Satmak için araba alan zarar ediyor
Abone olSıfır otomobil kampanyaları sebebiyle 2. el otomobil pazarında süren durgunluk, fiyatları da aşağı çekti. Fiyatlardaki ucuzlama otomobili yatırım aracı olmaktan çıkardı.
Cazip kampanyalar sebebiyle zarar etmeye başlayan oto
galericileri, işyerlerini kapatmaya başladı. İzmir, Bursa, İstanbul
ve Ankara’da son iki ayda 200’ün üzerinde esnaf işyerini kapatmak
zorunda kaldı. Sektör çevreleri, ikinci el otomobilin yatırım
yapmak için değil, uzun süreli binmek için alınması gerektiğini
vurguluyor. Bankaların sıfır otomobiller için sunduğu cazip
krediler ve otomotiv firmalarının fiyat indirme yarışı, ikinci el
piyasasında büyük durgunluğa yol açtı. Sıfır ve ikinci el otomobil
arasındaki fiyat farkının azalmasının etkisiyle oto pazarları ile
galericilerin işlerinde büyük düşüş yaşanıyor.
Geçen yıl ikinci el otomobil alanlar, şimdi daha ucuz fiyata satmak
zorunda kalıyor. Daha önceki yıllarda ise bu durumun tam tersi
yaşanıyordu. Otomobil, sahibine her yıl modeline göre birkaç milyar
para kazandırırken, şimdi ise zarar ettiriyor. Bunlardan biri olan
Mevlüt Dayıoğlu, bir yıl önce yarısı peşin, yarısı vadeli 11 bin
yeni liraya aldığı otomobilini şimdi 8 bin yeni liraya satmakta
zorlanıyor. Fiyatlardaki düşüşler oto galericilerini de olumsuz
etkiledi. İkinci el otomobilin değer kazandığı dönemlerde devlet
memuru dahil birçok kişi ek iş olarak araba alıp satıyordu.
Şimdiyse oto galericileri bile fiyatların sürekli düşmesine
dayanamayarak işyerini kapatmaya başladı. İzmir Oto Galericileri
Sitesi'nde (Otokent) son iki ay içinde 40'a yakın oto galericisi
işyerine kilit vurdu. İstanbul Oto Center eski Başkanı Mustafa
Karayılan, sitede faaliyet gösteren firmaların yüzde 5'inin
olumsuzluktan etkilenerek işyerini kapatmak zorunda kaldığını ifade
ediyor. Ankara Otomobilciler Odası Başkanı Mesut Kalaycı, kaydını
sildirenlerin yanı sıra sildirmeyi düşünenlerin fazlalığından
duyduğu endişeyi dile getiriyor. Türkiye'nin otomotiv merkezi Bursa
Oto Merkezi'nde de durum aynı. Bursa Oto Galericileri Odası Başkanı
Hakan Yanık, 50'ye yakın kişinin işyerini kapattığını, esnafın
önemli bir bölümünün de kapatmayı düşündüğünü belirtiyor. Sıfır
otomobillerdeki rekabetten dolayı yaşanan düşüş ve uzun vadeli
düşük faizli kredilerin, ikinci el otomobili yatırım aracı olmaktan
çıkardığını anlatan Yanık, yaşanan süreci şöyle dile getiriyor:
“Eskiden yüksek model araba almak isteyen dar gelirli imkanı
çerçevesinde bir 2. el otomobil alarak, onun değerlenmesini
bekliyordu. Bu süre içinde yaptığı tasarrufunu da üzerine ekleyerek
bir süre sonra model yükseltiyordu. İkinci el araçlarda tasarrufun
değerlendirilmesi döneminden zarar eder döneme girildiği için kimse
artık bu yolla model yükseltme yoluna gitmiyor.” Dokuz yıldır oto
galericilik yaptığını belirten Oda Başkanı, “Sıfır otomobile plaka
taktığınız gün 6-7 bin yeni lira zarar ediyorsunuz.” diyor. Yanık,
taşıt kredilerinin geri ödenmesinde de ciddi bir sıkıntı yaşandığı,
Bursa'da kredisi ödenmediği için 800'ün üzerinde arabanın
bağlandığı bilgisini veriyor. İzmir Oto Galericileri Sitesi Başkanı
Mehmet İlker de galericilikte para kazanma döneminin bittiğini, Oto
Kent'te 40 işyerinin kapandığını kaydediyor.
Bursa Oto Merkezi Başkanı Mehmet Kara ise ikinci el otomobil
piyasasında fiyatların yeniden yükselişe geçeceği görüşünde.
Araçlarını satmak isteyenlerin sayısındaki artışın ikinci elde
fiyatları düşürdüğünü doğrulayan Kara, “Sıfır otomobillerdeki
rekabetten dolayı meydana gelen indirimle birlikte, uzun ve düşük
faizli kredilerden dolayı artık kimse 2'nci elle model yükseltme
yoluna gitmiyor. Bundan dolayı otomobil artık yatırım aracı
olmaktan çıktı. Sıfır arabayı bugün alanlar yarın satmaya kalkarsa
6-7 bin yeni lira zarar etmiş oluyor. Bu sebeple ikinci elde bir
hareketlenme bekliyoruz.” şeklinde konuşuyor.
