Semt pazarlarında pazarcı ekonomik sıkıntıdan çaresiz kaldı bunu yaptı yoksa marketlerle yarışamıyor!
Abone olSemt pazarlarında da marketlerdeki gibi kredi kartı ile alışveriş yaygınlaşmaya başladı. Eskiden tekstil gibi tezgahlarda uygulanan kartlı alışveriş artık domates, patlıcan gibi sebze ürünlerinde de uygulanmaya başlandı. Pazarcılar marketle yarışmak için çaresizce pos kullanmak durumunda kaldı.
Düşen alım gücü ve yüksek fiyatlar nedeniyle semt pazarlarında
esnaf, kredi kartı ile ödeme kabul etmeye başladı. Daha önce giyim
ve şarküteri gibi kategorilerde uygulanan ödeme yönteminin diğer
kategorilere de yayıldığını söyleyen İstanbul Pazarcılar Odası
Başkanı Mesut Şengün, “Artık sayı ile meyve sebze alınıyor. Biz de
müşteriyi markete kaptırmamak için POS cihazına geçtik” dedi.
Pazarcı esnafı, düşen alım gücü ve artan enflasyon nedeni ile nakit alışverişten kartlı ödeme sistemine geçti. Daha önce hazır giyim ve şarküteri gibi görece daha yüksek fiyatlı kategorilerde kullanılan pos cihazları, hali hazırda meyve sebze de dahil olmak üzere tüm kategorilere yayıldı.
İstanbul Pazarcılar Odası Başkanı Mesut Şengün, müşterilerin sayı ile meyve-sebze almaya başladığını, artan fiyatlar nedeni ile market müşterisinin pazara geldiğini pazarcı esnafının da hem mevcut hem de yeni müşterileri kaybetmemek adına POS cihazı kullanmaya başladığını anlattı. Şengün’ün verdiği bilgilere göre Türkiye’de toplamda 300 bin civarında pazarcı esnafı bulunuyor. İstanbul’da ise bu sayı 30 bin seviyesinde ve yine İstanbul’da haftada yüzde 80’i bulunduğu mahalleye hitap eden gıda ağırlıklı 465 adet pazar kuruluyor. Her bir pazarcı ise haftada en fazla 5 gün tezgah açıyor.
“POS kullanım oranı yüzde 80’e ulaştı”
Salgında kapalı kalınan dönemde birçok pazarcı esnafının işini
bırakmak zorunda kaldığını, açılmalar ile birlikte yeniden işlerine
dönen esnafın bu kez de yüksek enflasyon ve düşen alım gücü nedeni
ile sıkıntı yaşamaya başladığını anlatan Mesut Şengün, şöyle
konuştu: “Geçen yıl sonundan itibaren enerji maliyetleri, kurdaki
artış gibi ekonomik gelişmeler, başta gıda olmak üzere ürün
fiyatlarının hızla yükselmesine yol açtı. Hallerde satılan
meyve-sebzenin yüzde 85’ini pazarcı esnafı alır ve yüksek tonajlı
ürün aldığı için de daha rekabetçi fiyatlar öder. Bu durum pazarda
ürünlerin markete oranla yüzde 20-25 civarında düşük olmasını
sağlar. Gelişmeler bu dönemde market müşterisinin pazara
yönelmesine yol açtı. Pazarların müşteri kitlesini ise sabit
gelirliler oluşturur. Bu sınıfta kart kullanımı ise yaygındır. Hem
mevcut hem de yeni gelen müşterileri kaçırmamak için pazarda da
kredi kartı ile ödeme yaygınlaştı. Tüketiciler de kredi kartını
soruyor. İnsanlar sayı ile sebze- meyve almaya başlamıştı” dedi.
Şengün’ün verdiği bilgilere göre salgın öncesinde yüzde 25-30
civarında olan POS kullanım oranı şimdilerde yüzde 80’lere ulaşmış
vaziyette. Şengün, “Hemen hemen her tezgahta POS cihazı var artık.
