Protokolünü 6 ay gizleten 2 neden
Abone olTürk kamuoyu şaşkın, hükümet son dakika yeni bir Ermeni atağı yaptı. Peki bu anlaşma neden 6 ay saklandı. İşte nedeni;
Türkiye ile Ermenistan arasındaki protokolün 6 ay neden
bekletildiği ortaya çıktı. Ermeniler Taşnak partisinden, Türk
tarafı ise Azeri tepkisinden çekindiği için her iki protokolü
açıklamamış...
Türkiye ile Ermenistan arasında ilan edilen protokolün aslında 6 ay
önce hazırlandığı ortaya çıktı. 2008 yılı içinde İsviçre'nin
arabuluculuğu ile yürütülen Türkiye-Ermenistan gizli görüşmeleri
2009 yılı başında olgunlaştı. 7 Şubat 2009 tarihinde taslak metni
hazırlandı ve nisan ayı içerisinde son şekli verildi. Fakat imza ve
ilan 2009 Eylül ayına kaldı. Diplomatik kaynaklar protokol metninin
altı ay beklemesini Ermenistan ve Türkiye kamuoyundaki
hassasiyetlerden kaynaklandığını belirtiyor.
Özellikle Taşnakların tepkilerinden çekinen Erivan yönetimi
çekimser kalmıştı. Diaspora ve Taşnak Partisi, Türkiye sınırlarını
kabul etmediği için dün ilan edilen protokole karşı çıkıyordu.
Türkiye ise Azerbaycan'ın tepkisini hafifletmek için süreci zamana
yaymayı tercih etmişti.
HER İKİ ÜLKE İSTEDİĞİNİ ALDI
Türkiye'nin Ermenistan'a yönelik sürdürdüğü açılımın yol haritası
sonunda ortaya çıktı. İki ülke arasında önceki gün parafe edilen
iki ayrı protokol ile sınır ve diplomatik ilişkilere ilişkin
sorunların çözümü için yapılacaklar belirlendi. Buna göre
protokollerin Türkiye ve Ermenistan ulusal parlamentolarında
onaylanması ardından, iki ülke arasındaki sınır açılacak,
diplomatik ilişki kurulacak.
Ermenistan, Türkiye'nin toprak bütünlüğünü tanıyacak. 1915
olaylarını araştırmak üzere uluslararası uzmanların da katılımına
açık iki ülke arasında bir alt komisyon kurulacak ve Erivan'da
arşivlerini açacak. Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki sorunların
silah değil barışçıl yollardan çözüleceği de hükme bağlanıyor.
Türkiye ile Ermenistan arasında yakınlaşmanın her alanda sağlanması
için bir dizi güven artırıcı önlem de alınacak.
LİDERLER MASADA TER DÖKECEK
İki ülke ilişkilerinde yeni dönemi başlatacak olan protokollerden
iki ülke de karlı çıkmış oldu. İki ülke, eşitlik, egemenlik, üçüncü
ülkelerin içişlerine karışmama, toprak bütünlüğü ve sınırların
dokunulmazlığı prensiplerine hem ikili ilişkilerinde, hem de
uluslar arası ilişkilerinde uymayı taahhüt etti.
İki ülke protokollerin onaylandığı gün diplomatik ilişki
kurulmasını ve karşılıklı olarak diplomatik temsilcilik açılması
hususunda anlaşmış sayılacak. Türkiye, bir ülke ile diplomatik
ilişki kurulmasını TBMM'ye onaylatmış olacak. İkinci protokol ise,
ilişkilerin nasıl geliştirileceğini düzenliyor. Türkiye, Birleşmiş
Milletler (BM) çerçevesinde Ermenistan'ı, özellikle AGİT, Avrupa
Konseyi, Karadeniz Ekonomik İşbirliği ve Avrupa-Atlantik İşbirliği
Konseyi gibi oluşumlarda destekleyecek.
TBMM KARABAĞ’I BEKLEYECEK
Protokoller ile ilgili siyasi istişareler 6 hafta içinde
tamamlanacak. Bu tarih Türkiye-Ermenistan A Milli futbol takımları
arasında 14 Ekim'de Bursa'da oynanacak rövanş maçının yapılacağı
tarihe geliyor. Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan bu tarihte
Türkiye'ye gelecek. Takımlar sahada ter dökerken, iki ülke
ilişkilerini düzenleyen protokollerde imza altına alınacak.
Ancak metinlerin imzalanması direk uygulamaya geçileceği anlamına
gelmiyor. Uygulama için her iki ülkenin ulusal parlamentolarının
onayı gerekiyor. Parlamentoların onay sürecine ilişkin bağlayıcı
bir zaman aralığı ise verilmiyor. Parlamentoların vereceği onay
konusunda Türkiye'nin en önemli kriteri Karabağ sorunu olacak.
Protokollerin TBMM'deki onay sürecini "bölgesel gelişmeler" tayin
edecek.
BAKÜ'YE GARANTİ
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan'a güvence verdi ve ''TBMM
onaylamadan protokol işlerlik kazanmayacak'' dedi.Türkiye ile
Ermenistan'ın diplomatik ilişkiler kurmak amacıyla iç siyasi
istişarelere başlayacakları yönündeki açıklamaya Azerbaycan
Dışişleri Bakanlığı, ''Dağlık Karabağ'da işgal sona ermeden
sınırların açılması milli çıkarlarımıza aykırıdır'' şeklinde görüş
bildirdi. Açıklama, Azerbaycan'ın kaygı duyduğu bilgisi gelmesi
üzerine yapıldı.
ALİYEV: KELİME OYUNU YAPILIYOR
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Brüksel ziyareti sırasında
Türkiye Ermenistan görüşmelerinden rahatsızlığını açıkça ifade
etti.
TEREDDÜTLER GİDERİLDİ
Görüşmeyle ilgili "Çelişkili yorumlar duyduklarını" anlatan Aliyev,
"Bir kaynak diyor ki, yol haritası ön koşulsuz olacak şekilde
uzlaşma sağlandı. Diğer bir kaynak bunun ön koşulsuz olduğunun
iddia edilemeyeceğini söylüyor. Bu bir çeşit kelime oyununa
benziyor. Azeri halkı, Y. Karabağ meselesinin çözümünün
Türkiye-Ermenistan yakınlaşmasına bağlanıp bağlanmadığını bilmek
istiyor” dedi.
'DİYALOG, KARABAĞ'DAN BAĞIMSIZ'
Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan bugün Erivan’da bazı
diplomatlarla bir araya geldiği toplantı sırasında gazetecilerin
sorularını yanıtladı. Sarkisyan, Türkiye- Ermenistan protokolüne
ilişkin olarak “Türkiye ile diyalog, Karabağ sorunundan bağımsız”
dedi.
Sarkisyan bir kez daha, görüşmeler için Karabağ konusu dahil hiçbir
önkoşul kabul etmeyeceklerini yineledi. Sarkisyan, ayrıca Türkiye
ile olan sorun Karabağ’a bağlıysa “Hiç görüşmeyiz” derken,
hükümetler arası bir komisyon kurulacağını, bu komisyon kapsamında
bir alt komisyonun çalışacağını açıkladı.