Karahantepe'de bulunan T yüzlü heykel arkeologları heyecanlandırdı bu heykele...

Abone ol

ŞANLIURFA geçtiğimiz günlerde insanlık tarihi için büyük bir buluşa ev sahipliği yaptı. Karahantepe kazı alanında ilk kez insan yüzü betimi taşıyan T biçimli bir sütun gün yüzüne çıkarıldı. Göbeklitepe'den sonra Karahantepe kazıları insanlık tarihini değiştirecek nitelikte.

Göbeklitepe gibi Karahantepe 12 bin yıl önce insanlığın yerleşik yaşama geçtiği ilk bölgelerden biri. Geçtiğimiz günlerde Karahantepe'de ilk kez bir insan yüzü heykeli çıktı. Uzmanlara göre henüz hayvancılığın bile yeni öğrenildiği, yazının olmadığı neolitik dönemde taşın üzerine kazınan bu yüz, insanının simgesel dünyası ve soyut düşünme biçimleri hakkında önemli ipuçları veriyor.

Karahantepe'deki son buluntudaki yüz ifadesi keskin hatlara sahip, küçük burunlu, derin göz çukurları olan bir tasvir. 

İLK KEZ BÖYLE BİR ŞEY BULDUK
Kazı başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, tarihi kazı gününü anlatırken şunları söyledi:
-"Kazı alanındaydım. Burada bugüne kadar bulduğumuz taşların insanı temsil ettiğine inanıyorduk ama o an bir yüz tasviriyle ilk kez karşılaştık. Büyük bir heyecan yaşandı".

Prof. Karul, buluntu için "doğrudan bir tanrı ya da insanüstü varlığı temsil ettiğini söylemek mümkün değil. Daha çok bir kavramı, bir fikri, sembolik olarak insan bedeni üzerinden anlatıyor olabilirler." diyor. 

İNGİLİZ UZMAN: HAYALLERİMİZİN ÖTESİNDE
Kazı çalışmalarında yer alan İngiltere'deki Liverpool Üniversitesi'nden arkeobotanik bilimci Dr. Ceren Kabukçu buluntunun sanatsal olarak komplike bir sürecin evrilmiş ve ustalaşmış bir örneği olduğu görüşünde.
Şanlıurfa ve çevresindeki neolitik yerleşimler içerisinde inanılmaz bir dünya olduğunu kaydeden Dr. Kabukçu buradaki buluşların önemini şöyle anlatıyor:

"Yeni örnekler elimize geçtikçe bu dünyanın daha da kompleks, daha da bizim hayal gücümüzün dışında bir dünya olduğunu görüyoruz."

'Bu yüzü tanıyoruz'
Peki bu dünyada bulunan en eski yüz betimlemesi mi? Arkeolog İsmail Gezgin bugünkü Lübnan, Filistin ve İsrail topraklarını kapsayan Levant bölgesinde geçmişte benzer keşiflerin yapıldığına dikkat çekiyor.
İngiltere'deki Cambridge Üniversitesi uzmanları tarafından İsrail'in Nahal Ein Gev II kazı bölgesinde yapılan çalışmalarda da 12 bin yıllık bir insan tasviri bulunmuştu. ABD'deki Connecticut Üniversitesi uzmanlarından Prof. Natalie Munro 2017 yılında yapılan bu çalışmaya dahil olan isimlerdendi.

Prof. Munro, Karahantepe'deki buluşun erken döneme ait sanatsal ve sembolik davranış anlayışımızı değiştirebileceği görüşünde. Buluntunun sadece sanat geleneğini değil, bilgi ve sembollerin toplumlar arasında nasıl yayıldığını da gösterdiğini söylüyor.

KARAHANTEPE KAZILARI
Türkiye, Şanlıurfa bölgesindeki tarih öncesi yerleşimleri ilk kez Göbeklitepe ile duymuştu. Göbeklitepe, yaklaşık 12 bin yıllık geçmişiyle dünyanın bilinen en eski tapınağı olarak kabul ediliyor. Göbeklitepe'den sonra, 2019 yılında yaklaşık bir saat mesafedeki Karahantepe'de kazı çalışmaları başladı.

Kazı alanı Şanlıurfa'daki Tek Tek Dağları Milli Parkı'ndaki kireçtaşı bir kayalığın üzerinde bulunuyor ve yaklaşık 14 hektarlık bir alanı kaplıyor.
Hem Göbeklitepe hem de Karahantepe'nin kazı başkanı olan Prof. Karul "Buradaki yerleşmenin milattan önce 9500–9600'lerde başlayıp 8000'li yıllara kadar, yani yaklaşık bin 500 yıl boyunca kullanıldığını biliyoruz" diyor. Karul'a göre bu kronoloji Karahantepe'nin Göbeklitepe ile çağdaş olduğunu gösteriyor.

Karahantepe'de farklı katmanlarda yapılan kazılar neticesinde hem anıtsal yapılar hem de konutlar açığa çıkarıldı. Özellikle T biçimli dikilitaşlara rastlandı. Bu taşların ana fonksiyonunun çatıyı taşımak olduğu özellikle anıtsal yapılarda kullanıldığı belirtiliyor.

Göbeklitepe'deki T şeklindeki sütunlar
Günün Önemli Haberleri