Mekiğin dakika dakika fırlatılış anı
Abone olUzay mekiği bugün uzaya fırlatılıyor. Peki mekin fırlatılış aşamalarını biliyor musunuz? Gerisayım filmlerde işlendiği gibi son 10 saniyeden ibaret değil. İşte o anlar...
Dakika dakika Discovery’nin gerisayım ve fırlatılışı
Discovery uzay mekiğinin rampadaki gerisayımından, uçuşun en önemli
evresi sayılan yerçekiminin atlatılıp uzaya çıkmasına kadar
başından neler geçecek?
Gerisayım süresi zarfında astronotlar mekikteki son kontrolleri
yapıyor, elbiselerini giyiyor. Mühendislerse mekikteki son
kontrollerini (‘check’lerini) gerçekleştiriyor.
NASA’nın üst düzey ekibi son bir kez toplanıyor ve fırlatılış için
karar veriyor. İşte Discovery’nin fırlatılıştan 6 saat önce
başlayan ve uzaya girişine kadar süren macerasının kritik
anları.
Kalkıştan 6 saat önce: NASA mühendisleri 1.9 milyon litre süper
soğuk (-217 derece) likit hidrojen ve oksijen yakıtı Discovery’ye
yapışık dev yakıt tankına dolduruyor. Astronotlar aileleri ve
yakınlarıyla en son Cumartesi günü Kennedy Uzay Üssü’ne gelmeden
önce görüşmüştü.
Kalkıştan 2 saat 30 dakika önce: Mühendisler fırlatma rampasında,
elbiseleriyle hazır bekleyen astronotları mekiğin koltuklarına
teker teker oturtuyor ve kemerlerini bağlıyor. Mürettebat son iki
saat boyunca mekiğin iletişim sistemlerini dahil son kontrollerini
yapıyor.
Kalkıştan 9 dakika önce: Fırlatma kulesinde toplanan NASA
yetkilileri mekiğin fırlatılmasına dair nihai kararı veriyor.
Kalkıştan 7 dakika 30 saniye önce: Astronotların mekiğe girmek için
kullandığı köprü kaldırılıyor.
Kalkıştan 5 dakika önce: Pilot Jim Kelly, kontak anahtarını
çeviriyor ve mekanik tüm sistemler çalışmaya başlıyor.
Kalkıştan 4 dakika önce: Mekik iç motoru çalışmaya başlıyor.
Kalkıştan 1 dakika 57 saniye önce: Dış yakıt tankındaki likit
hidrojene basınç uygulanıyor.
Son 31 saniye: Mekiğin bilgisayarı, otomatik fırlatma düzeneğini
harekete geçiriyor.
Son 25 saniye: Roketlere giden hidrolik güç üniteleri açılıyor.
Son 6.6 saniye: Motorlar çalışmaya başlıyor.
Fırlatılış: Roketler ateşleniyor, patlayıcı etkisiyle fırlatma
rampasından kurtuluyor.
Kalkıştan 7 saniye sonra: Uzay mekiği fırlatma rampasından
kurtuluyor, mekiğin kontrolü Kennedy Uzay Üssü’nden, Texas
Houston’daki Johnson Uzay Üssü’ne geçiyor.
Kalkıştan 10 saniye sonra: Mekiğin esas yörüngeye girecek ve
mürettebatı taşıyan bölümü, kanat seviyesine iniyor. ‘Yüz üstü
hareketi’ olarak adlandırılan bu aşamada mekik, yörünge bölümü
aşağı bakacak şekilde gökyüzüne yükseliyor. Bu esnada mürettebat
yükseliş için yeryüzünü referans alıyor. Mekiğin yüz üstü
havalanmasının nedeni, aerodinamik basıncı azaltmak.
Kalkıştan 25 saniye sonra: Yüz üstü manevrası bitiyor. Kalkıştan 25
saniye sonrası ile uzaya giriş arasında geçen süre yer çekimini
atlatmaya yönelik hamleleri içeriyor. Yerçekiminin atlatılması
mekiğin en önemli evresi sayılıyor.
Kalkıştan 1 dakika sonra: Mekik, metre kare başına maksimum değer
sayılan 2800 kg basınca maruz kalıyor.
Kalkıştan 2 dakika 5 saniye sonra: İki roket fırlatıcı mekikten
ayrılıyor ve Atlas Okyanusu’na düşüyor. NASA gemileri bu roketleri
daha sonra arayıp bulacak.
Kalkıştan 8 dakika 45 saniye sonra: Ana motorlar da atılıyor. Dış
yakıt tankı ayrılıyor. Dış tankının bir kısmı atmosferde dağılıyor,
kalanı ise Hint Okyanusu’na düşüyor.
Kalkıştan 8 dakika 50 saniye sonra: Mekik, teorik olarak uzaya
girmiş sayılıyor.
Kaynak: www.ntvmsnbc.com