton taşıma kapasitesine sahip araç parkına (yani yaklaşık 3.5 tonluk araçlardan 30 araca sahip olmak) 1000 metrekarelik kapalı ve açık alan işyeri bulunması vs şartları yerine getirmeniz gerekmekte...