Karahantepe'de bulunan T yüzlü heykel arkeologları heyecanlandırdı bu heykele...
Abone olŞANLIURFA geçtiğimiz günlerde insanlık tarihi için büyük bir buluşa ev sahipliği yaptı. Karahantepe kazı alanında ilk kez insan yüzü betimi taşıyan T biçimli bir sütun gün yüzüne çıkarıldı. Göbeklitepe'den sonra Karahantepe kazıları insanlık tarihini değiştirecek nitelikte.
Göbeklitepe gibi Karahantepe 12 bin yıl önce insanlığın
yerleşik yaşama geçtiği ilk bölgelerden biri. Geçtiğimiz günlerde
Karahantepe'de ilk kez bir insan yüzü heykeli çıktı. Uzmanlara göre
henüz hayvancılığın bile yeni öğrenildiği, yazının olmadığı
neolitik dönemde taşın üzerine kazınan bu yüz, insanının simgesel
dünyası ve soyut düşünme biçimleri hakkında önemli ipuçları
veriyor.
İLK KEZ BÖYLE BİR ŞEY
BULDUK
Kazı başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, tarihi kazı gününü anlatırken
şunları söyledi:
-"Kazı alanındaydım. Burada bugüne kadar bulduğumuz taşların insanı
temsil ettiğine inanıyorduk ama o an bir yüz tasviriyle ilk kez
karşılaştık. Büyük bir heyecan yaşandı".
Prof. Karul, buluntu için "doğrudan bir tanrı ya da insanüstü varlığı temsil ettiğini söylemek mümkün değil. Daha çok bir kavramı, bir fikri, sembolik olarak insan bedeni üzerinden anlatıyor olabilirler." diyor.
İNGİLİZ UZMAN: HAYALLERİMİZİN
ÖTESİNDE
Kazı çalışmalarında yer alan İngiltere'deki Liverpool
Üniversitesi'nden arkeobotanik bilimci Dr. Ceren Kabukçu buluntunun
sanatsal olarak komplike bir sürecin evrilmiş ve ustalaşmış bir
örneği olduğu görüşünde.
Şanlıurfa ve çevresindeki neolitik yerleşimler içerisinde inanılmaz
bir dünya olduğunu kaydeden Dr. Kabukçu buradaki buluşların önemini
şöyle anlatıyor:
"Yeni örnekler elimize geçtikçe bu dünyanın daha da kompleks, daha da bizim hayal gücümüzün dışında bir dünya olduğunu görüyoruz."
'Bu yüzü tanıyoruz'
Peki bu dünyada bulunan en eski yüz betimlemesi mi? Arkeolog
İsmail Gezgin bugünkü Lübnan, Filistin ve İsrail topraklarını
kapsayan Levant bölgesinde geçmişte benzer keşiflerin yapıldığına
dikkat çekiyor.
İngiltere'deki Cambridge Üniversitesi uzmanları tarafından
İsrail'in Nahal Ein Gev II kazı bölgesinde yapılan çalışmalarda da
12 bin yıllık bir insan tasviri bulunmuştu. ABD'deki
Connecticut Üniversitesi uzmanlarından Prof. Natalie Munro 2017
yılında yapılan bu çalışmaya dahil olan isimlerdendi.
KARAHANTEPE KAZILARI
Türkiye, Şanlıurfa bölgesindeki tarih öncesi yerleşimleri ilk kez
Göbeklitepe ile duymuştu. Göbeklitepe, yaklaşık 12 bin yıllık
geçmişiyle dünyanın bilinen en eski tapınağı olarak kabul
ediliyor. Göbeklitepe'den sonra, 2019 yılında yaklaşık bir
saat mesafedeki Karahantepe'de kazı çalışmaları başladı.
Kazı alanı Şanlıurfa'daki Tek Tek Dağları Milli Parkı'ndaki
kireçtaşı bir kayalığın üzerinde bulunuyor ve yaklaşık 14 hektarlık
bir alanı kaplıyor.
Hem Göbeklitepe hem de Karahantepe'nin kazı başkanı olan Prof.
Karul "Buradaki yerleşmenin milattan önce 9500–9600'lerde başlayıp
8000'li yıllara kadar, yani yaklaşık bin 500 yıl boyunca
kullanıldığını biliyoruz" diyor. Karul'a göre bu kronoloji
Karahantepe'nin Göbeklitepe ile çağdaş olduğunu gösteriyor.
Karahantepe'de farklı katmanlarda yapılan kazılar neticesinde hem anıtsal yapılar hem de konutlar açığa çıkarıldı. Özellikle T biçimli dikilitaşlara rastlandı. Bu taşların ana fonksiyonunun çatıyı taşımak olduğu özellikle anıtsal yapılarda kullanıldığı belirtiliyor.