Mars’ta metan sürprizi

Mars atmosferinde metan gazı bulunması, gezegende mikrobiyolojik yaşam ihtimalini artırdı. Gazı bakteriler üretiyor olabilir. Dünya’dan gözlem yapan teleskoplar aracılığı ile tespit edilen metan, Avrupa Uzay Ajansı (ESA)’nın Mars etrafında dönen Mars Express aracı tarafından da doğrulandı. Metan gazının normal şartlarda kısa ömürlü bir gaz olduğunu belirten uzmanlar, gazın sürekli durmasının ancak sürekli olarak kendini yenilemesi ile mümkün olduğunu vurguluyorlar. Metan gazının atmosferde bulunması için iki nedeen öne sürülüyor, faal yanardağlardan çıkabilir ki Mars’ta henüz aktif volkan tespit edilmedi. İkinci olasılık ise gazı mikropların salgılıyor olması. METANIN VARLIĞI KESİNLEŞTİ Havaii’deki kızılötesi ve Şili’deki Gemini teleskoplarını ile geçen yıl yapılan gözlemlerde, Mars atmosferinde metan bulunduğu açıklanmıştı. Mars Express Planetary Fourier tayfölçer ile yeniden metan gazı tespit edilmesi, astronomları umutlandırdı. Dünyanın diğer büyük teleskoplarını kullanan bilim adamlarının da metan gazının varlığı ile ilgili olarak olumlu raporlar vermeleri, metanın varlığının gezegende halen sürmekte olan bir yaşamın belirtileri olarak algılanmasına yol açtı. Metan doğası gereği sabit bir molekül olmadığı için, en fazla bir kaç yüzyıl boyunca gezegen atmosferide kalıyor. Bir gezegende metarır sürekli olabilmesi için, sürekli olarak yenilenmesi gerekiyor. YAŞAM KAYNAĞI YANARDAĞLAR Bilim adamlarının konuyla ilgili olarak iki ayrı teoremleri var ki, bunlardan biri, kanıtlanırsa, şimdiye varılan en önemli sonuç olabilir. Aktif yanardağlardan çıkan lavlar yüzeye çıkarken metan gazını açığa çıkarıyorlar. Bu teoremin doğru olması için, Mars yüzeinde faal yanardağ bulunması gerekiyor. Ancak şimdiye dek hiçbir uzay aracı veya teleskop Mars’ta aktif yanardağ tespit etmedi. Eğer metan gazının aktif yanardağlardan çıkması mümkün ise, bu durumda volkanların neden olacağı ısı, yüzey altındaki buzların erimesini neden olabilir. Diğer bir deyişle, gezegendeki faal yanardağlar yüzey altında sıcaklık yaratacağından, kimi bölgeledeki yüzey ve yüzey altı buzlarının erimesine neden olacaktır. Eriyen buz sıvı halde suya dönüşeceğinden, bilim adamları yüzey altında yaşamın gelişmesine olanak verecek koşulların var olabileceğini belirtiyorlar. MARS’TA CANLI HAYAT Bilim adamlarının metan gazı ile ilgili öne sürdükleri ikince teorem ise mikrobiyolojik yaşamın gezegen yüzeyinde var olduğu ihtimaline dayanıyor. Buna göre, yeryüzündeki metan oluşumunun bir benzeri Mars yüzeyinde de meydana geliyor olabilir. Bakteriler hidrojen ve karbon diyoksitten metan üretiyorlar. Yeryüzündeki bakterilerin metan üretmesi için oksijene ihtilacı yok. Bilim adamları, yeryüzündeki bakterilerin benzerlerinin Mars yüzeyinde de var olduğunu düşünüyorlar. Gezegen atmosferinde oksijen bulunmasa dahi bu bakteriler metan üretebilirler. GELECEKTE YENİ ARAÇLAR GEREK NASA’nın halen Mars’ta araştırmalarını sürdüren Spirit ve Opportunity uzay robotları ne yazık ki gezegen yüzeyinde jeolojik araştırmalar yapacak şekilde üretildikleri için, metan üreten bakteriler konusunda bir veri getiremeyecekler. Gelecekte gezegene gönderilecek robotlar veya araçlar, metan gazının biyolojik köklerini araştırmak üzere tasarlanabilir. Avrupa Uzay Dairesi’nin Mars’a gönderdiği Beagle 2 robotunda metan gazının varlığını araştırmaya yetecek sensörler vardı, ancak bu aracın inişinin başarısızlıkla sonuçlanması ümitleri gelecek yıllara bıraktı. NTV-MSNBC