Merkez Bankası istese de faizleri düşüremez!
Abone olDünya gazetesi yazarı İsmet Özkul, Merkez Bankası'nın istese de faiz indirimi yapamayacağı yazdı. Özkul'a göre faiz indirimi olsada faizler düşmez!
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Yani bize karşı
bir bağımsızlık mücadelesi veriyorsun da başka bir yerlere karşı
bağımlılığın mı var, bir de bunu söyle" sözleri sonrası istifa
iddialarının gündeme geldiği Merkez Bankası ne
yapacak?
Bu sorunun yanıtını Dünya gazetesi yazarı İsmet Özkul bugünkü köşe
yazısından verdi.
"Yüksek faizin sorumlusu Başçı mı yoksa Erdoğan
mı?" başlıklı yazısında İsmet Özkul önce ekonomik
verilerin durumunu analiz etti ardından da çarpıcı bir tespitte
bulundu:
"...Merkez Bankası istese de faizleri indiremez. Hatta
Merkez Bankası kendi faizini indirse bile faizler inmeyebilir, tam
tersine önce kurlar, ardından faizler yükselir."
İsmet Özkul'un bugünkü yazısında öne çıkan bölümler
şöyle:
"...Faiz tartışmasının ekonomik olarak oturduğu zemine biraz
bakalım. Üç yıldır özel sektör yatırımlarında ciddi bir durgunluk
var. Son teşvik rakamları da bu durumun süreceğine işaret ediyor.
Teşvik alan yatırım tutarı 2014'te yüzde 35.7 azaldı.
Bunun tek ve en önemli nedeni faizlerin yüksek olması mıdır?
Madem dünyada faizler çok düşük, o zaman işadamları yatırımlarını
yurtdışından kredi alarak da yapabilirler, ama yapmıyorlar. Üstelik
özel sektör, tam tersini yapmış ve aldığı dış kredileri geçen yıl
yüzde 35.44 azaltmış. Buna karşın Türklerin, yurtdışında yaptıkları
doğrudan yatırım miktarı, geçen yıl
yüzde 89 artarak 6.66 milyar dolara çıkmış.
Dışarıda yatırıma koşan Türkler, içeride ayak sürüyor.
Neden acaba?
Yabancı yatırımcıların tavrı da aynı yönde. Geçen yıl gayrimenkul
dışındaki doğrudan yatırım girişi yüzde 16 azaldı. Ama yabancının
gayrimenkul yatırımları yüzde 41.7 arttı. Yabancılar da
gayrimenkul alıyorlar ama yatırıma soğuk duruyorlar. Acaba
neden?
SIRTINI DÖNMEYE BAŞLADI
Türkiye'de sabit yatırım yapmış yabancı sermaye bile sırtını
dönmeye başlamış. Geçen yıl yabancıların Türkler'den aldıkları
şirket hisselerinin tutarı yüzde 40 azalırken, Türkler'e satışları
yüzde 243 artmış. Neden acaba?
Yabancılar bir anda faizlerin yüksek olduğunu mu fark
etmişler? Madem dünyada faizler düşükken bizde çok yüksek, o
zaman sıcak paranın koşa koşa gelmesi gerekmez
mi? Geçen yıl sıcak para girişi de yüzde
27.84 düştü. Sıcak paranın yüksek faize bile gelmiyor olmasını
neyle açıklayacaksınız?
BİRAZ İŞKİLLENDİĞİNDE...
Tüm bunların sebebi Türkiye'nin dünyanın en kırılgan
ekonomilerinden birisi haline getirilmiş olması. Türkiye'nin toplam
açık pozisyonu 431.22 milyar dolar ile milli gelirinin yarısından
yüksek. Bunun 192 milyarı portföy yatırımı, 50 milyar doları
mevduat olmak üzere, biraz işkillendiğinde hemen kaçacak
sıcak para. Buna 81 milyar dolara yaklaşan kısa vadeli
borçları da ekleyin. Bu kadar yükümlülük ve cari açık karşısında
127 milyar dolarlık döviz rezervi, ne yabancıya ne yerliye güven
vermeye yetmez. Hele de dünyada sıcak para akımlarının gelişen
ülkelerin aleyhine döndüğü bir konjonktürde... Bu rakamlar,
çarklarını ancak yüksek cari açık vererek döndüren bir ekonominin
ne kadar bıçak sırtında olduğunu gösteriyor.
TÜRKLER HIZLA BORÇ KAPATIYOR
Onun için sıcak para yüksek faize bile tav
olmuyor. Bu yüzden yabancı gelmiyor, yerliler ise
dışarıdan ucuz kredi almak yerine borç kapatıyorlar. Çünkü
kurların yükselmesinden korkuyorlar.
Doğrudan yatırımları ise bunların yanı sıra hukuk devleti
konusundaki kaygılar ile hükümetin siyasi çizgisine ters gördüğü
şirketlerle ilişki biçiminin yarattığı kuşkular da
etkileniyor. Bunlara bir de içeride tırmandırılan siyasi
kutuplaşma ve Suriye başta olmak üzere yanlış yönetilen jeopolitik
riskler eklendiğinde kırılganlık daha da artıyor.
MERKEZ BANKASI İSTESE DE YAPAMAZ!
Bu koşullar altında Merkez Bankası istese de faizleri
indiremez. Hatta Merkez Bankası kendi faizini indirse bile
faizler inmeyebilir, tam tersine önce kurlar, ardından faizler
yükselir.