Kriz, ruh sağlığını tehdit ediyor
Abone olEkonomik kriz ortamında stresi tetikliyor. İşte ''tükenmişlik sendromu'' ile başa çıkmanın yolları;
Uzun, yoğun ve stresli çalışma saatleri... Tüm toplumu ya da
birçok insanın geleceğini ilgilendiren konularda alınması gereken
kararlar... İşten atılma korkusu veya işçi çıkaracağım stresi...
Yükselen döviz ve inen borsa...
Ankara Üniversitesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr.
Abdülkadir Çevik, ekonomi ile psikoloji arasında yakın ilişki
olduğunu, ekonomideki bozulmaların iş verenlerde ve çalışanlarda
ruhsal ve bedensel problemlere yol açabileceğini belirtirken, son
dönemde özellikle karar verme makamında bulunan insanların
psikiyatristleri çok ziyaret etmeye başladığını belirtti.
Yoğun ve stresli iş temposunda çalışan sorumluluk sahibi kişilerde
genel bir yorgunluk hali görülebileceğine işaret eden Çevik,
''Çalışmaların karşılığını alamayan kişilerde, mutsuzluğa bağlı
olarak tükenmişlik sendromu dediğimiz ruh ve bedel sağlığını
olumsuz yönde etkileyen sağlık problemleri görülür'' dedi.
Çevik, tükenmişlik sendromu görülen kişilerde rastlanabilen diğer
rahatsızlık belirtilerini ise ''fizyolojik olarak uykusuzluk veya
aşırı uyuma isteği, cinsel fonksiyon bozluklukları, yeme
bozuklukları, kalp, damar, tansiyon şikayetleri, sebebi
açıklanamayan bedensel ağrılar, ülser, romatizmal yakınlamalar,
psikolojik olarak depresyon, kaygı, saplantı, güvensizlik, çabuk
öfkelenme, alınganlık, kendini değersiz hissetme, aşırı temkinli
olma durumları, ikili ilişkilerde bozulma ve intihar eğilimleri''
olarak sıraladı.
''ÇÖZEMİYORSANIZ PSİKİYATRİSTE BAŞVURUN''
''Ekonomik kayıp ve kayıp tehdidi insanlarda ciddi psiko-fizyolojik
tepkilere yol açar ve bunlar genelde ya reaksiyonu ve depresyon
olarak nitelendirilebilir'' diyen Çevik, psikolojik sıkıntıların
fizyolojik sıkıntılara dönüşebileceğini, çözülemeyen sorunların
facialara yol açmaması için mutlaka bir psikiyatriste gidilmesi
gerektiğini söyledi.
Çevik, söz konusu belirtileri yaşayanlara psikologların ciddi bir
yardımda bulunamayacağını, bunun için tıp eğitimi ve psikiyatri
eğitimi alan hekimlere başvurulması gerektiğini vurguladı.
SPOR YAPMAK ÖNEMLİ
Tükenmişlik sendromuna karşı spor yapmayı tavsiye eden, en azından
açık havada yürümek gerektiğini belirten Prof. Dr. Çevik, şunları
söyledi:
''Genel tükenmişlik durumu söz konusu olduğunda, istirahat ve bir
süre, rutin yapılan işlerden uzak kalmak yararlıdır. Spor yapmak,
en azından yürüyüş yapmak çok önemlidir. Bunun yanı sıra yüzmek,
sohbet etmek faydalıdır.''
Yöneticilerin stresli iş ortamından uzaklaşmak için günlük işlerin
dışında kendilerine an az 1-2 saat zaman ayırmaları gerektiğini
vurgulayan Çevik, ''Sürekli aynı işle uğraşmak, yapılan işin
karşılığını alamamak, kişilerin psikolojisini olumsuz yönde
etkilemektedir. Çeşitli spor aktiviteleriyle yapılan egzersizler
sırasında ise bedenimiz kendi içinde endorfin dediğimiz bir
mutluluk hormonu salgılıyor. Bu da günlük streslerden bireyi
koruyor'' diye konuştu.
NELER YAPMAK GEREKİYOR?
Prof. Dr. Abdülkadir Çevik, stresten kurtulmak için tavsiyelerini
ise şöyle sıraladı:
-Her krizin aynı zamanda bir fırsat olduğunu unutmamak gerekir.
Düşünün şimdiye kadar hayatımızda kaç defa kriz gördük, dünya
batmıyor. İnsanlar bazen kaybedebilir ama sağlığınız yerinde olduğu
sürece her kayıp bir gün tekrar kazanılır.
-Önemli kararlar verirken diğer yöneticilerle uzlaşma içinde olun.
Kararların alınmasında sorumluluğun paylaşılması önemlidir.
-Dürüstlük, ahlak, doğruluk, sevgi, paylaşım sosyal yaşamda ve iş
yaşamında önemlidir.
-Planlı olun, kendinize zaman ayırın.
-Spor yapın.
-Mesai dışında mesleki konuların dışında işlerle uğraşın. Kendinize
bir hobi bulun.
-Ofisinizin iklimsel ve fiziki yönden konforuna dikkat edin. İyi
olmayan çalışma şartları bireyin iş verimi düşürür. Konforlu bir
ortamda çalışmak daha keyiflidir.
-Çalışan beyin, dinlenmiş beyindir. Hafta sonlarında 2 gün, en
azından 1 gün tatil yapın.
-Uykusuzluktan, aşırı alkolden ve gece geç saatlerden sonra
kafeinli içeceklerden uzak durun.
-Aldığınız gıdalara dikkat edin.
-Uyumadan 2-3 saat kadar önce yemek yemeyi kesin. Gece 21.00 veya
22.00'den sonra yemek yemeyin.
-Uyumadan önce ılık bir süt ya da su için.
-Uyumadan önce ılık duş alın.
-Özel dostlarında meslek dışında konuşun.
''Özel dostlarla paylaşım zihinde dolaşan düşüncenin yok
edilmesine, yerine yeni düşüncelerin oluşturulmasına yardımcı
olur'' diyen Çevik, alternatif düşüncelerin yeni kararlar
aşamasında da önemli rol oynayacağını ifade etti.
İŞ KONFORUNUN ÖNEMİ
İklim durumu ve çalışma ortamının, iş yaşamını etkileyeceğine de
dikkati çeken Abdülkadir Çevik, ''Sıcak, bunaltıcı, nemli havalarda
verim düşer. Onun için gelişmiş ülkelerde iş ortamı çok daha
konforludur. Konforlu bir ortamda çalışmak daha keyiflidir.
İklimsel ve fiziki yönden çalışma ortamının rahatlığı iş verimi
yükseltir'' diye konuştu.
Öte yandan işsizliği ruh sağlığını olumsuz etkileyen en büyük risk
faktörü olarak ifade eden Prof. Dr. Çevik, özellikle gençlerin ruh
sağlığı için düşük ücretli de olsa bir işte çalışmanın önemli
olduğunu vurguladı.