Papa neredeyse müslüman olacaktı
Abone olDinlerarası Diyalog Platformu Başkanı Prof. Dr. Niyazi Öktem Papa'nın ziyaretinin yansımalarını değerlendirdi.
Dinlerarası Diyalog Platformu Başkanı Prof. Dr. Niyazi Öktem, Papa 16. Benedikt’in Türkiye ziyaretinin yansımalarını değerlendirdi.
”SEVECEN PAPAYA DÖNÜŞTÜ”
Bu ziyaretten kim kârlı çıktı?
Her şeyden önce bu ziyaretten Türkiye ve İslam alemi çok kârlı çıktı. Çünkü Papa eski Papa olmaktan vazgeçti, yepyeni, diyalogçu, İslam’ı seven, sevecen bir Papa haline dönüştü.
Bu değişiklik nasıl oldu?
Gururumuzu okşaması açısından “İşte Türk’ün farkı” diyebiliriz ama realist bir yaklaşım olmaz bu. Zannediyorum Türkiye’nin konumunu öğrendi. Bilmiyor muydu derseniz, bence bilmiyordu. Papa’nın danışmanları diğer dinler konusunda güç sahibi değildi. Sanıyorum Türkiye’ye gelmeden önce dışarıdan bazı kişileri çağırdı.
Niyazi Öktem, Papa'nın Türkiye'nin konumunu öğrendikten sonra değiştiğini öne sürüyor. |
Türkiye’de çalışmış bir takım din
adamları var, onlardan fikir aldı. Farklı İslam yorumlarını
anlattılar herhalde ona. Türkiye’deki İslam’ın son derece
özgürlükçü olduğu anlatılmış olabilir. Bunun dışında reaksiyonları
da gördü. Katolik dünyasından, kiliselerden de tepki geldi.
Dinlerarası Sekreterya’nın başkanı olan Thomas Michael, Papa’nın
aleyhine bir demeç vermişti. Tüm bunlar Papa’da bir ‘hizaya
geleyim’ psikozunu yarattı herhalde.
Ziyaret öncesinde yaptığınız açıklamada, “Türkiye açısından önemli
bir ziyaret değil. Çünkü Papa Türkiye’ye İslam’la bir diyalog kurma
arzusunun ifadesi olarak gelmiyor. Ziyaret tamamen Katolik ve
Ortodoks kilisesi arasındaki diyaloğu geliştirmek için yapılıyor”
değerlendirmesinde bulunmuştunuz. Ziyaret fikrinizi değiştirdi
mi?
Yanılmışım. Ama yanılmam da doğaldı.
“FİKİRLERİM 180 DERECE DEĞİŞTİ”
Ziyaretin ardından ne gibi yansımalar bekiliyorsunuz? Neler
değişecek? Neler beklemeliyiz?
Papa gelmeden önceki demecimi tam 180 derece değiştiriyorum. Bu
geliş İslam’a ve diyaloğa yaradı. Katolik Kilisesi ve Ortodoks
kilisisinin birleşmesini gerçekçi bulmuyorum; ütopya. Ne olacak?
İki kilise arasında belki dostluk daha büyük bir ivme kazanacak.
Bartholomeos’nun sahip olduğu ekümenik statü daha da perçinlenecek.
Bunun da ben Türkiye’nin lehine olacağı görüşündeyim. Ortodoks
dünyada iki büyük bölünme var. Biri İstanbul, öteki Moskova...
Moskova Kilisesi hep Türk düşmanı olmuştur. Dolayısıyla
İstanbul’daki Ortodoks Kilise’nin düşmanı olmuştur. Bu durum bizim
lehimize olan bir durum. Bartholomeos’nun güçlenmesi Türkiye’nin
lehinedir. Ziyaret bunu da sağlamış olacak.
”EKÜMENİKLİK BİZİ DOLAYLI OLARAK İLGİLENDİRİR”
Papa’nın yarattığı sempati Bartholomeos’dan ‘Ekümenik Patrik’ diye
söz etmesini gölgede bırakmak amacıyla yapılmış olabilir mi?
Hassas davranıldı. Ekümenikliği sıkça vurgulamadı. Bu Türk
devletinin hassasiyetini gözetmesi anlamına gelir. Ama ziyaretinin
nedenlerinden biri bu; böyle şaşaalı bir şekilde gelmesinin
nedenlerinden biri ekümenikliği perçinlemekti. Ekümeniklik bizi
dolaylı ilgilendiren bir olaydır. Eküminiklik Hristiyan dünyanın
kendi içindeki bir sorundur. Büyük Katolik Kilisesi bunu tanıyor,
bunu tanımayan Moskova Kilisesi. Moskova Kilisesi bize düşmandır.
Dolayısıyla ekümeniklik statüsü bu şekilde bir politik yansımadır,
böyle bir yansıma da bizim lehimizedir.
Ekümeniklik iddiasının Lozan Anlaşması’na aykırı olduğu
vurgulanıyor.
Hayır efendim. Lozan Anlaşması’nda ‘azınlıkların hakları
korunacaktır’ maddesi var.
“PAPA NEREDEYSE MÜSLÜMAN OLACAKTI”
Vatikan benzeri bir devleti kurma sonucunu doğuracağından endişe
edilmiyor mu?
Potansiyel endişeler ve tehlikeler aziz milletimin devamlı kaygısı
olmuştur. Bizde şu bilinmiyor. Vatikan türünde bir devlet kurma
isteği yoktur. Teolojisine aykırıdır. Çünkü Ortodoks teolojisinde
Roma Devleti geleneği sürdürülmüştür. Patriklik makamı,
imparatorluğun altındadır. İmparator ve krala hizmet verir.
Şeyhülislamlık müessesesinde de zaten buna öykünülmüştür. Oysa
katolik dünyada krallar, egemenlik gücünü Papa’dan alırlar.
Dolayısıyla o bir devlettir. O devlet göksel, egemenlik gücünü alır
ve imparatorlara, krallara verir.
Mustafa Çağrıcı’yı yürekten kutluyorum. Çağrıcı’nın Papa
hazretlerini alıp mihraba kadar getirmesi ve orada ‘kıyam’ duruşu
içerisinde bırakması- biliçli veya bilinçsiz- haç çıkarması gereken
Papa’nın bir de dua etmesi, Mustafa Çağrıcı’nın bunu bu hale
getirmiş olmasını kutlamaya değer görüyorum. Papa neredeyse
Müslüman olacaktı.
Röportaj: Yasemin Arpa
Kaynak: