Nikotin bandı yapıştırmak orucu bozar mı?
Abone olDiyanet'in internet sitesindeki "Dini Soruları Cevaplandırma Platformu"na oruçla ilgili birbirinden ilginç sorular geliyor.
Diyanet İşleri Başkanlığının web
sitesinde Din İşleri Yüksek Kurulu tarafından hazırlanan "Dini
Soruları Cevaplandırma Platformu"nda yer alan fetvalara göre oruçla
ilgili en çok merak edilen konular dikkat çekici.
Diyanet İşleri Başkanlığının web sitesinde Din
İşleri Yüksek Kurulu tarafından hazırlanan "Dini Soruları
Cevaplandırma Platformu"nda yer alan fetvalara göre oruçla ilgili
en çok merak edilen konular şöyle:
ORUCU BOZAN ŞEYLER
NELERDİR?
Orucun temel unsuru ve anlamı, yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak
durmak, nefsi bunlardan mahrum bırakmak olduğu için, oruçlu iken
bunlar ve bu anlama gelecek davranışlar orucu bozar. Yemek ve
içmek, yenilip içilmesi mûtat olan her şeyi kapsamı içine alır.
Sigara, nargile gibi keyif veren tütün kökenli dumanlı maddeler ile
uyuşturucular ve tiryakilik gereği alınan tüm maddeler oruç
yasakları kapsamına girer. Her ne sebeple olursa olsun,ağızdan
alınan ilâçlar da aynı hükme tabidir.
GÖZ DAMLASI ORUCU BOZAR MI?
Uzman göz doktorlarından alınan bilgilere
göre, göze damlatılan ilaç miktar olarak çok az (1 mililitrenin
1/20'si olan 50 mikrolitre) olup bunun bir kısmı gözün
kırpılmasıyla dışarıya atılmakta, bir kısmı gözde, göz ile burun
boşluğunu birleştiren kanallarda ve mukozasında mesamat yolu ile
emilerek vücuda alınmaktadır. Damlanın yok denilebilecek kadar çok
az bir kısmının, sindirim kanalına ulaşma ihtimali bulunmaktadır.
Bu bilgiler, değerlendirildiğinde, göz damlası orucu bozmaz.
YIKANMAK ORUCU BOZAR MI?
Ağız ve burnundan su girip sindirim cihazına
ulaşmadıkça oruçlu kimsenin yıkanması orucuna zarar vermez. Nitekim
Hz. Aişe ve Ümmü Seleme validemiz Hz. Peygamber'in Ramazan'da
imsaktan sonra yıkandıklarını haber vermişlerdir. Bu itibarla, ağız
ve burnundan su kaçırmamak şartıyla oruçlu kişi yıkanabileceği
gibi, havuz veya denize de girebilir. Ancak yüzme esnasında su
yutmaktan kaçınmak zor olduğu için ihtiyatlı davranmak uygun
olur.
NİKOTİN BANDI ORUCU BOZAR
MI?
Kural olarak orucu bozan şeyler, vücuda normal yollarla giren
maddeler ve cinsel ilişkidir. Vücuda sürülen yağ, merhem ve benzeri
şeyler deri üzerindeki gözenekler ve deri altındaki kılcal damarlar
yoluyla emilerek kana karışmaktadır. Ancak cildin bu emişi, çok az
ve yavaş olmaktadır. Diğer taraftan bu işlem yeme, içme ve beslenme
anlamına da gelmemektedir. Bu itibarla, deri üzerine sürülen
merhem, yapıştırılan ilaçlı bantlar orucu bozmaz. Bu açıdan
sigarayı bırakmak isteyenlerin kullandığı nikotin bantları da orucu
bozmaz.
ORUÇLU KİMSE DİŞ TEDAVİSİ YAPTIRABİLİR
Mİ?
