Irak'ta Sünnilerin kabusu haline gelen Haşdi Şabi militanları kaç gruptan oluşuyor, kaç kişiler, bu örgütü kim ne zaman hangi amaçla kurdu, daha önce Irak'ta neler yaptılar, şu an Musul operasyonundaki konumları ne? Irak'taki sünni aşiretlerin ısrarla Musul'a gelmesinler uyarısı yaptığı Haşdi Şabi ile ilgili en çok merak edilen soruları Taha Dağlı yanıtladı. 11 Haziran 2014'te Musul kenti, Bağdat hükümetine bağlı askerlerin şehri terk etmesi sonucu DAEŞ teröristlerinin eline geçti. Aynı süreçte Musul gibi sünni şehirler olan Bağdat'ın kuzeyindeki Tikrit ve Felluce'ye yönelik de DAEŞ işgali vardı. DAEŞ, Musul'u işgal ettikten sonra Şii dünyası için kutsal şehirlere yönelik işgal çağrısı yaptı, işte bu çağrıyla birlikte hem Irak'taki Şii dini liderler hem de İran harekete geçti. İRAN'IN HAŞDİ ŞABİ'NİN KURULMASINDAKİ ROLÜ NEDİR? DAEŞ'in, Bağdat, Basra, Kerbela, Necef, Kufe gibi şehirlerdeki Şii türbelerine yönelik saldırı tehdidine ilk tepki Irak'taki Şii dini liderlerden biri olan Sistani'den geldi. Iraklı gençlerin silahlanıp, DAEŞ saldırılarına karşı kutsal mekanları koruması istendi. Sistani'nin İran'la olan yakın ilişkisi bu çağrının İran tarafından da hemen karşılık bulmasıyla sonuçlandı. HAŞDİ ŞABİ TAM OLARAK NE ZAMAN KURULDU? 11 Haziran 2014'te Musul'un DAEŞ'e teslim edilmesinin ardından 13 Haziran'da Sistani'nin cihat çağrısı geldi ve bir gün sonra da Şii militanlar Haşdi Şabi çatısında bir araya getirildi. KAÇ GRUPTAN OLUŞUYORLAR, TOPLAM KAÇ KİŞİLER? Haşdi Şabi yaklaşık 40 ayrı grubun bir araya gelmesiyle oluşturuldu sayılarının ise 100 bin civarında olduğu biliniyor. Bazı kaynaklarda 60 bin olarak da veriliyor. HAŞDİ ŞABİ'LER KİMLERDEN OLUŞUYOR? Şii dini liderlerin çağrısı sonrası Irak'ta, İran'da, Pakistan, Afganistan, Yemen, Lübnan gibi ülkelerden de gelen gençlerden oluşturuldu. Yani bu gruptakilerin özelliği Arap kökenli olmaları değil mezhepsel olarak Şiilik çatısında buluşmaları. HAŞDİ ŞABİ IRAK'TA NELER YAPTI? DAEŞ Musul'dan önce bir diğer sünni bölge olan Anbar vilayeti ve Anbar içerisindeki Felluce ve Tikrit gibi Sünnilerin çoğunlukta olduğu şehirleri işgal etti. Irak Ordusu 2015'in başlarında tıpkı bugün Musul'da olduğu gibi Tikrit'te de kurtarma operasyonu başlattı ve Haşdi Şabiler o operasyonlara katıldı. TİKRİT'TE NELER OLDU? Haşdi Şabi militanlarının Tikrit'e girmeleri bölgedeki Sünni aşiretlerin tepkisine neden oldu. Zira endişeler haklı çıktı, Haşdi Şabi militanları Tikrit'te DAEŞ'le savaşırken, bölgenin Sünni halkına işkence etti, etnik temizlik uyguladı. TİKRİT İLE MUSUL OPERASYONU KARŞILAŞTIRABİLİR MİYİZ? 2015 Mart'ta Tikrit'te Sünnilerin başına gelenler uluslararası insan hakları izleme örgütü tarafından 60 sayfalık belgelerle raporlandı. O raporlarda binlerce kişinin katledilmesi, yüzün üzerinde kişinin işkence görmesi, Sünnilere ait evlerin yakılıp, yıkılması gibi çok sayıda savaş suçu ortaya döküldü YANİ BUGÜN MUSUL OPERASYONUNDAKİ HAŞDİ ŞABİ ENDİŞESİNİN KAYNAĞI TİKRİT Mİ? Tikrit'te Sünnilere yapılanlar başlı başına bir etnik temizlik uygulamasıydı, bölgenin demografik yapısının değiştirilmesine yönelik bir projeydi. Musul'da sünni aşiretlerin vurguladığı, Türkiye'nin her gün resmi açıklamalarla dikkat çektiği mesele tam da 1,5 yıl önce Tikrit'te yaşananların Musul'da yaşanabileceği endişesi. HAŞDİ ŞABİ'NİN MUSUL'DAKİ KONUMLANMASI NE? Haşdi Şabi Musul operasyonuna dışardan destek veriyor yani şehir merkezine girildiğinde onlar girmeyecek böyle denildi. Ancak bölge halkı bunu inandırıcı bulmuyor. Zira Haşdi Şabi militanları operasyonun başından bu yana Musul dışında mevzilenmiş ve Musul'a yönelik füzelerle yapılan harekata katılıyorlar. OPERASYON SONRASI NE OLUR? Operasyon bitip Musul'un şehir merkezine girildiğinde Haşdi Şabi militanlarının da operasyonun ikinci kademesinde kayıtsız kalmaları beklenmiyor. PKK-PYD'nin bile o bölgede tasarrufu varken, Haşdi Şabi militanları Musul'a girmek için her yolu deneyecektir. NE GİBİ YOLLAR MESELA? Irak'tan aldığımız haberlere göre Irak Ordusunun içerisindeki terörle mücadele birliklerine Haşdi Şabilerin sızdığı biliniyor. Yani Irak ordusuna bağlı terörle mücadele timi adı altında resmi bir oluşum kılıfıyla Musul operasyonuna kendilerini bir şekilde dahil ediyorlar.