Özel öğretime düzenleme
Abone olÖzel Öğretim Kurumları Kanunu Tasarısı, yarın TBMM Milli Eğitim Komisyonu'nda görüşülecek.
Özel okullarda öğrenim gören öğrencilere, her ders yılı için
öğrenci başına belirlenen ücretlerin yarısını geçmemek üzere, azami
1000 YTL tutarında devlet yardımı yapılmasını da öngören Özel
Öğretim Kurumları Kanunu Tasarısı, yarın TBMM Milli Eğitim
Komisyonu'nda görüşülecek.
Tasarı, Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk
tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel
kişiler tarafından açılacak özel öğretim kurumlarına izin
verilmesine, kurumların eğitim-öğretim, yönetim, denetim ve
gözetimi ile yabancılar tarafından açılmış bulunan özel öğretim
kurumlarının; eğitim-öğretim, yönetim, denetim, gözetim ve personel
çalıştırılmasına ilişkin usul veesasları düzenliyor.
Yabancılar tarafından açılan özel öğretim kurumlarını da kapsayan
tasarının ''Tanımlar'' bölümünde yabancı okullar ile azınlık
okullarına açıklık getiriliyor. Buna göre, ''Yabancı okullar''
yabancılar tarafından açılmış özel okulları kapsayacak.
Azınlık okulları ise Rum, Ermeni ve Musevi azınlıklar tarafından
kurulmuş, Lozan Antlaşması ile güvence altına alınmış ve kendi
azınlığına mensup Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğrencilerin devam
ettiği okul öncesi eğitim, ilköğretim ve orta öğretim özel okulları
olarak tanımlanıyor.
Dershane, çeşitli kurslar, özel eğitim okulu, motorlu taşıt
sürücüleri kursu, öğrenci etüt eğitim merkezi, özel eğitim ve
rehabilitasyon merkezi, milletlerarası özel öğretim kurumları
(Yalnız yabancı uyruklu öğrencilerin devam edebilecekleri özel
öğretim kurumları) ile uzaktan öğretim kurumları da tasarı
kapsamında tanımlanıyor.
KURUM AÇMA İZNİ
Tasarıya göre, bir kurumda öğretime başlayabilmek için kurum açma
izni alınması zorunlu olacak. İzin başvuruları ilgili milli eğitim
müdürlüğüne yapılacak. Valilikçe açılması uygun görülen okullara
ilişkin başvurular ise
kurum açma izni verilmek üzere Bakanlığa gönderilecek. Kurum açma
talebinin valilikçe reddedilmesi halinde, kurucu veya kurucu
temsilcisi tarafından taleplerinin reddine ilişkin işlemin
tebliğinden itibaren on beş işgünü içinde Bakanlığa itirazda
bulunulabilecek.
Kurum açma izni alınmadıkça, kuruma öğrenci kaydı yapılamayacak.
Kurum açma izni verilmesi, binanın kullanılış amaçlarına ve
Bakanlıkça belirlenen standartlara uygun ve yeterli bulunmasıyla
birlikte bazı şartların yerine getirilmesine da bağlı olacak.
Kurumlara ad verilmesine ilişkin esaslar yönetmelikle
belirlenecek.
DİN EĞİTİMİ
Askeri okullar, emniyet teşkilatına bağlı okullar ve din
eğitimi-öğretimi yapan kurumların aynı veya benzeri özel öğretim
kurumları açılamayacak. Özel öğretim kurumu açacak veya devralacak
kişilerde, affa uğramış olsalar bile, yüz kızartıcı bir suçtan ya
da kasti bir suçtan dolayı altı ay veya daha fazla hapis cezası ile
mahkum edilmemiş olma şartı aranacak.
Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri
gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin, okul
binalarından kapıdan kapıya en az yüz metre uzaklıkta bulunması
zorunluluğu aranacak.
MİLLETLERARASI OKULLAR
Yalnız yabancı uyruklu öğrencilerin devam edebilecekleri, yüksek
öğretim dışındaki milletlerarası özel öğretim kurumu; yabancı
uyruklu gerçek ve tüzel kişiler tarafından veya Türk
vatandaşlarıyla ortaklık yolu ile Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Kanunu çerçevesinde Bakanlar Kurulu'nun izniyle açılabilecek.
Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzel
kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler
de kendi adlarına aynı amaçla milletlerarası mahiyette özel öğretim
kurumu açabilecekler.
Bu öğretim kurumlarında, Türk devletinin ülkesi ve milletiyle
bölünmez bütünlüğüne, güvenliğine ve menfaatlerine aykırı, Türk
milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerleri
aleyhinde eğitim-öğretim yapılamayacak.
YABANCI OKULLAR
Yabancı okullar, Bakanlar Kurulu'nun izni ile yeni
arazi edinebilecekler ve kapasitelerini en fazla beş misline
kadar artırabilecekler. Üzerinde kuruldukları araziler
genişletilmemek şartı ve Bakanlığın izni ile mevcut arazi
üzerindeki bina, öğrenci ve donanım kapasitelerini en çok bir
mislini geçmemek üzere artırabilecekler veya
yenileyebilecekler.
Bu izinler dışında, yabancı okulların,
binaları genişletilemeyecek, şube açamayacaklar, mevcut
binalarının yerine yeni bina inşa edemeyecekler, bu amaçla herhangi
bir mülk edinemeyecekler veya kiralayamayacaklar.
Yabancı okulların taşınmaz malları, kurucularının veya
yetkililerinin önerisi ile Bakanlığa ya da kuruluş amaçları eğitim
vermek olan Türk Medeni Kanunu'na göre kurulan vakıflara
devredilebilecek.
AZINLIK OKULLARI
23 Ağustos 1923 tarihli ve 340 sayılı kanuna bağlı Antlaşmanın
(Lozan) ilgili maddeleriyle ilgisi bulunan okulların (azınlık
okulları) özellik göstermesi gereken konular, yönetmelikle tespit
edilecek. Bu yönetmelik, ilgili ülkelerin bu konulardaki karşılıklı
mevzuat ve uygulamaları dikkate alınmak suretiyle
hazırlanacak. Yönetmelikte belirtilmeyen konularda resmi
okullar mevzuatı
uygulanacak. Bu okullarda, yalnız kendi azınlığına mensup Türkiye
Cumhuriyeti vatandaşlarının çocukları okuyabilecek. Özel öğretim
kurumu açma izni verilen kurumlarda, iki yıl içinde öğretime
başlanılmaması halinde verilen izin iptal edilecek. Amacı dışında
kullanıldığı tespit edilen kurumun, izni de iptal edilecek.
ÖĞRETMENLERE EK İŞ İMKANI
İhtiyaç halinde, resmi okullarda görevli öğretmenler, haftada 30
saati geçmemek üzere özel okullarda ders verebilecekler. Bu
öğretmenler, asıl görevlerini aksatmamak ve aylık karşılığı
okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders saati sayısını
doldurmaları kaydı ve çalıştıkları kurumların izni ile sadece
okullarda görev alabilecekler. Bu öğretmenler, aylık karşılığı
okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders saatinin yarısı kadar
ücretli ders verilebilecekler.
Özel öğretim kurumlarında, uzman öğretici, usta öğretici
ve öğretmenlik yapma nitelik ve şartlarını taşıyan diğer
devlet memurlarına, ilgili birimlerin izniyle haftada on saati
geçmemek üzere ücretli ders görevi verilebilecek.
Türkçe dışındaki dillerde öğretim yapan ve yabancıların açtıkları
okulların müdür başyardımcıları Türkiye Cumhuriyeti uyruklu
olacak.
Bu okullarda, öğretim dilini bilen, Türkçe veya Türkçe kültür
dersleri öğretmeni bulunması zorunlu olacak. Bulunmaması halinde,
okulun öğretim dilinde özel alan eğitimi görmüş, Türkiye
Cumhuriyeti uyruklu öğretmenlere de bu görev verilebilecek.
ÖĞRETMEN ÜCRETLERİ
Özel okullarda yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmeti yapanlara,
kıdemlerine göre (emekliler hariç) dengi resmi okullarda ödenen
aylık ile sosyal yardım kapsamındaki ek ödeme tutarlarından az
ücret verilemeyecek. Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemeler, bütçe
kanunlarıyla resmi okul öğretmen ve personeline sağlanan haklara
denk olarak okul öğretmenlerine ve personeline de ödenecek. Sosyal
yardım kapsamındaki ek ödemelerden gelir vergisi kesilmeyecek.
Bu kurumlardaki ek ders ücreti miktarı, resmi okullar için tespit
edilen miktardan az olamayacak. Özel öğretim kurumları, ancak
amaçlarına uygun tanıtıcı içerikli reklam ve ilan
verebilecekler.
Bu kurumlar, reklam ve ilanlarında gerçeğe aykırı beyanlarda
bulunamayacaklar, televizyonda reklam ve ilan yapamayacaklar.
DEVLET YARDIMI
Özel okullarda öğrenim gören öğrencilere, her ders yılı için
öğrenci başına belirlenen ücretlerin yarısını geçmemek üzere, azami
1000 YTL tutarında devlet yardımı yapılabilecek. Bu tutar, her yıl
Vergi Usul Kanunu'na göre belirlenen yeniden değerleme oranında
artırılacak.
Okullarda okuyan öğrencilerin velileri tarafından okul ücretini
karşılamak üzere alınan kredinin faizinin yüzde 50'sini geçmemek
üzere belirlenen kısmı devletçe karşılanabilecek. Her ders yılı
için bu desteklerden yararlanacak öğrenci sayısı, öğrencilere
yapılacak devlet yardımı tutarı ve kredi faizinin
devletçekarşılanacak kısmı ile yararlanabilme koşulları ve şekli
her yıl Bakanlık bütçesine bu amaçla konulacak ödenek esas
alınarak, Maliye Bakanlığı ve Bakanlığın müşterek önerisi üzerine
Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek. Okulların su, doğalgaz ve
elektrik ücretlendirilmesi ise resmi okullara uygulanan tarife
üzerinden uygulanacak.
ÖĞRENİM ÜCRETLERİ
Öğrenim ücreti ve diğer ücretler, kurumlarca her yıl tespit
edilerek ocak ayından itibaren en geç mayıs ayında ilan edilecek.
Ücretlerin hangi esaslara göre tespit, tayin, ilan ve tahsil
edileceği yönetmelikle belirlenecek.
Kurumlar, öğrenim gören öğrenci sayısının yüzde 3'ünden az olmamak
üzere ücretsiz öğrenci okutmakla yükümlü olacaklar. Bakanlıkça bu
oran yüzde 10'a kadar artırılabilecek. Ücretsiz okutulacak
öğrencilerin yüzdesi, seçimi ve kurumlara kabul şartlarına ilişkin
usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecek. Kurumlar ayrıca, öğrenim
bursu da verebilecekler. Bir okula alınabilecek yabancı uyruklu
öğrenci sayısı, o okulda okuyan Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğrenci
sayısının yüzde 30'unu aşamayacak. Tasarının yasalaşmasıyla 8
Haziran 1965 tarihli Özel Öğretim Kurumları Kanunu da yürürlükten
kaldırılacak.