Karakolda kamera var

Avrupa Birliği standart-larını yakalamak amacıyla karakollara getirilen düzenleme sonuç verdi. Nezarethanelere konulan kameralar kötü muamele iddialarını tamamen ortadan kaldırdı.

Türkiye’nin yüzünü kızartan ‘gözaltında kötü muamele’ suçlamalarını ortadan kaldırmak için nezarethanelere yerleştirilen kameraların olumlu sonuçları alınmaya başlandı. Karakollara konulan kameralar sayesinde ‘kötü muamele’ iddialarının tamamen ortadan kalktığı bildirildi. Üst düzey bir emniyet yetkilisi, bir yıldır başarı ile uygulanan ve yurdun dört bir tarafında hızla yayılan Nezarethane İyileştirme ve Kontrol Sistemi’nin (NİKS) şikayetleri sıfırladığını belirterek, işkence ve kötü muamele konusunda alınan mesafenin Türkiye’yi gelişmiş ülkeler seviyesine getirdiğini savundu. Avrupa Birliği standartlarına uyum kapsamında geliştirilen güvenlik projesi ile İstanbul’un 33 ilçesinde bulunan 84 polis merkezi, bunlara bağlı bazı karakollar ve adlî işlem yapan 7 şube müdürlüğü nezarethaneleri 24 saat kesintisiz olarak kayıt altında tutuluyor. Sistem hem polis hem de zanlı açısından ‘caydırıcı’ bir nitelik taşıyor: Gözaltına alınan kişilerin nezarethaneye getiriliş anı ve yapılan işlemler kayıt altına alınıyor. Ayrıca ifade veren şahısların güvenlik ile barınma ortamları şeffaf bir ortamda denetlenebiliyor.

Emniyet yetkilileri, karakollara yerleştirilen kameraların en çok polisin işine yaradığını ifade ederek, kendilerini zan altında bırakmak ve adlî yargılamayı etkilemek isteyen sanıkların takip yöntemiyle önüne geçildiğine değiniyor. İstanbul’da uzun süredir görev yapan bir ilçe emniyet müdürü, gelinen noktayı şu ifadelerle özetliyor: “Kameraların takıldığı günden beri işkence ve kötü muameleden hiçbir personel idarî ve adlî soruşturma geçirmedi.”

Bu arada Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesindeki belli yerlere kurulan ifade alma odalarındaki kameralı sistemin yurt genelinde uygulanması için harekete geçildi. Emniyet, 27 ilde ifade alma sırasında görsel ve işitsel kayıt imkanı sunan uluslararası standartlara uygun 30 ifade alma odası kurdu. Ankara, İstanbul, İzmir ve Antalya’da, asayiş, terör ve organize suçlarla mücadele şubelerindeki ifade alma odalarındaki sistemin kısa süre sonra bütün karakollarda yaygınlaştırılması planlanıyor.

Emniyet Genel Müdürlüğü, AB uyum projeleri kapsamındaki, "İfade Alma Teknikleri ve İfade Alma Odalarının Geliştirilmesi Projesi"ni tamamladı. Şubat ayında tamamlanan proje ile polis, ifade alma ve ifade odaları alanında uluslararası standartları yakaladı. 27 ilde ifade alma sırasında görsel ve eşitsel kayıt imkanı sunan ve uluslararası standartlara uygun olan 30 model ifade alma odası kuruldu. Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Merkezi Finans ve İhale Birimi'nin desteği ile hayata geçirilen proje için, ifade alma odalarında kamera ve kontrol cihazları, ses ve görüntü için dijital cihazlar alındı. Projenin ikinci aşamasında ise ifade alma ve insan hakları eğitimi geliyor. Bu amaçla ifade alma ve insan hakları konularıyla ilgili bir eğitim el kitabı hazırlandı. Mart ve Nisan 2005 tarihlerinde 251 personel, insan hakları eğiticisi olarak eğitim aldı. 81 ilde 120 eğitim gerçekleştirildi ve bu eğitimlerde 2 bin 470 personel eğitimden geçirildi. Adli kolluk, savcılar, mahkeme ve avukatlar arasında ceza yargılamasının dava öncesi aşamasında işbirliği de projede üçüncü aşamayı oluşturdu. Bu amaçla da İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, cumhuriyet savcıları, mahkemeler, barolar ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinden ve İtalyan, Alman ve Avusturyalı kıdemli uzmanlardan oluşan ortak bir çalışma grubu kuruldu. Çalışma grubu yeni Ceza Muhakemesi Kanunu temelinde Avusturya, Almanya ve İtalya ile karşılaştırmalı analiz esasına göre savcılar, mahkemeler ve avukatlar arasında yeni bir işbirliği modeli geliştirdi. Bu model çerçevesinde bin 800'den fazla Emniyet Genel Müdürlüğü ve diğer icracı kurumların temsilcilerine, cumhuriyet savcıları, hakim ve baro üyesine tanıtmak amacıyla Ekim ve Kasım 2005'te Türkiye'nin sekiz bölgesinde dokuz konferans düzenlendi