Mortgage otomobili nasıl etkiler?

Uzun dönemli düşük vadeli ev kredisi anlamına gelen ‘mortgage’ bir süredir insanların gündeminde. Önümüzdeki yıldan itibaren Türkiye’de yasal olarak uygulamaya geçmesi beklenen sistemin ev sahibi olmak isteyenlerin iştahını kabarttığı muhakkak; ancak konut fiyatlarının da alıp başını gitmesi daha sistem başlamadan önemli bir ‘kayıp’ olarak değerlendiriliyor. Konumuz emlak piyasası değil tabii. Ama insanların yatırımlarının gittiği önemli kaynaklardan biri olan emlakta hareket olunca otomobil piyasası otomatik olarak bu durumdan etkileniyor. Şimdi herkesin aklında gelecek yıl otomobil pazarının ve dolayısıyla otomobil fiyatlarının ne olacağı ile ilgili önemli sorular var.

Bazı insanlardan ‘müşteri konuta gidecek, otomobil alımı çok azalacak’ türünden net sözler duymak mümkün ancak ‘ne olursa olsun otomobil satışları bıçak gibi kesilmeyecek ama bir miktar etkilenecek’ diyenler çoğunlukta. Bunlardan biri de Cenk Çimen. Türkiye’de otomobil satışlarının yüzde 8’ine aracılık eden Otokoç Birmot’un genel müdürü olan Çimen, otomobilde bir miktar yavaşlama beklentisine karşılık ticari araç satışlarının azalmayacağını aynı hızda devam edeceğini belirtiyor. Çimen, mortgage sonrası otomobil satışlarındaki azalmanın en önemli nedenini ‘bankaların kısıtlı kredi kaynağını konuta kaydırması’ olarak açıklıyor. Çünkü, bankalar ve finans kurumlarının kredi için ayırdığı kaynaklar sınırlı. Dolayısıyla banka ve finans kuruluşları için bu kaynak konutta ağırlıklı olarak kullanılırsa mortgage başladığında otomobili kredilendirmek bu kadar cazip olmayabilir. Benzer bir tablo bugünden bile geçerli; bazı bankalar konuttaki taleple birlikte otomobil kredisi vermeyi tercih etmemeye başladı.

Mortgage sistemi, henüz gelmeden otomobil piyasası üzerinde etkisini gösterdi. Bir-iki aydan beri otomobilde ‘mortgage indirimi’ diyebileceğimiz kampanyalar uygulanıyor. Bu indirimler normal bir otomobilden bin-iki bin yeni liradan başlayıp üst modellerde 10 bin yeni liraya kadar ulaşıyor. Bu kampanyalarla otomobil şirketleri, bayiler son dönemde konuta yönelen tüketiciyi tekrar kendine çekmeyi amaçlıyor. Kararsız otomobil müşterisini henüz daha iyi konut alma şartları oluşmadan bugünden otomobil sahibi yapmayı hedefliyor. Yani mortgage henüz gelmeden etkisini göstermiş bile!..

Tablonun bir yanında da ‘kısıtlı’ imkanlarla alışverişe çıkan tüketicinin durumu var; birikimlerini en iyi şekilde değerlendirmek istiyor. Otomobil bir yatırım değil, bir ihtiyaç maddesi olarak yani değer kaybı kaçınılmaz bir ürün olarak karşısına çıkıyor. Elbette ev alan otomobil ihtiyacını karşılıyor demek değil; aksine birçoğu şehir dışına kayan konutlara ulaşmak için bile otomobil gerekiyor. Ama konutta cazip şartların oluşması önceliği otomobilden bu alana kaydırabilir. Bu da otomobiller üzerinde bir piyasa baskısı anlamına gelir ki; mortgage başladığında fiyatların çok daha birbirine yakın ve rekabetçi olacağını gösteriyor. Yeni otomobildeki bu canlılığın ikinci el otomobillere ne tür bir etki edeceğini de sanıyorum pek çok insan tahmin edebiliyordur.

Her ne kadar pek çok piyasa uzmanı, ‘İnsanlar mortgage’la ev almak için sıraya girmeyecek merak etmeyin. Parası olan ya da aylık geliri belli bir rakamın üzerinde olan ancak bu sistemde ev alabilecek.’ diyor olsa da sistemin otomobil piyasasını etkilemesi kaçınılmaz görünüyor.

Haber: Memduh Taşlıcalı
Kaynak: