Referandumda ne sonuç çıkacak? İşte referandum anket sonuçları
Abone olAnayasa değişikliği maratonun sonuna gelindi. AK Parti'nin 18 maddeden oluşan Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi, 339 oyla kabul edilerek yasalaştı. İşte beklenen referandumda çıkacak olası anket sonuçları.
Referandum yaklaşırken merakla beklenen soru çıkacak sonucun ne
yönde olacağı. Optimar Araştırma, TBMM Genel Kurulu’ndan geçen
Cumhurbaşkanlığı sistemiyle ilgili halkın nabzını tuttu. Türkiye
genelini temsilen 26 ilde 3 Ocak - 10 Ocak 2017 tarihleri arasında,
2043 kişi ile yüz yüze görüşülerek yapılan ankete göre, Anayasa
refarandumunda evet oyu vereceklerin oranı yüzde 53’ü geçti. Son 3
yılda Başkanlık sistemi konusunda kararsız olanların oranı
düşerken, destek istikrarlı bir şekilde arttı.
“Türkiye’nin mevcut yönetim biçimi olan parlamenter yönetimden,
Anayasa değişikliğine gidilerek Başkanlık / Cumhurbaşkanlığı
sistemine geçmesini ister misiniz?” sorusuna katılımcıların yüzde
46.3’ü ‘evet’, yüzde 40’ı ‘hayır’ yüzde 13,7’si ise ‘kararsızım’
cevabını verdi.
Araştırmada halkın başkanlık konusuna yaklaşımında ortaya çıkan
oranlar, son 3 yıldaki verilerle de karşılaştırıldı. Buna göre
2014’te yüzde 38.5 olan destek 2015’te yüzde 41,2’ye 2016’da ise
yüzde 46,3’e çıktı. Karşı olanların oranı ise yüzde 44.3’ten 3
puanlık azalışla yüzde 40’a düştü, sisteme olumlu bakanların
oranlarında 7.8 puanlık artış dikkat çekti. Kararsızlar
dağıtıldığında ise 3 yıldaki artış 12 puanı buldu.
Sistem değişikliğine karşı olanların oranı sadece yüzde 4.4
azalırken, destekteki 8.3 puanlık artış, kararsızların başkanlık
sistemi konuşuldukça tercih yapmaya başladığını ortaya koydu.
2015’te yüzde 17.8 olan kararsızların oranı 2016’da yüzde 13.8’ye
düştü. İhanet şebekesi FETÖ’nün 15 Temmuz darbe girişimine hem
hükümetin hem de milletin verdiği tepki ve sonrasında başkanlık
sisteminin tartışılmaya açılması kararsızların oranında yüzde
4.1’lik düşüşe neden oldu. Kararsızlar dağıtıldıktan sonra Anayasa
değişikliğini ve Cumhurbaşkanlığı sistemini isteyenlerin oranı
yüzde 53,6, istemeyenlerin oranı ise yüzde 46,4 oldu.
ERKEKLER VE ORTA YAŞTAN DESTEK
Araştırmada başkanlık konusuna yaklaşımda cinsiyet faktörü de
masaya yatırıldı. Buna göre Cumhurbaşkanlığı sistemine geçişe
kararsızlar dağıtılmadan kadınların yüzde 39.8’i Türkiye
ortalamasının yaklaşık 13 puan altında ‘evet’ derken bu oran
erkeklerde yüzde 50.3 oldu. Gençler ve orta yaşlı seçmenler
arasında desteğin belirgin şekilde Türkiye ortalamasının altına
düşmesi dikkat çekti. 18-24 yaş arasında yüzde 34.5, 25-34 yaş
arasında ise yüzde 43.1 sistem değişikliğine ‘evet’ dedi. 35-44 yaş
arasında ise ‘evet’ cevabı verenlerin oranı yüzde 56.5 oldu. Bu
oran 45-54 yaş arasında 48.2, 55 yaş ve üzerindekilerde ise 47.3
olarak geçekleşti. Genç ve yaşlı seçmenin sistem değişikliğine
diğer yaş gruplarına göre mesafeli olması dikkat çekti.
MHP SEÇMENİ İKİYE BÖLÜNDÜ
Araştırmada katılımcıların yaptığı tercih, parti aidiyetine göre de
analiz edildi. Buna göre, oyunun rengi ‘evet’ olanlar AK Parti
seçmenleri arasında yüzde 80,3, CHP’liler arasında ise yüzde 7,8.
MHP’li seçmenler arasında ise bu oran kararsızlar dağıtılmadan
değişiklik için ‘evet’ diyenlerin oranından (46.6) yaklaşık 5 puan
düşük. MHP’lilerin yüzde 41.87’si sistem değişikliğini destekliyor.
MHP’deki bu tablo Devlet Bahçeli’nin AK Parti’ye anayasa
değişikliği ve Cumhurbaşkanlığı sistemi için verdiği destek
konusundaki tercihe de yansıdı. Bunu olumlu bulanların oranı yüzde
46,9, olumsuz bulanların oranı yüzde 38.1 olarak gerçekleşti. Fikri
olmayanların oranı ise % 14,9. Sadece MHP tabanının ise Bahçeli’nin
bu tercihine verdiği destek yüzde 49,5 oldu. MHP’deki desteğin
genel seçmen içindeki destekten 3 puan fazla olması dikkat
çekti.
KÜRT SEÇMENLERİN YÜZDE 38.3 EVET DİYOR
Araştırmada etknik kökene göre Cumhurbaşkanlığı sistemine destek de
analiz edildi. Kürtlerin yüzde 38.3’ü sistem değişikliğine ‘evet’
karşılığını verirken ‘hayır’ diyenlerin oranı 39.5 oldu. Türk
seçmenlerde destek kararsızlar dağıtılmadan Türkiye ortalamasının
(46.3) 2 puan üzerine çıkarak 48.7 oldu. Kürt seçmenler arasındaki
kararsızların oranı Türkiye ortalamasının (13,8) 5.7 puan üzerinde
çıkarak yüzde 19.5 olarak gerçekleşti. Türk seçmende bu oran
11.8.
ARAŞTIRMANIN KÜNYESİ
Bu araştırma, Türkiye genelini temsilen NUTS 2 kapsamında Adana,
Ağrı, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Erzurum, Gaziantep,
Hatay, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kocaeli,
Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ,
Trabzon, Van, Zonguldak olmak üzere 26 ilde gerçekleştirilmiştir. 3
Ocak - 10 Ocak 2017 tarihleri arasında, 2043 kişi ile görüşülerek
yapılmıştır. Araştırmada yaş cinsiyet kotaları uygulanmış veriler 1
Kasım 2015 seçimlerine göre ağırlıklandırılmıştır.