Kariye camii nedir, nerede? Kariye Camii ibadete açıldı mı?
Abone olKariye (Chora) Kilisesi, 6. yüzyıla kadar giden bir geçmişe sahiptir. Günümüze ulaşmış hali Osmanlı döneminde ve 20. yüzyılın ikinci yarısında geçirdiği onarımların sonucudur. Ayasofya'nın ardından Kariye Müzesi'nin de cami olarak ibadete açılması gündeme geldi. Peki Kariye nerede, nasıl gidilir?
Kariye Müzesi veya eskiden Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi olarak
bilinen İstanbul’da Karagümrük semtinde Edirnekapı bölümünde
bulunan müzedir. Bizans döneminde kilise, fetihten sonra ise cami
olarak kullanılmış tarihi bir yapıdır. İşte Kariye Müzesi hakkında
merak edilenler…
KARİYE’NİN TARİHİ
İlk önce manastır olarak 534 yılında I. Justinianus döneminde Aziz Teodius tarafından yapılmıştır. 11. yüzyılda I. Aleksios’un kayınvalidesi Maria Dukaina tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. 1204-1261 yıllarındaki Latin istilasında harap olan manastır Teodor Metokhites tarafından 14. yüzyılda onarılmıştır. Dış narteks ve pareklezyon bu dönemde yapıya eklenmiştir. (Metokhitesi pareklezyonu kendisi için inşa etmiştir ve mezarı da kilisenin girişinde mermer bir taşla belirlenmiş olan yerdedir.)
Yapının önemi, Bizans İmparatorluğu’nun imparatorluk sarayı ve devlet idare merkezinin, Haliç kıyısında, surlara yakın bir yerde konumlanmış olan “Blakhernai Sarayı”na taşınmasıyla artmıştır. 1296’daki büyük depremden sağ olarak çıkmıştır. Bina Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethinden 58 yıl kadar sonra 1511 yılında Sultan II. Bayezid sadrazamlarından olan Atik Ali Paşa tarafından camiye tevdi edilmiştir ve “Atik Ali Paşa Camii” veya “Kariye Camii” olarak anılagelmiştir. Bu dönüştürme sırasında bu eski kilisenin duvaraları üzerinde bulunan mozaik ve freskler sıva ile kaplanmıştır. Fakat cami olarak yapıya sadece köşesindeki minare ve içeride güneydoğu köşesindeki mihrap eklenmiş ve yapının orijinalliğinin korunmasına çalışılmıştır.
Kariye Camii Bakanlar Kurulu’nun 29 Ağustos 1945 tarihinde
aldığı karar ile müzeye çevrilmiştir. Amerika Birleşik
Devletleri’ndeki “Amerika Bizans Enstitüsü (Byzantine Institute of
America)” ve “Bizans İncelemeleri İçin Dumbarton Oaks Merkezi
(Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies)” tarafından, bu
camideki sıvalar altında kalmış mozaik ve freskler ile birçok kez
depremlerden zarar görüp restore edilmiş yapının restorasyonu için
çalışmalara sponsorluk verilmiştir. Bu restorasyon çalışmaları, adı
geçen Amerikan akademik kurumları mensupları olan Thomas Whittemore
ve Paul A. Underwood idaresi altında başlatılmıştır. 1948’den
1958’e kadar yapılan çalışmalar sonucunda tüm mozaik ve freskler
ortaya çıkarılmıştır.