Nevruz nedir Newroz anlamı nedir
Abone olNevruz nedir 21 Mart'ta kutlanan Newroz'un özellikleri nedir Nevruz başlangıcından sonra havalar ısınır mı İşte Nevruz'a ilişkin tüm bilinmeyenler
Nevruz ya da Kürtçe yazılış
şekliyle Newroz Farslar, Kürtler,
Zazalar, Azeriler, Anadolu Türkleri, Afganlar, Arnavutlar,
Gürcüler, Türkmenler, Tacikler, Özbekler, Kırgızlar, Karakalpaklar,
Kazaklar tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da doğanın
uyanışı ve bahar bayramıdır
Yazılı olarak ilk kez 2. yüzyılda Pers kaynaklarında adı geçen
Nevruz, İran ve Bahai takvimlerine göre yılın ilk gününü temsil
eder. Günümüz İran'ında, her ne kadar İslami bir kökeni olmasa da
bir şenlik olarak kutlanır. Bazı topluluklar bu bayramı 21 Mart'ta
kutlarken, diğerleri Kuzey yarım kürede ilkbaharın başlamasını
temsilen, 22 veya 23 Mart'ta kutlarlar. Aynı zamanda, Zerdüştlük,
hem de Bahaileriçin de kutsal bir gündür ve tatil olarak kutlanır.
Kürtlerde, Nevruz bayramının Fars mitolojisindeki Demirci Kawa
Efsanesi'ne dayandığına inanılır.
DÜNYA NEVRUZ BAYRAMI
Anadolu ve Orta Asya Türk halklarında da Göktürklerin Ergenekon'dan
çıkışı anlamıyla ve baharın gelişi olarak kutlanır.2010'da
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 3000 yıldan beri kutlanmakta olan
Pers kökenli bu şenliği, Dünya Nevruz Bayramı ilan etmiştir.28
Eylül - 2 Ekim 2009 arasında Abu Dhabi'de hükümetler arası toplanan
Birleşmiş Milletler Manevi Kültür Mirası Koruma Kurulu, nevruzu
Dünya Manevi Kültür Mirası Listesi 'ne dahil etmiştir. 2010'dan
başlayarak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 21 Mart'ı "Dünya Nevruz
Bayramı" olarak kabul etmektedir.
NEVRUZ KELİMESİ NASIL OLUŞTU?
Kelimenin aslı eski Farsçadan gelir: Yeni anlamındaki nava ve gün
ışığı/gün anlamındaki kelime parçalarından birleşerek
oluşturmuşlardır. Anlamı "yeni gün/günışığı" dır ve günümüzün
Farsçasında da hâlâ aynı anlamda kullanılmaktadır (nev: yeni + ruz:
gün; anlamı "yeni gün")
İŞTE NEVRUZ'UN DİĞER ADLARI
İrani dillerdeki Gün anlamına gelen Ruz (Farsça), Roç (Beluçca),
Roc (Zazaca), Roz (Soranice) ya da Roj (Kurmanci) sözcükleri
Proto-İranicenin "Rauça"sından gelir. Bu da eski Hint-Avrupacanın
manası Işık olan *Leuk- kelime köküne dayanmaktadır. Şu en eski
şekilden Rusçadaki Luç, Almancadaki Licht, Yunancadaki Leukós,
Latincedeki Lux, İngilizcedeki Light ve Ermenicedeki Luy da
oluşmuşlar. Proto-Iranicede Rusçadaki gibi bir k > ç ses
ertelemesi ortaya çıkmışdır ve ayrıca 'L' sesi 'R'ye
dönüşmüştür.Eski İrani dili olan Avesta dilinde Raôçah zamanında
esasdan Işık demekti. Eski hint-ari dilindeyse (Bugünkü Kuzey
Hindistanda varolan dil grubu) Roçiş kulanılmaktadır.Nevruz
teriminin tarihte ilk yer aldığı kayıtlar, M.S. 2. yüzyıldaki Pers
İmparatorluğu kayıtlarıdır, ancak bundan çok daha öncesindeki
(yaklaşık MÖ 648 ve 330 yılları arasında) Pers İmparatorluğu
altında yaşayan değişik milletlerin Pers Şahına Nevruz gününde
hediyeler getirdiğine dair bilgiler mevcutturNevruz diğer Türk
devlet ve topluluklarında da kutlanılır. Bunlardan Azerbaycan'da
Novruz, Kazakistan'da Nawrız meyramı , Kırgızistan'da Nooruz, Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Mart dokuzu Kırım Türklerinde Navrez,
Batı Trakya Türkleri'nde Mevris adları ile anılır.Farsça'da
yazılışı Nouruz'dur. Türk kökenli bir devlet olan Kazakistan'da
Navrız meyrami adı ile kutlanan Nevruz Arnavutluk'ta ise
Sultan Nevruz olarak isimlendirilir.
