Savaşın içinde bir yaşam
Abone olDünya Savaşının korkunç olayları içinde bir Yahudi çocuğunun hikayesi Kadersizlik gösterimde.
Nobel ödüllü ünlü edebiyatçı İmre Kertesz’in romanından sinemaya
uyarlanmış olan ‘Kadersizlik / Fateless’ gösterime girdi.
İkinci Dünya Savaşı’nın korkunç olayları içinde gittikçe
yalnızlaşan Budapeşteli bir Yahudi çocuğu olan Gyorgy Koves’in sıra
dışı hikayesinin anlatıldığı ‘Kadersizlik’ Türkiye’de ilk kez
TÜRSAK Vakfı tarafından 8. Uluslararası Sinema Tarih Buluşması’nda
gösterilmişti. Geçtiğimiz yıl “Avrupa Avrupa” temasıyla Avrupa’yı
irdeleyen festivalde “Kadersizlik” filmi de Avrupa’nın kendini
eleştirdiği filmlerden biriydi.
Lajos Koltai’nin yönettiği ve Marcell Nagy, Béla Dóra, Bálint
Péntek ile Áron Dimény’nin başlıca rolleri paylaştığı ‘Kadersizlik
/ Fateless’ Bir Film tarafından gösterime sokuldu.
FİLMİN ÖYKÜSÜ
Babası ve üvey annesi ile birlikte yaşayan ve çocukluktan ergenliğe
adım atan Gyuri Körves tüm Avrupa’yı saran karanlık bulutların
kendisi için nasıl kabus dolu günler getireceğinden
habersizdir.
Gyuri ve ailesi Polonya’da Yahudilere yapılan insanlık dışı
muameleden haberdardır ancak tehlikenin kendi kapılarına
dayandığını yeni yeni idrak etmektedirler. Yahudilerin okula
gitmesi, seyahat etmesi, izinsiz çalışması ya da üzerlerinde Yahudi
olduklarını belli edecek sarı “Davut Yıldızı” olmadan dışarı
çıkmaları yasaklanmıştır.
Gyuri bir gün işe giderken tramvay yerine otobüse biner ancak bu
basit seçim Gyuri’ye pahalıya mal olur ve delikanlı göz altına
alınarak bir trene atılıp Auschwitz-Birkenau kampına
gönderilir.
Toplama kamplarında hayatta kalmak da en az ölmek kadar zordur.
Tarihe tüm toplama kamplarının içinde en çok insanın öldürüldüğü
kamp olarak geçen Auschwitz’de kader, hayat, umut gibi kavramlar
anlamlarını yitirmiştir.
FİLM ÜZERİNE SÖYLENENLER
“Soykırım üzerine birinci sınıf bir film. “Kadersizlik” bildik bir
hikayeden çok daha fazlasını anlatıyor.”
Kevin Crust - Los Angeles Times
“Herhangi bir soykırım filmi değil. Acı, kayıp ve ümit üzerine
benzersiz bir film.”
Rex Reed - New York Observer
“Rahatsız edecek kadar güzel bir film.”
Lisa Scharzwbaum - Entertainment Weekly
“Koltai’in Budapeşte’den Buchenwald’a uzanan bir yolculuğu
anlattığı filmi “Kadersizlik” soykırım üzerine yapılmış en iyi
kurmaca filmlerden birisi.”
A.O. Scott - New York Times
”“Kadersizlik” çarpıcı ve şiirsel”
Frank Scheck - Hollywood Reporter
“Soykırım üzerine söylenmemiş söz yapılmamış film var mı diye merak
ediyor olabilirsiniz. Dünyaca ünlü görüntü yönetmeni Lajos Koltai,
son derece sarsıcı filmi “Kadersizlik” ile sizi şaşırtıp hala
anlatılacak şeyler olduğunu gösteriyor.”
Gene Seymour - Newsday
“Usta görüntü yönetmeni Koltai, hipnotik ritmi, şiirsel temposu ve
rüyavari atmosferi ile bir mucizeye imza atıyor.”
Geoff Pevere - Toronto Star
”“Kadersizlik” olağanüstü bir film.”
Ann Hornaday - Washington Post
YAPIM HAKKINDA...
Önümüzdeki günlerde yeni
James Bond olarak izleyeceğimiz Daniel Craig “Kadersizlik”de
karşımıza Amerikan subayı olarak çıkıyor.
