Başlığı okuyan "konut kira geliri" elde edenler...
Korkmanıza, heyecanlanmanıza gerek yok. Sizde durumlar aynı!
Üzülmesi gereken kesim "İŞYERİ kira geliri"
elde edip beyanname vermek zorunda olanlar.
Neden derseniz...
Salgından etkilenen lokanta, kahvehane, mağaza gibi işletmelere
destek olmak adına devlet 2021 yılının ilk dokuz ayında kira
ödemelerine yapılacak stopaj (kesinti) oranını yüzde 20
yerine yüzde 10 olarak uyguladı.
Bu durum geçmiş yıllarda işyeri kira geliri elde edip vergi
ödemek bir yana vergi iadesi bile alan birçok mülk sahibini olumsuz
yönde etkileyecek.
Çünkü; stopajın (kesintinin) yüzde 20 yerine yüzde 10 olarak
uygulanması, mülk sahiplerinin geçmiş yıllarda olduğu kadar
"vergi iadesi" alamamalarına hatta vergi
ödemelerine bile sebep olabilecek.
VERGİ İADESİNİN SEBEBİ
İşyeri olarak kiraya verilen gayrimenkuller için kira
kontratları genellikle net tutar üzerinden
yapılıyor. Yani mülk sahibi işyeri kirası için her ay hesabına
yatacak net paraya bakıyor.
Kiralayan işletme ise kira tutarı dışında bir de "mülk
sahibi adına" brüt kira üzerinden yüzde 20 stopaj (vergi
kesintisi) hesaplayıp vergi dairesine ödüyor. (Brüt Kira= Net
Kira/0,80)
Ödenen stopaj hukuki olarak mülk sahibi adına yapılmış gözüktüğü
için mülk sahibi, o seneye ait kira geliri beyannamesindeki
hesaplanan vergisinden bu tutarı "mahsup"
edebiliyor. Mahsup tutarı hesaplanan vergiden fazla ise aradaki
fark, mülk sahibinin talep etmesi halinde Maliye'ce iade
ediliyor.
STOPAJ ORANI DÜŞTÜĞÜNDE...
Stopaj oranı yüzde 20 yerine yüzde 10 uygulandığında mülk
sahibinin kiracıdan almış olduğu net kira tutarı değişmese de
stopajın daha düşük olması, hesaplanan vergiden mahsup
edilecek-düşülecek tutarın daha da düşmesine sebep
oluyor.
Bu konuyu bir örnekle açıklayacak olursak;
Mustafa Bey, işyerini aylık net 5.000-TL'ye (X) Anonim
Şirketi'ne kiraya vermiş ve 2021 yılında toplam net 60.000-TL kira
geliri elde etmiştir. Mustafa Bey'in beyana tabi başka da geliri
bulunmamaktadır. Kira geliri beyannamesini götürü gider yöntemini
seçerek verecektir.
Mustafa Bey'in vergisini geçmiş yıllarda olduğu gibi stopaj
oranı yüzde 20 olarak hesaplarsak; 2021 yılına ait beyana tabi
geliri 75.000-TL olacaktır. (Brüt Kira Tutarı=60.000/0,80)
Bu tutardan yüzde 15 götürü gider indirimi (75.000'nin yüzde
15'i) 11.250-TL'yi düştüğümüzde, 63.750-TL vergi matrahına
ulaşılacak, böylece 2021 yılında Mustafa Bey'e 63.750-TL kira
geliri için 12.302-TL vergi ödemesi çıkacaktır.
(X) Anonim Şirketi 2021 yılında Mustafa Bey adına vergi
dairesine (75.000-60.000) 15.000-TL stopaj ödemesi yaptığından,
Mustafa Bey bu tutarın 12.302-TL'sini çıkan vergisine mahsup
edecek, kalan 2.698-TL'yi talep etmesi halinde bir "dilekçe
ile vergi dairesine müracaat edip İADE"
alabilecektir.
Net kira tutarının aynı, stopajın 2021 yılının ilk dokuz ayında
yüzde 10, sonrasında yüzde 20 olarak uygulandığı şekliyle
hesapladığımızda;
Mustafa Bey'in Brüt kira geliri 68.750-TL olacak, 10.312-TL
götürü gider düşüldükten sonra Mustafa Bey'e 10.868-TL vergi
ödemesi çıkacaktır.
(X) Anonim Şirketi 2021 yılında Mustafa Bey adına vergi
dairesine (68.750-60.000) 8.750-TL stopaj ödemesi
yaptığından, Mustafa Bey bu tutarı 10.868-TL olan vergisinden
mahsup edebilecek, kalan 2.118-TL'yi de Maliye'ye
ÖDEYECEKTİR.
Örnekten de görüleceği üzere Mustafa Bey'in kiracısı ile net
kira üzerinden sözleşme imzalaması, geçmişte 2.698-TL iade alırken
2021 yılında bırakın iade almayı 2.118-TL vergi ödemesine sebep
olacaktır.
Özetle; stopaj oranındaki bu düşüş kiracıların daha az mülk
sahiplerinin ise daha fazla vergi ödemelerine sebep
olacaktır.
Unutmamak gerekir ki "ne zaman bir verginin oranı düşse,
başka bir vergininki mutlaka artacaktır."