Gezici Araştırma şirketi / Genel Müdür Murat Gezici; Türkiye genelinde 1 Mayıs İşçi Bayramı amacıyla, işçiler üzerinde işçi profili, işçi çalışma koşulları ve yaşam biçimi araştırması; 20 -21 Nisan 2013 tarihlerinde TÜİK verilerine göre Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinde, 36 il ve 186 ilçede bunlara bağlı 192 mahalle ve köyde, 16 yaş ve üstü seçmen nüfusunu temsil eden 1.239’u kadın ve 1.239 erkekle toplam 2.478 katılımcı işçiyle, hanede yüz yüze görüşme metoduyla yapılmıştır. Örneklemin seçilmesinde, çok aşamalı – tabakalı – tesadüfi yöntem, görüşülecek deneklerin belirlenmesinde ise, cinsiyet ve yaş kotası uygulanmıştır. Araştırma sonuçları gerek sahada, gerekse bilgisayar ortamında çeşitli kontrollere tabi tutulmuş, elde edilen bulguların tutarlılığı gözlemlenmiştir. Araştırmanın hata payı güven sınırları içerisinde % 1,4’dür. Çalışmanın yürütüldüğü 36 il şöyledir; Adana, Afyon, Ankara, Antalya, Aydın, Batman, Bolu, Bursa, Balıkesir, Bingöl, Çanakkale, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, Hatay, İçel, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Kahramanmaraş Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Ordu, Sakarya, Samsun, Trabzon, Van, Yalova ve Zonguldak. SORU: Çalıştığınız iş ile ilgili bir sosyal güvenceniz var mı? Çalışan kadınların %41.1’i, çalışan erkeklerin 31,8’in, genel olarak çalışan işçilerin %36,4’ün SGK’sı yok. Eğitim, hane geliri azaldıkça ve yaş arttıkça hayır cevapları artmaktadır. Kadınlar geleneksel kadın mesleklerinde yoğunlaşmaktadırlar. Daha düşük statülü ve ücretli işlerde çalışmaya razı olmalarından dolayı bu işler süreli ve geçici çalışmaya bağlı kılmakla beraber sosyal güvencesizliği de beraberinde getirmektedir. Çalışan İşçilerin; % 77'si erkek nüfustur. % 71,6'sı lise altı eğitimlidir. % 59,6'si ücretli, maaşlı ve sabit bir işte çalışmaktadır. % 22,5'i tarım işçisidir. % 12,4’ü ücretsiz aile işçisidir. % 70,8'i "1-9 kişi arası" çalışanı olan işyerlerinde çalışmaktadır. % 19,1'nin ek bir işi vardır. % 24,7'si mevcut işini değiştirmek istiyor % 20,2’si mevcut işine ek olarak bir iş aramaktadır. SORU: Çalıştığınız işten memnun musunuz? Kadınların %61.5’si Erkeklerin %38,9’u Çalıştığı işten memnun olmadığını ifade etmektedir. SGK’sı olmadan çalışan kadınların %87,2 si çalıştığı isten memnun değil. Yaş yükseldikçe, işinden memnun olanların oranı da azalmaktadır. Aylık gelir ve eğitim yükseldikçe, işinden memnunum diyenlerin sayısı artıyor. Kadınların işlerinden memnun olmamasının sebeplerinin başında, yaptıkları işin erkekler tarafından meslek olarak görülmeyen, işçi bulmakta zorluk çekilen ağır şartlardaki işler olmasıdır. SORU: İşinizi kaybetme korkusu yaşıyor musunuz? Çalışan kadınların % 73,6’sı, erkeklerin %60,9’u işini kaybetme korkusu yaşamaktadır. Genel olarak çalışan işçilerin %67,3’ü işini kaybetme korkusu yaşamaktadır. Eğitim seviyesi arttıkça ve yaş