450 galericinin faaliyet gösterdiği İstanbul Oto Center Yönetim
Kurulu Başkanı Yaşar Sucu, Türkiye'de ikinci el otomobil
fiyatlarının halen dünya standartlarının üzerinde olduğu görüşünde.
Geçtiğimiz günlerde iş için gittiği Avustralya'da bunu daha iyi
anladığını ifade eden Sucu, “Mesela bir arabanın fiyatı 8 bin
dolardı, aynı aracın Türkiye'deki satış fiyatı 15 bin dolardan
aşağı değil. Araba sahipleri fiyatları indirmeye yanaşmayınca
ikinci el piyasası darbe yiyor.” diyor. Galericilerin yüksek
vergiler ödeyerek satacakları arabayı üzerine aldığını belirten
Sucu, bu konuyu Maliye Bakanlığı'na defalarca iletmelerine rağmen
bir sonuç alamamalarından yakınıyor. Vergi harçlarındaki
yükseklikle sıfır ve ikinci el otomobil arasındaki fiyat farkının
düşmesi sebebiyle Oto Center'de son 40 yılın en büyük krizinin
yaşandığına dikkat çeken Sucu, “Şu kadar dükkan kapandı
diyemiyorum. Çünkü kapanıyor, yerine yenisi açılıyor. Bazı
arkadaşlarımız dükkanını kapatıp sermayesiyle inşaat işine giriyor.
Ancak piyasanın gidişi hayra alamet değil.” değerlendirmesi
yapıyor. Sucu'ya göre, ikinci el piyasasının canlanması için ruhsat
alınması sırasında galericilerden istenen yüksek harçlar
kaldırılmalı. Bankalar, sıfır ile ikinci el arabada kredi için
farklı şartlar uygulamaktan vazgeçmeli. Sucu, ayrıca, piyasa
fiyatlarının belli bir seviyeye gelmesi için ikinci el ithal aracın
Türkiye'de satışına imkan verilmesini öneriyor.
Galeri Kılıçkaya da 10 yıldır satış elemanı olarak görev yapan
Selçuk Turan, sıfır otomobiller için sunulan cazip kredi
imkanlarının ikinci el satışlarını büyük ölçüde olumsuz
etkilediğini belirtiyor. Birkaç yıl öncesine kadar ayda 10-15 araba
sattıklarını; ancak şimdi ayda bir araba satabildiklerini ifade
eden Turan, dükkana gelen müşterilerin büyük bir kısmını Anadolu
esnafının oluşturduğunu belirtiyor. Turan, bunun nedenini şöyle
açıklıyor: “İstanbul'da her gün 600 yeni araç trafiğe çıkıyor.
Doymuş bir piyasa var burada. Ancak araba sayısının az olduğu
Anadolu illerinde yaşayanlar bir-iki milyar düşük fiyata araç almak
için İstanbul'a geliyor.”
Az kilometre yapan dizeli tercih etmesin
İzmir Oto Galericiler Sitesi Başkanı Mehmet İlker, dar gelirliler
için ikinci el otomobilin daha avantajlı olduğunu belirtiyor.
Bankaların 4-5 yaşındaki otomobillere de sıfır otomobil şartlarında
kredi verdiğine işaret eden İlker, "Sıfır arabayı bugün alanlar
yarın satmaya kalkarsa 6-7 bin yeni lira zarar etmiş oluyor. Oysa
ikinci el bir aracı satmaya kalktığında en fazla bir iki milyar
zarar etmiş olur.” diyor. İlker, başta avantajlı gibi görünen
birçok dizel otomobilin ilk sahibi için benzinlilerden farklı bir
durumda olmadığı görüşünde. Dizel otomobilin çok fazla kilometre
yapanlar için cazip olduğuna dikkat çeken İlker, "Dizel araçlar
dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye'de de muadili benzinli
modellere göre daha pahalıya satılıyor. Ancak, dizelin fiyat
farkının kapanabilmesi ve kârlı olabilmesi için daha fazla
kullanılması gerekiyor. Az kullananların dizel motorlu araçları
tercih etmesi kârlı değil." değerlendirmesini yapıyor.
İkinci el araba alırken nelere dikkat
edilmeli?
'Borcu yoktur' belgesi kontrol edilmeli, üzerinde haciz olup
olmadığına bakılmalı.
Serviste kontrolden geçirilmeli. Araçta boya olabilir, önemli olan
darbe almaması.
Bir araç yılda ortalama 20 bin kilometre yapar. Modele göre bu
durum hesaplanmalı.
Haber: Ali Rıza Karasu, Hasan Çilingir, İsa Sezen
Kaynak: