Kıyı erozyonuyla karşı karşıyayız

Tehlikenin büyük olduğunu belirten Doç. Dr. Sancar Ozaner, “Her geçen gün biraz daha kıyımız yok oluyor. Böyle giderse, Türkiye'de doğal plaj kalmayacak.” dedi. TÜBİTAK Yer Deniz ve Atmosfer Bilimleri Grubu'nun Akdeniz kıyılarında yaptığı araştırma, her yıl kıyılardan metrelerce toprağın erozyon nedeniyle denize aktığını ortaya koydu. Erozyon, bazı kıyılarda 220 metreye kadar ulaşırken, uzmanlara göre, Ege, Marmara ve Karadeniz de aynı felaketi yaşıyor. Topraklarımız her geçen gün sular altına gömülüyor. Yıldız Teknik Üniversitesi ve Jeoloji Mühendisleri Odası'nın birlikte düzenlediği Kıyı ve Deniz Jeolojisi Sempozyumu'nda sunacağı araştırmanın sonuçlarını açıklayan Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi ve TÜBİTAK Yer Deniz ve Atmosfer Bilimleri Grubu Danışmanı Doç. Dr. Sancar Ozaner, çalışmanın son 30 yılda sahillerdeki kıyı dengesinin hızla bozulduğunu gözler önüne serdiğini söyledi. Çalışma ekibiyle birlikte eski haritalar, hava fotoğrafları ve TÜBİTAK'ın geliştirdiği hava görüntü balonunu kullandıklarını belirten Ozaner, "Anamur, Kazanlı (İçel) ve Samandağ'daki (Hatay) ölçümleri karşılaştırdığımızda çıkan sonuçlar bizi çok üzdü. Şimdi aynı çalışmayı Türkiye'nin tüm kıyılarına yaymayı planlıyoruz." dedi. Araştırma sonuçlarına göre Anamur kıyısında 1959-1993 yılları arasında yer yer 5-47 metre arasında erozyon oluşurken, 1993'ten günümüze bu kayıp 5-34 metre daha arttı. Kazanlı kıyılarında 1959'dan 1993 yılına kadar 34-60 metre arasında erozyon yaşanırken, 1993'ten sonra buna 3-6 metre daha eklendi. Samandağ sahilinde ise 1973-1993 tarihleri arasında 20 yılda yer yer 15-136 metre, 1993'ten bu yana ise ek olarak 3-14 metre daha erozyon yaşandı. Antalya'nın Finike ve Kumluca arasındaki 21 kilometrelik kumsalın bazı bölümlerinde ise 20-220 metre arasında kıyı erozyonu oldu. Geçmişte önünde geniş bir kumsalı olan Anamur Kalesi, artık denize sıfır. Barajlar ve plansız yapılar Ozaner, Türkiye'nin tüm kıyılarının aynı felaketle karşı karşıya olduğunu belirterek, "Birçok kıyımızda plajlar yok oluyor. Sahillere taş duvarlar yapılıyor, kaymalar dalgakıranlarla önlenmeye çalışıyor. Her geçen gün biraz daha kıyı, kumsal yok oluyor. Böyle giderse, Türkiye'de doğal plaj kalmayacak." dedi. Kıyıların yok olmasına neden olan erozyonun en büyük nedenleri inşaatlar için sahillerden kum alınması ve barajlar olduğunu ifade eden Ozaner, deniz kıyılarına kum ve çakıl taşıyan dereler üzerine barajlar kurulunca, sahillere gidecek olan kum ve çakılların barajlara takıldığını söyledi. Erozyon sadece insanları değil, deniz kaplumbağalarını da tehdit ediyor. Güney sahillerinde kaplumbağaların yuvalama kumsallarının bulunduğu Kumluca, Anamur, Kazanlı ve Samandağ'daki erozyon nedeniyle kaplumbağalar zarar gördü, birçoğu öldü. Samandağ kıyısına yumurtlayan ‘Chelonia mydas' türü deniz kaplumbağaları da aynı akıbete uğradı. Deniz kaplumbağalarının bir kısmı geçmişte yumurtlamak için insanlar tarafından yapısı bozulan kum tepesinin arka tarafına geçtikten sonra denize geri dönmek istediklerinde ise doğal olmayan kum tepesini aşamayarak öldü. Haber: Mustafa Gün Kaynak: Zaman