Teknolojiyi de kullanmak durumundayız” dedi.
Kart da POS sayısı da rekorda
Bankalararası Kart Merkezi verilerine göre ocak ayında kredi kartı
sayısı 86 milyon adet aşarak tüm zamanların rekorunu kırdı. POS
cihazı sayısı ise 1 milyon 751 bin adet ile 2021 Haziran ayından bu
yana en yüksek seviyeye çıktı. MB verilerine göre ise ilk çeyrekte
kartlı işlem adedi yüzde 27,7 artarak 827 milyondan 1 milyar 53
milyona çıkarken işlem tutarı ise yüzde 56,3 artarak 92,1 milyardan
144 milyar TL’ye yükseldi. Gıda enflasyonundaki artış dikkate
alındığında market ve gıda ürünlerindeki kartlı harcamaların yüzde
8,1 azalmış olduğu görülüyor. İşlem başına tutar ise aynı dönemde
111 TL’den 136 TL’ye çıkarken bu tutar, enflasyondan
arındırıldığında ise yüzde 27 civarında gerilemiş oluyor. Bu durum
da vatandaşların aylık veya haftalık alışveriş alışkanlığının artan
hayat pahalılığı nedeni ile günlüğe doğru evrildiğini
gösteriyor.
İş hacmi yüzde 50 düştü
Görüştüğümüz pazarcı esnafı, geçen yıllara göre aldıkları ürün
sayısının çok fazla düştüğünü anlattı. Daha önce 10 kasa ürün
aldığını belirten bir esnaf, şimdi yarısını alabildiklerini bunun
da gelirlerde en az yüzde 50 düşüşe yol açtığını anlattı. Pazarları
gezdiğinizde de bu durumu net bir şekilde görebiliyorsunuz.
Geçtiğimiz yıllarda tezgah arkasında 10’larca kasa ürün bulunurken
şimdilerde bu oran oldukça düşük seviyede. Üstelik giderler ise
sabit. Mesut Şengün’ün verdiği bilgilere göre bir pazarcı esnafı
yanında en az 3 kişi çalıştırmak zorunda ve her bir çalışanın
günlük yevmiyesi de 250 TL. Kendisi ile birlikte bir esnafın sadece
işçilik giderinin günlük 1.000 TL’yi aştığını anlatan Şengün,
“Pazarcılar satarken değil alırken kazanır. Az kar koyar ama çok
mal satar ve bu şekilde ticaretini yürütürdü. Son aylarda alım
gücünün azalması ve fiyatların artmasıyla sürüm olayı pazarlarda
bitti. Az kilolu mallar satıyoruz. Bu şekilde günü idare etmeye
çalışıyoruz. Havaların ısınması ve tarla ürünlerinin tezgaha
gelmesi ile işlerin düzelmesini, tüketicilerin de daha makul
fiyatlar ile alışveriş yapmasını bekliyoruz" açıklamasında
bulundu.
'Müşteri talep ediyor, mecbur kaldık'
Konuştuğumuz bir pazarcı esnafı, tüketicilerin artık 2’şer 3’er
adet ürün almaya başladığını anlattı. Esnaf, “Bazı pazarlarda öyle
bir duruma geldi ki 2-3 domates alan insanlar var. Patlıcanı,
salatalığı da aynı şekilde. Nakit bulundurma zorluğu da arttı.
Genellikle orta ve sabit gelirli insanlara hitap ediyoruz. Sabit
gelirli vatandaşlar da genellikle kredi kartı kullanıyor. O
müşteriyi de kaybetmemek adına kredi kartı yaygınlaştı. Daha önce
gıdada değil de sadece giyimde kredi kartı kullanılırdı. Şimdi gıda
da kullanılıyor. Her tezgahta var. Biz de gelen talep üzerine
kullanmaya başladık. Müşteriyi kaybetmemek için komisyonu göze
alarak kullanıyoruz. Müşteri de talep ediyor Mecbur kaldık” diye
konuştu.