İş yerinde duygusal taciz
Abone olMobbing'le başa çıkma yöntemleri
Psikolojik saldırı anlamına gelen Mobbing, sistematik baskı
yoluyla bir kişinin dayanma gücünü yok etmek için kullanılan bir
yöntem. Dr.Şaban Çobanoğlu, “Mobbing: İşyerinde Duygusal
Saldırı ve Mücadele Yöntemleri” isimli kitabıyla, en çok
okumuş, yazmış kitleyi hedef alan bu yöntemi deşifre ediyor ve
mücadele taktikleri veriyor.
Mobbing, duygusal bir saldırı türü. Hedefi ise sistematik baskı
yoluyla bir işyerindeki bazı kişilerin performansını ve dayanma
gücünü yok etmek ve onları işten ayrılmaya zorlamak. Genellikle üst
yönetimdekiler tarafından çalışanlara uygulanan bir tür duygusal
saldırı olan “mobbing”, gelişmiş ülkelerde cinsel tacizin de önüne
geçen bir saldırı şekli. Mobbingle ilgili yapılan araştırmalar, bu
saldırının genelde üst düzey yönetim kadrosu tarafından
uygulandığını ortaya koyuyor.
Araştırmalar, 'mobbing' mağdurlarının çoğunun ise 30'lu
yaşlarda, iyi eğitimli hatta yüksek lisans, doktora gibi
derecelerinin olduğunu gösteriyor. Parlak kariyeri olan bu kişiler,
birlikte çalıştıkları eski tarz ya da başarısız yöneticiler için
bir tehdit oluşturuyor, bu nedenle saf dışı bırakılmaya
çalışılıyorlar.
KİŞİLER ARASI PSİKOLOJİK SAVAŞ
Kültür Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Şaban Çobanoğlu,
işletmelerde bazen açık, bazen kapalı olmak üzere pek çok çatışma
yaşandığını, bu çatışmaların personel üzerinde stres oluşturduğunu
hatırlatıyor. Çobanoğlu, aşırı baskının insan bünyesinde çeşitli
sorunlara neden olduğunu dile getiriyor. Çobanoğlu, özellikle
gelişmiş ülkelerde çok yaygınlaşan, bir çatışma ve ruhsal taciz
türü olan mobbingin, bir çeşit psikolojik terör olarak
adlandırabileceğini söylüyor.
Mobbingin örgütler bünyesinde bulaşıcı bir hastalık gibi
olduğuna dikkat çeken Çobanoğlu, “Tedbir alınmazsa örgütün tüm
organlarına yayılabilir. Motivasyon yok olur, çalışanlar ve
yöneticiler arasında uyumsuzluk baş gösterir ve iş verimliliği
düşer. Duygusal saldırıya uğrayan kişi, her sabah uyandığında işe
gitmek istemez. İçinde bulunduğu çaresiz durum sonucunda zamanla
işten ayrılma noktasına gelir.” diyor.
KURUMLAR DA TEDBİR ALMALI
Mobbing'e karşı kurumsal olarak alınabilecek tedbirler arasında
insan merkezli ve etik değerler üzerine inşa edilmiş bir kurum
kültüründen bahsedilebileceğini belirten Çobanoğlu, “Çalışanların
iş tanımlarıyla birlikte yetki ve sorumlulukları net bir şekilde
ortaya konulmalı. Sorumluluk ve yükleyici bir anlayıştan ziyade
yetkilendirici bir yaklaşım benimsenmeli.” diyor.
İletişim, etik değerler ve duygusal saldırı gibi alanlarda
eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarının yapılması gerektiğine de
vurgu yapan Çobanoğlu, şu önerilerde bulunuyor: “İş yerlerinde
endüstriyel psikologların çalışması sağlanmalı. Açık kapı
politikaları uygulanmalı, kişiler arası çatışmaları
çözümleyebilecek düzeyde ve yetenekte yöneticilerin istihdamına
önem verilmeli. Çalışanlar, ürünlerden ve hiyerarşiden önce
gelmeli. Çalışanların mümkün olduğunca kararlara katılmaları
sağlanmalıdır.”
Mobbing'le başa çıkma yöntemleri
Mobbing yani psikolojik tacizle başa çıkabilmenin temelini teslim
olmamak oluşturuyor. Kurban kişilerin, sağlam bir bilinç
geliştirmek zorunda olduğunu belirten Çobanoğlu, şunları söylüyor:
“Kaybedilen özgüvenin yeniden kazanılabilmesi için öncelikle
kişinin benlik bütünlüğünü ayakta tutan değerlerin keşfedilmesi
gerekir.
İnsanın yaşadıklarını ve gerçek duygularını kendisinden
gizlememesi, bunları dostlarla konuşarak veya yazarak paylaşması
önerilir. Durum ne kadar zor olsa da, bir şekilde baş
edebileceğinize inanmalısınız. Yeni hobi ve beceriler
kazanmalısınız. İnançlarınızı kaybetmemelisiniz. Mobbing sendromunu
yenme konusunda yakın çevrenin de yardımı alınmalıdır.