Geçen sene son anda Berlin Film Festivali’nin yarışmalı bölümüne
eklenip Altın Aslan için yarışan film aynı zamanda ülkesinin 2006
yılı için Yabancı Dilde En İyi Film Oscar Adayı olarak
gösterildi.
Yönetmen Koltai, tıpkı Kertész gibi karakterlere ya da dramatik bir
olay örgüsüne bağımlı kalmak yerine genç Gyuri’nin kadersiz
yolculuğuna tanıklık ediyor. Bizler de yolda karşılaştığımız
karakterler hakkında ancak Gyuri’nin sahip olduğu kadar bilgiye
sahip oluyoruz. Gyuri’nin toplama kampına girmesi ile birlikte
bizim için de geri kalan yüzlerin ve isimlerin önemleri
yitiyor.
Koltai görüntü yönetmenliğinden gelişinin tüm avantajlarını filmde
kullanıyor. Filmde ışık ve mekan kullanımı dramatik anlatının en
önemli unsurları olarak göze çarpıyorlar. Koltai, o dönemde toplama
kamplarında kalmış kişilerin çoğunun yaşadıklarını son derece
karanlık olarak tasvir ettiklerini söylüyor.
Koltai bu ruh halini yakalayabilmek filmin açılışını sıcak ve
etkileyici bir renk paleti kullanarak çektiğini ancak toplama kampı
sahnelerinde görüntünün giderek siyah-beyaz aralığında
kullanıldığını, Gyuri’nin toplama kampından çıkması ile birlikte
rengin geri geldiğini ancak asla filmin açılışındaki canlılığını
yakalayamadığını belirtiyor ve ekliyor: “Evet ışık geri geliyor
ancak toplama kamplarından kurtulanlar için artık hiçbir şeyin
eskisi gibi olması beklenemez.”
YAZAR HAKKINDA...
Imre Kertész bugün sadece çağdaş Macar romanın değil, dünya
edebiyatının da en önde gelen isimlerinden birisi olarak kabul
ediliyor.
Yazarı geniş kitlelere tanıtan ve çokça konuşulan romanı
‘Kadersizlik’in macerası da yazarınınki kadar kadersiz olmuş.
1944’te henüz sadece bir ergenken gönderildiği Auschwitz’den sağ
çıkmayı başaran Kertész 60’lı yılların başından itibaren toplama
kamplarında yaşadıklarını temel alan bir roman yazmaya başlamış.
Sonunda “Kadersizlik”e uzanan bu çalışmanın tamamlanması 10 yıldan
fazla almış.
‘KADERSİZLİK’ CAN YAYINLARI’NDAN ÇIKTI
Yazıldığında Macaristan Devlet Bakanlığı’nın basmayı reddettiği
Kadersizlik, daha sonra Almanca’ya çevrilip basılınca, okurlar ve
eleştirmenlerin büyük ilgisiyle karşılanmıştı. “Kadersizlik”,
romanın ana karakteri gibi kendisi de toplama kamplarından payına
düşeni almış olan Nobel ödüllü yazar Imre Kertész’in gerçek
yaşamöyküsüne yaslanan benzersiz bir roman. Kertész’in 10 yıldan
uzun bir sürede tamamladığı roman 1973’te Macaristan’da
yayımlanmasından 23 yıl sonra Almanya’da basılıp çok büyük bir ilgi
gördü. Bu çok satan edebiyat eseri 1999’da Can Yayınları’ndan
çıkarak Türk okuyucusuyla da buluştu.
Filmin Künyesi
Yönetmen: Lajos Koltai
Senaryo: Imre Kertész
Görüntü Yönetmeni: Gyula Pados
Kurgu: Hajnal Sellõ
Yapımcı: Péter Barbalics, Andras Hamori, Ildiko Kemeny (İngiltere),
Jonathan Olsberg (Almanya)
Yapım: 2005, Macaristan - Almanya - İngiltere
Dil: Macarca, Almanca, İngilizce
Süre: 140 dak.
Tür: Dram
İthalat: Bir Film
Dağıtım: Bir Film
Oyuncular:
Marcell Nagy, Béla Dóra, Bálint Péntek, Áron Dimény, Péter
Fancsikai, Zsolt Dér, András M. Kecskés, Dani Szabó, Tibor
Mertz
Kaynak: