Öcalan için kritik karar yarın

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) temyiz niteliğindeki Büyük Dairesi, terör örgütü başı Abdullah Öcalan ile ilgili kararını yarın verecek. Mahkemenin ''adil yargılanma hakkının ihlal edildiği'' yolunda daha önce verilen kararı teyit etmesi halinde, dava, AİHM kararlarını denetlemekle yükümlü Avrupa Konseyi'nin karar organı olan Bakanlar Komitesi'nin gündemine gelecek. Bakanlar Komitesi'nde davanın değerlendirilmesine ilişkin sürecin ise en az bir yıl sürmesi bekleniyor. AİHM'nin Rum Titiana yılında aldığı kararın Bakanlar Komitesi'nde tartışılması ve Türkiye'nin bu karar gereği tazminat ödemesiyle ilgili süreç yaklaşık beş yıl sürmüştü. DAVANIN GEÇMİŞİ Büyük Daire, 9 Haziran 2004 tarihinde yapılan ikinci duruşmada, tarafların görüşlerini yeniden dinlemişti. AİHM, 2003 yılı Mart ayında aldığı kararda, terör örgütü başı avukatlarının başvurusuyla ilgili olarak, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) adil yargılanma hakkıyla ilgili 6., gözaltı süresinin uzunluğuyla ilgili 5. ve kötü muameleyle ilgili 3. maddesini ihlal ettiğine hükmetmişti. Türkiye'nin AİHS'nin adil yargılanma hakkıyla ilgili 6. maddesinin 1. ve 3. fıkralarını ihlal ettiğini savunan AİHM, duruşmalar başladıktan sonra askeri yargıcın sivil yargıçla değiştirilmesini yeterli görmemiş ve savunma için gerekli olanak ve zamanın verilmediğine karar vermişti. Mahkeme, AİHS'nin gözaltı süresiyle ilgili 5. maddesinin 3. ve 4. fıkralarının da ihlal edildiğini, terör örgütü başının mahkemeye çıkarılmadan önceki gözaltı süresinin de uzun olduğunu savunmuştu. AİHS'nin yaşam hakkıyla ilgili 2. maddesiyle ilgili şikayet konusunda, Türkiye'nin ihlalde bulunmadığı görüşüne varan AİHM, Abdullah Öcalan'ın adil olmayan bir yargılama sonucunda ölüm cezasına mahkum edilmesini, AİHS'nin kötü muamelenin önlenmesiyle ilgili 3. maddesinin ihlali olarak görmüştü. Strasbourg mahkemesi, avukatlarının, terör örgütü elebaşısının Kenya'dan yasadışı bir biçimde getirildiği ve ayrımcılığa tabi tutulduğu yolundaki şikayetlerini ise reddetmişti. AİHM, Öcalan'ın avukatlarının AİHS'nin 7, 8, 9, 10 ve 18. maddelerine dayanarak yaptıkları başvuruların incelenmesini de oybirliğiyle gerek görmezken, Öcalan'ın Kenya'dan getirilişi ve cezaevindeki koşullarıyla ilgili olarak herhangi bir kötü muamelenin oluşmadığı, dolayısıyla 3. maddenin ihlal edilmediği sonucuna varmıştı. Saptadığı ihlallerin şikayetçinin olası mağduriyetini gidermeye yeterli olduğunu belirterek herhangi bir tazminatı gerek görmeyen mahkeme, Türkiye'nin karşı tarafa yargılama masrafları için 100 bin avro ödemesine karar vermişti.