düştükçe işini kaybetme korkusu oranı azalmaktadır. SGK’sız kadınların bile işini kaybetme korkusu taşıması kadınların çaresizliğini ifade etmektedir. Eğitim ve maddi gelir düştükçe korku oranı artmaktadır. SORU: 1 Mayıs İşçi Bayramın anlamını biliyor musunuz? Eğitim seviyesi arttıkça evet cevapları artmakta. Genel olarak çalışan işçilerin %60,9’si 1 Mayıs İşçi Bayramı’nın anlamını biliyor. Kurumsal kurumlarda çalışan işçilerin % 79,6’sı, sendikaya kayıtlı işçilerin %94,7’si 1 Mayıs İşçi Bayramın anlamını biliyor. Batıdan doğuya doğru gidildikçe hayır cevapları artmaktadır. Tarım işçilerin ve aile işçilerinin %88,6’sı 1 Mayıs İşçi bayramın anlamını bilmiyor SORU: Resmi olarak çalışan işçilere sorduk / Bir işçi sendikasına üyeliğiniz var mı? Gezici Araştırma Başkanı Murat Gezici; Türkiye’de çalışanların %8,3’ü bir sendikaya kayıtlı. Sendikalı olma şartı bir işveren yanında çalışmak, 16 yaşını geçmiş tüm işçiler noter üzerinden sendikaya kayıt yaptırabiliyor. Fakat sendikaya kayıt olma oranı ülkemizde oldukça düşük orandadır. Sendikaya üyeliği olan işçilerin %86,8’i 50 kişinin üzerinde çalışanı bulunan kurum ve kuruluşlarda çalışan işçiler oluşturmaktadır. 1980 öncesinde çalışan sayısı 3 milyona yaklaşırken sendikalı sayısı 1,5 milyon iken, 30 yılda nüfus, çalışan işçi sayısı ve ülke sanayisi büyümüş olmasına rağmen, sendikalı işçi sayısı giderek düşmüştür. SORU: Siz özgürce sendika seçme hakkınız var mıdır? Genel olarak işçilerin %51,4’ü özgürce sendika seçme hakkının olmadığını söylemektedir. Eğitim ve maddi gelir arttıkça evet cevapları artmaktadır. 50 kişinin üzerinde çalışanı bulunan firmadaki işçilerin % 75,7’si hayır cevabı verdi. Batıdan doğuya doğru gidildikçe ve büyükşehirden kıra doğru gidildikçe hayır cevapları artmaktadır. SORU: Çalışan işçilere sorduk / Bir işçi sendikasına neden üye değilsiniz? Genel olarak işçilerin %58,8’i iş ten atılma korkusuyla sendikalı olmamaktadır. SORU: Resmi olarak çalışan işçilere sorduk, sendikaya üye olmanız durumunda, işveren tarafından cezalandırılacağınıza inanıyor musunuz? Genel olarak işçilerin %87,9’u evet cevabını vermektedir. 50 kişinin üzerinde çalışanı bulunan firmadaki işçilerin % 71,2’si evet cevabı vermiştir. Eğitim ve maddi gelir düştükçe evet cevapları artmaktadır. SORU: İşverenle bir sorun yaşadığınızda sorunu adalete taşır mısınız? İşçilerin %45,5’i işverenle bir sorun yaşadığında adalete taşımayı düşünmüyor, adaletli bir sonuç alacağına inanmıyorum diyenlerinin % 54.5’i bu soruya hayır demiştir. Eğitim ve maddi gelir arttıkça evet cevapları artmaktadır. İş statüleri yükseldikçe evet cevapları da artmaktadır. Batıdan doğuya doğru gidildikçe hayır cevapları artmaktadır. Kadınlar erkeklere oranla hayır cevapları oldukça yüksektir. SORU: İşverenle yaşadığınız sorunu adalete taşıdığınızda adaletli bir sonuç alacağınıza inanıyor musunuz? İşçilerin %32,1’i işverenle yaşadığı sorunu adalete