Syriza'dan sonra İspanya'da Podemos rüzgarı!
Abone olYunanistan'da Syriza'nın seçim zaferinin ardından gözler İspanya'daki sosyalist 'Podemos' ittifakına çevrildi. Anketlerde birinci çıkan Podemos'un Kasım'da yapılması planlanan seçimden zaferle çıkmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Yunanistan’da Alexis Tsipras liderliğindeki Radikal Sol
İttifak’ın (Syriza) seçimden zafer elde etmesi, Avrupa ’nın
'endişeli' gözlerini bu kez İspanyol Podemos’a çevirdi. Tıpkı
Tsipras gibi genç bir siyasetçi olan Pablo Iglesias liderliğindeki
Podemos (Yapabiliriz), anketlerde birinci sırada çıkmaya devam
ediyor.
Syriza'yı örnek alan Podemos, dün başkent Madrid'de adeta bir gövde
gösterisi düzenledi. "Değişim Yürüyüşü" sloganıyla yapılan yürüyüş
ve mitinge katılan yaklaşık 100 bin kişi kentin merkezindeki Puerta
del Sol Meydanı'nı hıncahınç doldurdu. Mitingde bir konuşma yapan
Podemos lideri Pablo Iglesias, ekonomide kemer sıkma dönemine son
verme vaadiyle iktidara gelen Syriza'yı övdü. Bu övgü, iki siyasal
hareketin en temel ortak noktasının ve yola çıkış mottolarının da
altını çiziyor. Yunanistan’daki kardeşine benzer olarak, Podemos da
Avrupa’nın kemer sıkma politikalarına karşı çıkıyor ve ülkedeki
geleneksel siyasetten ve işsizlikten şikayet eden “öfkeli”
gençlerin umudu olma özelliğini taşıyor. Peki, Syriza'nın,
anketleri yüzde 28’le önde götüren İspanya’daki kardeşinin vaatleri
ne ve gücünü nereden alıyor?
‘ÖFKELİLER’DEN DOĞDU
1978 doğumlu Pablo Iglesias tarafından geçen yıl 16 Ocak’ta kurulan
Podemos, İspanya’da 2011-2012’de meydana gelen Indignados
(Öfkeliler) adlı sokak hareketinin ardından ortaya çıktı. Sokağa
çıkan milyonlarca kişi herhangi bir parti tarafından temsil
edildiğine inanmıyor, yolsuzluk ve eşitsizlik vurgusu yapıyor ve
İspanya’nın siyasi arenasında ciddi bir değişiklik talep ediyordu.
İşsizlik 2011’de yüzde 20, 2012’de ise yüzde 26 olarak açıklanmıştı
ve gençler bu düzenin değişmesini istiyordu. İşte Podemos, tam da
bu “öfkelilerin” taleplerini yönlendirebilecekleri, özellikle
gençlerin siyasette yer bulabildiği bir parti olarak kuruldu.
Eğitimciler ve aktivistlerin bünyesinde bulunduğu Podemos, yalnızca
bir yıl içinde, 32 yıldır iktidarı aralarında değişen Halk Partisi
ve Sosyalistlere meydan okuyabilmeyi başardı.
BAŞBAKAN RAJOY’U ENDİŞELENDİRDİ
Birçok İspanyol’un gözünde 'yolsuzluğun sözcük anlamı' haline gelen
İspanya Başbakanı Mariano Rajoy’a karşı giderek güçlenen bir aday
olan Pablo Iglesias, partinin başına geçmeden önce Madrid’de
bulunan Complutence Üniversitesi’nin Siyaset Bilimi bölümünde
akademisyenlik yapıyor ve televizyondaki tartışma programlarına
katılıyordu. Partinin başına geçtikten sonra Avrupa genelinde
şaşkınlık yaratan Iglesias, partisine destek veren ve internet
üzerinden oy kullanan 107 bin kişinin yüzde 89’unun isteğiyle
Kasım’da parti başkanlığına yeniden seçildi. Aynı ay yapılan bir
ankette ise Podemos’un oy oranı yüzde 28 çıkarak başta Başbakan
Rajoy olmak üzere İspanyol siyasetçileri endişelendirdi. Bunun yanı
sıra, Mayıs’ta Avrupa Parlamentosu seçimlerine giren Podemos, yüzde
8 oy alarak kuruluşunun yalnızca dördüncü ayında büyük bir başarıya
imza atmış oldu.
KATALANLARIN BAĞIMSIZLIĞI İÇİN OYLAMA
Iglesias, sağ ve sol paradigmasını aşarak yeni bir siyaset modeli
oluşturma sözü veriyor. Ne var ki, parti içinde yüksek kademede
olanların daha önce komünist gruplarda yer almış olmaları
nedeniyle, Podemos’un parti programına şüpheyle yaklaşanlar da var.
