Sahte rakıyla zengin oldular

Ölümlere yol açan sahte rakıda müthiş bir rant var. Toplam sahte rakı tüketiminin genelin yüzde 5 ile 10’u arasında olduğunu belirten sektör yetkilileri, bunun da 70 ile 140 trilyon lira arasında bir kazanç getirdiğini söylediler. SON bir haftadır ölümlere neden olan ve çok sayıda kişiyi hastanelik eden sahte rakı skandalı finansal boyutuyla da acı gerçeği ortaya koyuyor. Yıllık markalı rakı tüketiminin 50 milyon litre (72 milyon şişe) olduğu Türkiye’de, sektör yetkilileri sahte rakı tüketiminin toplam tüketimin yüzde 5 ila 10’u arasında olduğunu kaydediyorlar. Bu da Türk halkının yılda 2.5 (3.5 milyon şişe) ila 5 milyon litre (7 milyon şişe) arasında sahte rakı tükettiğini gözler önüne seriyor. 70 cc’lik bir rakının 22.5 YTL’den satıldığından yola çıkıldığında sahte rakı ticaretinin cirosu 78 milyon ile 157 milyon YTL, yüzde 90’a yakını kár olan bu ticaretten elde edilen kazancın ise 70 ila 140 milyon YTL (140 trilyon lira) arasında değiştiği ortaya çıkıyor. Türkiye’nin milli içkisi olan ve MEY Gıda’nın, Tekel içki bölümünü devralmasıyla hareketlenen rakı pazarı, son bir haftadır sahte rakı skandalıyla çalkalanıyor. RAKI DÜŞÜŞTE Türkiye’de bira dahil toplam 4.3 milyar YTL’lik hacme ulaşan alkollü içki pazarında, yılda 1 milyar 140 milyon litrelik tüketim gerçekleşiyor. Yıllık bira tüketimi, 1 milyar litreyi bulurken, geri kalan 140 milyon litre alkollü içkinin 80 milyon litresini şarap, 50 milyon litresini de rakı oluşturuyor. Yıllık markalı rakı tüketiminin cirosu ise 1.5 milyar YTL’yi buluyor. Rakı tüketimi özellikle son 5-6 yılda hızla düşüşe geçti. Bu düşüşte, içki ithalatının serbestleşmesi, şarap tüketiminin artması ve yüksek vergi oranlarının etkisinden bahsedilirken, sahte rakı tüketimi gözlerden kaçtı. 1998 yılında 78 milyon litre rakı tüketiminin gerçekleştiği Türkiye’de 2004 yılına gelindiğinde tüketim 50 milyon litreye indi. Bu düşüşte, yüksek vergilerle birlikte sahte rakı üretimin artışı da etkili oldu. Sektör yetkilileri, 6 yılda rakı tüketimi biranda 28 milyon litre (47 milyon şişe) düşüş kaydediyorsa, bunda sahte rakı tüketiminin de büyük etkisi olduğunu söylüyorlar. CİNAYET BU 8 yıl Tekel Alkollü İçecekler bölümünün sorumlusu olarak görev yapan ve bugün Tariş ile Koç Grubu tarafından rakı üretimi için kurulan Tariş-Tat Alkollü İçkiler Sanayi Genel Müdürlüğü’ne getirilen Ali Gök, yüksek vergiler nedeniyle sahte rakı üretenlerin çok ciddi rant sağlar hale geldiğini belirtti. Gök, sahte rakı tüketiminin boyutunun net olarak belirlenmesinin imkansız olduğunu belirterek, ‘Ama toplam rakı tüketimin yüzde 5 ila 10’u arasında bir sahte rakı tüketimini telafuz edebiliriz’ dedi. Sahte rakı üretenlerin cinayet işlediğini belirten Gök, bunun milli içkimize yönelik yapılan bir saldırı olduğunu söyledi. ÇİFT GÜVENLİK Gök, ‘Biz 20 milyon dolar yatırım yaparak rakı üretimi yapmaya hazırlanıyoruz. Temmuz ayında piyasaya yeni ürünümüzü sunacaktık. Ama meydana gelen skandallarla pazar daralacak ve bu her firmayı zarar sokacak’ dedi. Sahte rakı skandalı nedeniyle 780 bin dolarlık ek bir yatırım yaparak, piyasaya sunacakları şişelerini çift güvenlikli kapağa çevirdiklerini kaydeden Gök, bu sayede dolumun asla mümkün olmayacağını söyledi. % 65’i vergi 70’lik bir şişe rakı ortalama 22.5 YTL’ye satılıyor. Bu rakamın 3.43 YTL’si KDV, 11.29 YTL’si ÖTV. Yani rakının yüzde 65’i vergi. 2001’de vergi yükü yüzde 47 idi. Sahte rakı satan, şişe başına neredeyse sadece vergiden 16 YTL kazanıyor. Sahte rakı satan verginin dışında kullandığı alkol ve üretim maliyetleri nedeniyle de ekstra bir kar elde ediyor. Bunların hepsi toplandığı zaman bir şişe rakının yüzde 90’ı ceplerine kar olarak kalıyor. HÜRRİYET