taşıdığında adaletli bir sonuç alacağına inanmıyor. Eğitim ve maddi gelir arttıkça evet cevapları artmaktadır. İş statüleri yükseldikçe evet cevapları da artmaktadır. Batıdan doğuya doğru gidildikçe hayır cevapları artmaktadır. Kadınlar erkeklere oranla hayır cevapları oldukça yüksektir. SORU: Bir işçi olarak kendinizi toplumun bir ferdi olarak hissediyor musunuz? Genel olarak işçilerin %26,2’si kendisini toplumun bir ferdi olarak hissetmiyor. Batıdan doğuya doğru gidildikçe hayır cevapları artmaktadır. Tarım işçilerin ve aile işçilerinin %80,6’sı ve ilköğretim mezunu altındaki işçilerin %77,2’si hayır cevabını vermekte. Eğitim ve maddi gelir arttıkça evet cevapları artmaktadır. İş statüleri yükseldikçe evet cevapları da artmaktadır. Batıdan doğuya doğru ve Büyükşehirden kırsala doğru gidildikçe hayır cevapları artmaktadır. Kadınlar erkeklere oranla hayır cevapları oldukça yüksektir. Bir sendikaya üyeliği olan işçilerin %92,5’i kendini toplumun bir ferdi olarak görmektedir SORU: SGK’ ya kayıtlı işçilere sorduk, Çalıştığınız kurum iş güvenliği ve iş sağlığı eğitimi verdimi veya siz bu eğitimi aldınız mı? SORU: Çalıştığınız iş yerinde siz hiç iş kazası geçirdiniz mi? İşçilerin %42,1’i bugüne kadar bir kez iş kazası geçirmiş. İş kazaları batı bölgesinde özellikle Marmara bölgesinde oldukça yüksektir. ORU: Çalıştığınız iş yerinin çalışma koşulları iyi midir? SORU: Haftada kaç gün sosyal aktivite olarak dışarı çıkıyorsunuz? İşçilerin %39’u evlerinden dışarı çıkmadıklarını ifade etmektedir. Evden dışarı çıkmayan işçilerin eğitim ve hane geliri oldukça düşüktür aynı zamanda çoğunluğunun ağır işlerde çalışan işçiler olduğunu görmekteyiz. Hane geliri arttıkça ve eğitim seviyesi arttıkça sosyal aktivite amaçlı dışarıya çıktığını ifade etmektedir. 3 - 4 gün cevaplarını Ege ve Marmara bölgesi oldukça yüksek oranda vermektedir. SORU: Hiç tatile gittiniz mi? Gezici Araştırma Şirketi Genel Müdürü Murat Gezici İşçilerin %63,8’i hiç tatil yapmadığını söylemekte, Eğitim ve maddi gelir arttıkça evet cevapları artmaktadır. İş statüleri yükseldikçe evet cevapları da artmaktadır. Batıdan doğuya doğru ve Büyükşehirden kırsala doğru gidildikçe hayır cevapları artmaktadır. Kadınlar erkeklere oranla hayır cevapları oldukça yüksektir. Sendikaya üye olan işçilerin %80,8’i tatile gittiğini söylemektedir. SORU: Hayatınızdan memnun musunuz / mutlu musunuz? İşçilerin %69,5’i hayatından mutlu değil. Batıdan doğuya doğru gidildikçe hayır cevapları artmaktadır. İlköğretim ve altındaki çalışan işçilerin %78,6’sı hayatından mutlu değil. Eğitim ve maddi gelir arttıkça evet cevapları artmakta. Sendikalı işçilerin %80,6’sı hayatından mutlu. SORU: Gelecekten umutlu musunuz? İşçilerin %72,2’si gelecekten umutlu değil. Sgk’sız işçilerin %86,4’ü umutlu değildir. Eğitim ve maddi gelir arttıkça umutlu işçilerin sayısı artmaktadır. Tarıma dayalı işçilerin neredeyse tamamı umutlu değil.