Orucun bozulması için yeme, içme ve cinsel ilişki ya da bu
anlamları ifade eden bir fiilin işlenmesi gerekir. Bu sebeple sırf
dış tedavisi sebebi ile oruç bozulmaz. Tedavinin ağrısız
gerçekleşmesi için yapılan enjeksiyonlar da beslenme amacı
taşımadığı için orucu bozmazlar. Ancak tedavi sırasında yapılan
başka işlemler sebebi ile -mesela ağız su ile çalkalanırken- boğaza
su, kan veya tedavide kullanılan maddelerden biri kaçarsa oruç
bozulur ve kaza edilmesi gerekir.
DIŞ FIRÇALAMAK ORUCU BOZAR
MI?
Boğaza su kaçırmadan ağzı su ile çalkalamak orucu bozmadığı gibi
diş fırçalamakla da oruç bozulmaz. Bununla birlikte, diş macununun,
misvak parçalarının veya suyun boğaza kaçması halinde oruç bozulur.
Orucun bozulma ihtimali dikkate alınarak, dişlerin imsaktan önce ve
iftardan sonra fırçalanması uygun olur.
SAKIZ ÇİĞNEMEK ORUCU BOZAR
MI?
Günümüzde üretilen sakızlarda, ağızda çözülen katkı maddeleri
bulunduğundan, ne kadar itina edilirse edilsin bunların
yutulmasından kaçınılması mümkün değildir. Bu sebeple bu tür sakız
çiğnemek orucu bozar. Ancak "kenger sakızı" gibi katkısı bulunmayan
sakızlarla daha önce çiğnenmiş olup içinde hiç katkı maddesi
kalmamış olan ve çiğnendiğinde hiçbir eksikliğe uğramayan
sakızların çiğnenmesi orucu bozmaz. Bununla birlikte, oruçlu iken
bu tür sakızları çiğnemek mekruhtur.
AŞI OLMAK VE İĞNE YAPTIRMAK ORUCU BOZAR
MI?
Oruç; yemek, içmek, cinsel ilişki ve bunların kapsamına giren
şeylerle bozulur. Bu sebeple, besin değeri taşımayan aşılar orucu
bozmaz. Dinimiz, tedavi sürecinde olan hastaların oruç
tutmamalarına ruhsat vermektedir.
Bu nedenle, tedavisi devam eden hastalar, sağlıklarına kavuşup,
tedavileri sona erinceye kadar oruçlarını erteleyebilirler. Bununla
birlikte, Ramazan ayında herkesle birlikte oruca devam etmeyi arzu
ediyor ve oruç tutmalarına da başka bir engel yoksa iğnelerini
iftardan sonra yaptırmaları yerinde olur.
Bu imkâna sahip olmayanlar, tedavi ve aşı amaçlı iğne
yaptırabilirler. Ancak, oruçlu iken gıda ve vitamin iğneleri
yaptırmak, damardan serum ve kan verilenlerin orucu bozulur. Daha
sonra bu oruç kaza edilir.
Oruçlu bir kimsenin morfinli veya morfinsiz olarak dişlerini tedavi
ettirmesi veya çektirmesi orucu bozmaz. Ancak tedavi esnasında, kan
veya tedavide kullanılan maddelerden herhangi bir şeyin yutulması
ise, orucu bozar.
HAMİLELER ORUÇ TUTABİLİR
Mİ?
Ramazan orucunu tutmamak için geçerli mazeretlerden biri de gebelik
veya çocuk emzirmektir. Gebe veya emzikli olan kadınlar,
kendilerine yahut çocuklarına bir zarar gelmesinden korkmaları
halinde oruç tutmayabilirler. Bunlar bir yönüyle hasta hükmünde
oldukları gibi, onlara bu ruhsatı tanıyan hadisler de
bulunmaktadır. Kendisi dayanabilecek ve çocuk da etkilenmeyecek ise
hamile ve çocuk emziren anne oruç tutabilir. Bu konuda alanında
uzman bir hekime danışılması uygun olur. Hamilelik ve çocuk emzirme
gibi meşru sebeplerle oruç tutamayan bayanlar, tutamadıkları bu
oruçlarını şartların elverişli olduğu başka zamanlarda kaza
ederler"
RAMAZANDA ANESTEZİ YAPTIRILABİLİR
Mİ?
