Slovenyalı mucidin eve dönüş hikayesi
Abone ol230 patentte adı bulunan 92 yaşındaki Peter Florjanciç, hava yastığını 1957'de tasarladı.
Olimpiyat Oyunları'nda Yugoslavya'yı kayakla atlama yarışlarında
temsil eden 24 yaşındaki Peter Florjanciç, Rus cephesinde Alman
saflarında savaşması için 1943'te askere çağrıldı.
Ama kaçmaya karar verdi.
17 Nisan'da bir arkadaşıyla birlikte, Alman işgali altındaki kuzey
Slovenya'da göl kasabası Bled'den bir arkadaşıyla trene bindi.
Avusturya'daki Kitzbuehel kayak merkezinden dağları aşarak tarafsız
İsviçre'ye geçecekler, bu arada, sık sık çığ düşen Hahnenkamm'da
kaybolmuş gibi yapacaklardı.
Kimsenin hayatını tehlikeye atmadan gerçeği öğrenmesi mümkün
olmayacaktı.
Florjanciç, Bled'e 50 yıl dönmedi. Bu süre içinde çok para kazandı
ama hepsini harcadı.
Sosyeteye girdi.
"Her zaman zenginlere ilgi duydum" diyor.
Daha savaş bitmeden büyük paralar kazandı.
İsviçre'nin başkenti Bern'e geldikten kısa bir sonra, engellilerin
- savaşta yaralanan erkeklerin- kullanabileceği bir örgü
makinasının patentini aldı. 100 bin İsviçre Frangı kazandı.
"Bu üç tane lüks ev almaya yetecek bir paraydı" diyor.
Plastik fermuar, hava yastığı
Ama Florjanciç, bu parayı Dovos ve karısıyla tanıştığı Zürih'te,
lüks bir hayat uğruna harcadı.
Savaştan sonra tatil için gittiği Monte Carlo'da 13 yıl kaldı.
Burada Mısır Kralı Faruk'un yakın çevresinden İlhami Hüseyin
Paşa'yla tanıştı. Havuz kenarındaki bu tanışma, uzun süren bir
işbirliğinin kapılarını açacaktı.
Florjanciç bu sırada bugün tüm dünyada hala kullanılan bir parfüm
püskürtücüsü icat etti.
1963'te Avusturya Villach'a yerleşti. Burada, plastik buz pateni ve
plastik slayt çerçevesini geliştirdi.
Florjanciç, "Sokaklar altın dolu. Mesele, onları yerden toplayacak
fikirlerde. Fikirler kürek gibidir" diyor.
Ama her buluşu büyük servet getirmedi.
230 patentte Florjanciç'in adı geçiyor. Bunlar arasında bardaklar
için kamış tutacağı ve buz kıracağı da var.
Dünya, çiftlerin dans ederken kullandığı geniş kemerler ve
sürücülerin topuklarına koyduğu koruyucuların yararlarını da
yeterince takdir edemedi.
Bazı girişimlerinde de başarısız oldu. Otomobillerde kullanılan
hava yastığını 1957'de tasarladı. Ama patlamayan bir yastık yapmayı
başaramadı.
Plastik fermuarı da az farkla kaçırdı. Florjanciç, "Plastik
fermuarı 1948'de icat ettim. İnsanlar çok heyecanlandı. Yıkadık.
Herşey normal görünüyordu. Ama cekedi ütüledik ve fermuarı bir daha
açamadık. Çünkü fermuar erimişti. Kutlama için şampanya bile
hazırlamıştık" diye konuşuyor.
Florjanciç patenti sonra geri çekmiş. Daha sonra, sert maddelerle
üretilen plastik fermuarlardan pay alamamış.
1998'de Slovenya'ya geri dönen Florjanciç şimdi 92 yaşında.
Emeklilik maaşı yok ve hala icat peşinde.