Kainatın sırrı çözülüyor
Abone olKainatın sırrını çözebilecek dedektör devreye girdi. Gözler Cenevre kentinde.
Büyük Hadron Hızlandırıcısı, kısaca LHC olarak bilinen ve
kâinatın en temel sırlarını çözmesi için planlanan araştırma
projesinin hayata geçmesine yalnızca 2 ay kaldı.
Nisan'dan Kasım'a kadar deneyler yapılacak
Bilim insanları nisan ayında başlayacak ve kasım ayı sonuna kadar
devam edecek deneyler yardımıyla maddenin var oluşuyla ilgili temel
sorulara cevap bulmaya çalışacak.
Ancak bunu yapabilmek için maddenin ilk oluştuğu anı deneysel
ortamda yeniden oluşturmak gerekiyor. Bu da Büyük Patlama (Big
Bang) adı verilen olayın tekrar edilmesi anlamına geliyor. Peki bu
mümkün mü? Bilim insanlarına göre evet!
Yapay Big Bang Temmuz'da
İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunan Avrupa Nükleer Araştırma
Merkezi'nde (CERN) bunun için yaklaşık 54 yıldır aralıksız
çalışılıyor. Büyük merakla beklenen "yapay Big Bang" ise temmuzda
olacak.
1 milyar dolarlık Atlas dedektörü tamam
Projenin son basamağı olan ve 20 yılda tamamlanan 1 milyar dolarlık
Atlas dedektörünün sisteme bağlanmasıyla birlikte artık deneyin
başlamasına engel olabilecek bir şey kalmadı. Deneyin merkezinde
ise düşünürlerin binlerce yıldan beri ümitsizce cevabını aradığı
temel soru yatırıyor:
Kâinat nedir?
Proje Koordinatörü Dr. Markus Nordberg'e göre LHC'nin
vereceği bilgiler bizi kâinatın kuruluşu olan 15 milyar yıl
öncesine götürecek. Böylece kâinatın başlangıcını hangi maddelerin
oluşturduğunu göreceğiz.
Kâinatın yüzde 96'sı kayıp!
Proje kapsamında Higgs parçacıkları aranacak. Higgs'e göre maddeye
ağırlığını kazandıran bir parçacık bulunuyor. Halen
kainatta bulunan maddenin yalnızca yüzde 4'ü tanımlanabiliyor. Peki
kâinatın geri kalan yüzde 96'lık bölümü nerede? LHC Projesi'nin
Higgs parçacıklarını bularak sorunu çözmesi ümit
ediliyor.
Boyut sayısı 11'e çıkabilir
LHC'deyapılacak deney sonucunda aranan parçacıklar bulunursa şu ana
kadar Albert Einstein'ın teorisinden bildiğimiz üç boyut ve zamanın
haricinde 11 yeni boyutun daha çıkabileceğini ileri sürdü. Ancak
tüm bu bilgilere ulaşabilmek için ise Atlas detektörünün saniyede
oluşturacağı 60 milyon gigabyte'lık veri selini kontrol etmek
gerekiyor.
LHC'nin ürettiği bir yıllık bilgiyi içeren DVD sayısı Ay'a
kadar uzanıyor
ABD'li yazılım şirketi Oracle verilerin hem depolanması hem de
gerektiğinde dünyanın farklı 11 bölgesinde bulunan bilim merkezinde
kullanılabilmesi için yeni yazılımlar geliştirdi. Zira LHC'nin
ürettiği bir yıllık bilgiyi DVD'lere kaydedip saklamak
istenildiğinde DVD adedi Dünya'dan Ay'a kadar uzanıp sonra tekrar
geri (760 bin kilometre) dönecek kadar çok oluyor.
Mahmut Sancak/Sabah