Oligarşiyi ve rejimi sık sık eleştiren Iglesias’ın ana
taleplerinden bir tanesi, İspanya anayasasının “1978 rejiminden
arınması için” yeniden yazılması. Iglesias’ın bir diğer hedefi,
sistemi, yalnızca kendilerine hizmet eden ve yozlaşmış
politikacılardan arındırmak. Iglesias, yıllar boyunca kazançlı
işleri kendi aralarında paylaşan siyasetçilerin İspanya ekonomisini
çökerttiğini savunuyor. Podemos’un şüphesiz en büyük vaatlerinden
biri ise Katalanların bağımsızlığı için oylama yapılmasına izin
vermesi.
YÜKSEK GELİRLİLERDEN ALINAN VERGİ ARTIRILACAK
Ekonomik olarak Syriza’yla paralellik gösteren Podemos’un
gündeminde İspanya’nın kamu borcunun yeniden yapılandırılması,
hükümet müdahalesi ve daha iyi kamu hizmeti için başta yüksek
gelirlilerden alınanlar olmak üzere vergilerin artırılması
bulunuyor. Parti, Almanya’nın başını çektiği Avrupa kemer sıkma
tedbirlerine ve euro bölgesindeki para politikasına meydan okuyor.
Iglesias’ın ülkede yüzde 24’lerde seyreden işsizlik oranını
azaltmak için çözümü ise İspanyolların daha az çalışması (haftada
35 saat), yeni iş alanlarının kurulması için bir kamu yatırım
programı oluşturulması ve iş olanaklarının yeniden dağıtılabilmesi
için emeklilik yaşının 60’a çekilmesi. Bunların yanı sıra,
Podemos’un programında, “gayrimeşru kısımları bulmak amacıyla
İspanya’nın kamu borcunun denetlenmesi" dikkat çekiyor. Kârlı
şirketlerin işçileri kovmasını ve azami ücret uygulamasını
yasaklamak isteyen genç siyasetçi, ekonomi hakkındaki düşüncelerini
açıklarken konuşmasında sık sık Joseph Stiglitz, Paul Krugman ve
Kenneth Rogoff gibi isimlerden alıntı yapıyor.
GELENEKSEL İKİ PARTİLİ SİSTEMİ YIKACAK MI?
Rajoy’un başında bulunduğu Halk Partisi, Podemos’u, anamuhalefet
olan Sosyalistleri zayıflatabilecek radikal bir parti gibi görüyor.
Rajoy, yatırımcıların İspanya’dan kaçmasından duyduğu endişeyi dile
getiriyor ve Podemos’u, “İspanya’nın diktatörlükten kurtulmasından
bu yana kaydettiği ilerlemeyi yok etmeye çalışmakla” suçluyor. Her
ne kadar İspanya Başbakanı, “Eğer birileri gelişimi geriye almak ve
ilerlemeyi çöpe atmak istiyorsa, sanırım bu cahillikten
kaynaklanıyor, ancak bu çok mantıksız” dese de, milyonlarca
İspanyol, ilerlemenin önünde engel olarak Rajoy’u görmeye devam
ediyor. İspanyol radyo istasyonu Cadena Ser’in yayınladığı bir
anket, Podemos’un diğer siyasi partileri geride bırakarak yüzde
27.5 oy alacağını öne sürdü. Kasım’da yapılması planlanan
seçimlerde geleneksel iki partili sistemi yıkacağına kesin gözüyle
bakılan Podemos’un lideri Iglesias’ın Başbakan olacağını
düşünenlerin oranı ise yüzde 44.
‘UMUT GÜNEŞİ YUNANİSTAN’DA YÜKSELDİ’
Daha önce birçok kez Syriza’ya desteğini dile getiren ve Tsipras’la
birlikte mitingler düzenleyen Iglesias, Yunanistan’da Pazar günü
yapılan seçimlerin sonuçlarının belli olmasının ardından “Umut
güneşi Yunanistan’da yükseldi” yorumunda bulundu ve 9 bin kişinin
katıldığı “Zamanı Geldi” adlı yürüyüşte konuşma yaptı.
Valencia’daki konuşmasında İspanya’yı, Yunanistan örneğini takip
edip kemer sıkma politikalarına karşı bir partiye oy vermeye
çağıran Iglesias, “Umut başladı, korku sona erdi. Podemos ve
Syriza, başarabiliriz” dedi. Kalabalıkta İspanya’nın yanı sıra
Syriza ve Yunanistan bayrakları da dalgalandı.