Lokal, bölgesel ve genel anestezi olmak üzere, üç türlü anestezi
vardır. Küçük ameliyatlarda ameliyat bölgesinin yakın çevresine
iletimi engelleyen ilaçların verilmesi ile oluşan anesteziye lokal
anestezi (sınırlı uyuşturma) denir. Vücudun daha geniş bölgeleri,
örneğin belden aşağısı veya bir yarısı iletimin omurilik düzeyinde
engellenmesi için omuriliğe veya omuriliğe varmadan geniş bir sinir
grubunun oluşturduğu bağlantı yerleri üzerine ilaç verilerek
oluşturulan anesteziye bölgesel anestezi denir. Hastanın uyutulup
ağrının duyulması beyin düzeyinde engellenirse bu tür anesteziye
genel anestezi denir. Anestezi, nefes yolu veya iğne ile vücuda
ilaç verilerek oluşturulmaktadır. Nefes yolu veya iğne ile yapılan
anestezi, mideye ulaşmadığı gibi, yeme-içme anlamı da
taşımamaktadır. Ancak bölgesel ve genel anestezide, acil durumlarda
ilaç ve sıvı vermek amacıyla damar yolu açılarak, bu açıklık işlem
süresince serum vermek suretiyle sağlanmaktadır. Bu itibarla, lokal
anestezi (sınırlı uyuşturma) orucun sıhhatine engel değildir.
Bölgesel ve genel anestezide serum verildiği için oruç bozulur"
RAMAZAN AYINDA ANJİYO YAPTIRILABİLİR
Mİ?
Halk arasında anjiyo olarak bilinen operasyon, teşhise yönelik
(anjiyografi) ve tedaviye yönelik olarak uygulanmaktadır.
Anjiyografi vücut damarlarının görüntülenmesi demektir. Damar içine
damarların görünür hale gelmesini sağlayan ve kontrast madde olarak
tanımlanan ilaç verilerek, anjiyogram adı verilen filmler elde
edilir. Anjiyografi sayesinde organları besleyen damarlar
görüntülenerek damar hastalıkları veya bu damarlardan beslenen
organlara ait tanı koydurucu bilgiler edinilir. Tedaviye yönelik
olarak uygulanan anjiyonun klasik yöntemi anjiyoplastidir. Bu ise,
dar veya tam tıkalı damarların balon ya da stent denilen özel
araçlarla tekrar açılması için yapılır. Bu bilgiler ışığında gerek
anjiyografi, gerekse anjiyoplasti operasyonlarında yemek ve içmek
anlamı bulunmadığından, oruç bozulmaz"
BÖBREK TAŞI KIRDIRMAK ORUCU BOZAR
MI?
Oruçlu olan bir kimsenin, vücuduna şifa veya gıda verici bir madde
enjekte edilmeden böbrek taşı kırdırması ile orucu bozulmaz. Bu
operasyon esnasında böbreklere kan akması da orucu bozmaz.
AKUPUNKTUR TEDAVİSİ ORUCU BOZAR MI?
Oruç, imsak vaktinden iftar vaktine kadar
ibadet niyetiyle yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak
suretiyle yapılan bir ibadettir (Bakara, 2/187). Akupunktur ise;
vücutta belirli noktalara iğne batırarak, çeşitli hastalıkları
tedavi etme metodudur. Orucu bozan şeyler kapsamında olmadığı yani
vücudu beslemesi ve gıdalandırması söz konusu olmadığından
akupunktur yaptırmak orucu bozmaz.
BURUN DAMLASI ORUCU BOZAR MI?
Tedavî amacıyla burna damlatılan ilacın bir
damlası, yaklaşık 0,06 santimetreküptür. Bunun bir kısmı da burun
çeperleri tarafından emilmekte, çok az bir kısmı mideye
ulaşmaktadır. Bu da, mazmaza (guslederken ağzı su ile çalkalamada)
olduğu gibi affedilen miktar kapsamında değerlendirilebilir.