Koku veren ürünlere dikkat

Son yıllarda giderek yaşamımıza daha çok giren koku ve parfümler sağlığımızı olumsuz şekilde etkiliyor. Ev temizlik ürünlerinde, parfümlerde, çamaşır temizlik ürünlerinde, kırtasiye ürünlerinde, plastiklerde, ilaçlarda ve hatta yiyecek ve içeceklerimizde bile bulunan 5.000'den fazla koku verici madde var. Ticari sır kapsamına girdiği için kokuların kimyasal formülleri çoğu zaman ürün üzerinde bulunmaz. Kokuların sağlığımıza etkilerini Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, Mynet okurları için derledi. KOKULAR BİZİ NASIL ETKİLER Kokular vücudumuza solunum yoluyla, ağız yoluyla ya da deri yoluyla girerek başta akciğerlerimiz olmak üzere deri, burun, göz ve beynimizi etkilerler. Kokuların çoğu solunum sistemi için tahriş edici özelliği olan uçucu organik bileşiklerdir ve astımlı hastalarda öksürük, hırıltılı solunum ve nefes darlığına neden olduğu eskiden beri bilinmektedir. Bazı kokular burun tıkanıklığı, sinüzit, öksürük, boğaz ağrısı ve göğüste sıkışma hissi de yaratabilir. Araştırmalar kokuların, kalp, dolaşım ve beynin elektrik aktivitesi üzerine de etkileri olduğunu ortaya koymuştur. Bunlar baş ağrısı, konsantrasyon bozukluğu, yorgunluk, uyuşukluk gibi şikayetlerdir. Kokuların en çok etkilediği organ derimizdir. Kaşıntı, kabartı, egzama bunların başlıcalarıdır. Kokular gözlerde sulanma, kaşıntı ve kızarmalara yol açabilir.Araştırmalar deriden emilen kokuların daha sonra parçalanarak ve başka bileşiklere dönüşerek de etkili olabileceklerini göstermektedir. KOKULARDA BULUNAN MADDELER Kokularda kullanılan kimyasal maddelerin %90'ı petrolden üretilen sentetik maddelerdir. Bunların başlıcaları ve neden oldukları sorunlar şunlardır: Aseton, kolonya, deterjan ve ağız yıkama suları, oje çıkartıcısı olarak kullanılır. Solunum yoluyla alındığında, hafif baş dönmesi, bulantı, koordinasyon bozukluğu, uyuşukluk gibi belirtilere yol açar. Göz, burun, boğaz ve deriyi tahriş edebilir. alpha-Pinene, sıvı sabunlarda, kolonyalarda, parfümlerde, deodorantlarda, oda spreylerinde, ağız yıkama sularında bulunur. Deri göz ve mukozaları tahriş eder. alpha-Terpineol parfüm, kolonya, çamaşır temizlik ürünleri, ağartıcılar, yumuşatıcılar, vazelin losyonlar, saç spreyleri, sabun, tıraş losyonları ve deodorantlarda bulunur. Burun, göz ve boğaz için tahriş edici etkisi yanında baş ağrısı, solunum ve merkezi sinir sistemi depresyonu, kas kasılma bozuklukları ve aşırı irritabilite yapıcı etkileri de vardır. Benzyl acetate, parfüm, kolonya, şampuan, yumuşatıcı, oda spreyleri, diş yıkama sıvıları, sabun, saç spreyi, tıraş losyonları ve deodorantlarda bulunur. Deriyi, gözleri ve solunum yollarını tahriş eder. Benzyl Alcohol parfüm, kolonya, sabun şampuan, oje çıkarıcı, oda spreyleri, deterjan, ve deodorantlarda bulunur. Üst solunum yollarını tahriş eder. Ayrıca, baş ağrısı, bulantı, kusma, baş dönmesi ve tansiyon düşüklüğü yapabilir. Benzaldehyde parfüm, kolonya, saç spreyi, ağartıcılar, deodorant ve deterjanlar, tıraş sabunu, şampuan, gibi ürünlerde bulunur. Ağız, boğaz, göz, deri, akciğerler ile mide ve bağırsaklar için tahriş edicidir. Bulantı, karın ağrısı, depresyon, ve temas dermatiti yapabilir. Camphor parfüm, tıraş sabunu, tırnak cilaları, yumuşatıcılar, oda spreyleri de vardır. Göz, burun ve boğazı tahriş eder. Buharının solunması baş dönmesi, bulantı, kas seğirmesi ve konvülziyon yapabilir. Ethanol parfüm, saç spreyi, şampuan, diş yıkama sıvıları, çamaşır deterjanları, tıraş sabunu, sabun, ojelerde bulunur. Yorgunluk ve üst solunum yolları tahrişi yapabilir. Ethyl Acetate tıraş losyonları, kolonya, parfüm, şampuan, tırnak boyaları,diş yıkama sıvılarında bulunur. Göz, damak ve solunum sistemi için tahriş edicidir. Uzun süre kullanıldığında deride kuruma ve çatlamalara yol açabilir. g-Terpinene kolonya, parfüm, sabun, tıraş kremi, deodorant ve oda spreylerinde bulunur. Astıma neden olabilir ve merkezi sinir sistemi hastalıklarına yol açabilir. Limonene parfüm, kolonya, dezenfektan spreyler, tıraş kremi, deodorant, tırnak boyası, ve oje çıkarıcılarda bulunur. Göz ve burun boğazda tahrişlere ve deride alerjilere neden olur. Linalool parfüm, kolonya, sabun, şampuan, el losyonu, oje çıkarıcı, saç spreyi, çamaşır deterjanları, tıraş sabunu ve yumuşatıcılarda bulunur. Uyku, depresyon ve solunum problemlerine neden olur. Ayrıca arıları çeken bir koku olduğundan arı sokması ihtimalini artırır.