Karadeniz'de bir dile daha bulundu

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Karadeniz'in Rumcası olarak bilinen Romeyika'yı anlatan 'Romeyika'nın Türküsü' belgeseline de destek verdi.Kültür ve Turizm Bakanlığı, İki Dil Bir Bavul'un ardından Karadeniz'in Rumcası olarak bilinen Romeyika'yı anlatan 'Romeyika'nın Türküsü' belgeseline de destek verdi. Kaybolmaya yüz tutmuş bir dilin yaşaması için katkıda bulundu...

Anadolu'da farklı etnik gruplara ait dillerin yok olma sürecine girmesi devleti harekete geçirdi. Bu çerçevede uygarlıkların beşiği olan Anadolu topraklarında uzun yıllar barış içinde yaşamış birçok milletin miras bıraktığı kültürel zenginlikleri konu alan farklı projelere destek vererek sahip çıkmaya başladı.

SON TEMSİLCİLERİNE ULAŞTI

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kürt diline ilişkin sorunları konu alan 'İki Dil Bir Bavul' filmine destek vererek bir ilke imza atmıştı. Bununla da yetinmeyen Bakanlık, yeniliklerine birini daha ekledi. Genç yapımcı ve Yönetmen Yeliz Karakütük'ün hazırladığı, Karadeniz'in Rumcası olarak bilinen Romeyika'yı anlatan belgesele de destek vererek bu dilin yaşaması için katkıda bulundu.

"Amacım kaybolmakta olan bir dilin son temsilcilerini de yitirmeden önce onların bize söyleyeceklerini dinlemek, coğrafyalarına dair pek çok hikâyeyi ve türküyü kayıt altına almaktı" diyen Karakütük, "Serüven o coğrafyada kalmadı, bizi ülke sınırlarının dışına taşıdı" dedi.

ENDİŞELİ BAŞLANGIÇ

Karakütük, 1 buçuk yılda yapımı tamamlanan belgeselin çekimlerine, bu dile olan önyargıların aşılmamasından dolayı endişeli başladığını kaydetti. Karakütük, şöyle devam etti: "Başta kimseyi bu konuda röportaj yapmaya ikna edemeyeceğimizi düşündük. Bu nedenle orada yaşayan ve bu dili konuşan insanlara bu kültürel hazineyi kayıt altına almak isteyen birer belgeselci değil de köyün birer çocuğu gibi yaklaştık.”

Ayrıca Selanik'teki 'Historical Archives of Greek Refuges tarih arşivinden de yararlandıklarını belirten genç yönetmen, “Burada Karadeniz'den 1923'te Yunanistan'a mübadele yoluyla giden Rumlar için Selanik'teki Kalamari Limanı'na kurulan çadır ve ilk barınaklarına dair fotoğraflarla, aile içi fotoğraflarına dair görüntülere de ilk kez bu belgeselde yer verdik" dedi.

FESTİVALLERDE GÖSTERİLECEK

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Sinema Genel Müdürlüğü'nün katkılarıyla hazırlanan Romeyika'nın Türküsü belgeseli, mart ayında Ankara Film Festivali'nde gösterime sunulmuş ve kategorisinde 2'ncilik ödülü almıştı. Tamamı 75 dakika olan belgesel, 15 Nisan'da Pera Müzesi'nde tekrar izleyicisiyle buluşacak.

YAZILI KAYNAKLAR YETERSİZ

UNESCO`nun Dünya Anadil Günü için hazırladığı dil atlasında Türkiye`de Romeyika'nın da dahil olduğu 18 dilin unutulmaya yüz tuttuğunu ortaya çıkardı. Genellikle Trabzon'un Tonya ve Çaykara ilçesinin birkaç köyünde konuşulan bu dil, bölgenin yoğun göç vermesine paralel olarak yok olması süreci hızlandı.

ÜÇ ÜLKEDE KONUŞULUYOR

Türkiye dışında ise Azerbaycan ve Kırım topraklarının yanı sıra Yunanistan'da da yoğun olarak konuşulmakta. Romeyika üzerine yapılan çalışmalar yazılı kaynakların azlığı nedeniyle yeterli düzeye ulaşamadı. Ancak dilin kökenlerinin Helence'ye dayandırılması ise bu dili ve o toprakları özel kılan bir sebep haline geldi.