NEVRUZ GELENEĞİ 15.000 YIL ÖNCESİNE
DAYANIYOR
Nevruz geleneğinin tarihin en son Buzul Çağı'nın bitmesinden hemen
önceki günlere yani 15.000 yıl öncesine kadar uzanır. Efsanevi Pers
Kralı Cemşid, Indo-Iranlıların avcılıktan hayvacılığa ve yerleşik
yaşama geçişini temsil eder. O çağlarda mevsimler insanoğlunun
hayatında günümüzdekinden daha yaşamsal bir önem arz ediyordu ve
yaşamla ilgili her şey dört mevsim ile çok yakından ilgiliydi. Zor
geçmiş bir kışın ardından gelen bahar, tabiat ananın çiçekler,
yeşillenenen bitkiler uykusundan uyanması ve sığırların
yavrulaması, insanoğlu için büyük bir fırsat ve bolluğun canlanması
demekti. İşte böyle bir dönemde bu Nevruz kutlamalarını başlatanın
Kral Cemşid olduğu söylenir...
İran evrenbiliminin mimarlarından ve Zerdüştlerin Peygamberi
olan Zerdüşt birçok bayramın kurumsallaşmasını sağlayan kişidir.
Nevruz, "belki de" Zerdüşt tarafından kurumsallaştırılan
bayramlardan biridir.
İRAN'DA NEVRUZ GELENEĞİ
Bundan 12 yüzyıl sonrasında, MÖ 487 yılında, Büyük Darius,
Persepolis'teki yeni inşa edilmiş olan sarayında Nevruzu
kutluyordu. Son araştırmaların sonuçları bu kutlamaların çok özel
bir anlam ifade ettiğini göstermektedir. Sadece Nevruz gününde
sabah saatin 06.30'unda güneşin ilk ışıkları gözlemevindeki büyük
kabul salonuna denk geliyordu ve bu olay sadece 1400 yılda bir
gerçekleşiyordu. Bu durum aynı zamanda Babillilerin ve
Yahudilerinde yeni yılı ile çakışıyordu ve bu nedenle, bu
kutlamaların eski toplumlar için çok uğurlu ve önemli sayıldığı
açıktır[16]. Persepolis yerleşkesinin ya da en azından Apadana'non
sarayının ve "Yüz sütunlu Salonun" Nevruzu kutlamak amacıyla inşa
edildiği sanılmaktadır. Ne yazıkki eski kitabelerde Nevruzdan
bahsedilmemektedir
DEMİRCİ KAWA EFSANESİ
Günümüz İran'ında, her ne kadar İslami bir kökeni olmasa da bir
şenlik olarak kutlanır. Bazı topluluklar bu bayramı 21 Mart'ta
kutlarken, diğerleri Kuzey yarım kürede ilkbaharın başlamasını
temsilen, 22 veya 23 Mart'ta kutlarlar. Aynı zamanda, Zerdüştlük,
hem de Bahailer için de kutsal bir gündür ve tatil olarak
kutlanır.Kürtlerde, Nevruz bayramının Kürt mitolojisindeki Demirci
Kawa Efsanesi'ne dayandığına inanılır. Anadolu ve Orta Asya Türk
halklarında da Göktürklerin Ergenekon'dan çıkışı anlamıyla ve
baharın gelişi olarak kutlanır.
PERS KÖKENLİ
2010'da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 3000 yıldan beri
kutlanmakta olan Pers kökenli bu şenliği, Dünya Nevruz Bayramı ilan
etmiştir. 28 Eylül - 2 Ekim 2009 arasında Abu Dhabi'de hükümetler
arası toplanan Birleşmiş Milletler Manevi Kültür Mirası Koruma
Kurulu, nevruzu Dünya Manevi Kültür Mirası Listesi 'ne dahil
etmiştir. 2010'dan başlayarak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 21
Mart'ı "Dünya Nevruz Bayramı" olarak kabul etmektedir.
,