İmsaktan sonra cinsel ilişki ve rüyada cünüp olmak orucu bozar mı?
Abone olOrucu bozan şeyler arasında uykudayken boşalıp cünüp olmak yer almaz. Diyanet kaynaklarına göre uykudayken sabah olsun sahurdan sonra olsun hangi vakit olursa olsun rüya ile cünüp olan kişinin orucu bozulmaz. Peki orucu bozan ve bozmayan diğer şeyler nelerdir?
Diyanet işleri başkanlığı orucu bozan şeyler ve bozmayan
durumlar hakkında fetvalar verdi. Orucu bozan ve bozmayan durumlar
ince çizgilerle birbirinden ayrılıyor. Öpüşmek ya da eşinize
sarılmak şayet nefsinize hakimseniz orucu bozmuyor. Ancak
bekarların sevgilisine sarılıp öpmesi yada elini tutması orucun
bozulmasına sebep oluyor.
İşte Diyanete sorulan konulardaki fetvalar;
Cünüp olmak orucu bozar mı? : Uykudayken ister
sabah olsun ister sahurdan sonra, hangi vakit olursa olsun rüya ile
cünüp olan kişinin orucu bozulmaz. Fecir doğmadan önce herhangi bir
sebeple cünüp olmak ve bu vaziyette sabahlamakta -oruçtan yana- bir
sakınca yoktur. Rüyada cünüp olan kişi kalktığında banyosunu yapıp
gusul abdesti olarak orucuna devam edebilir.
İmsaktan sonra cinsel ilişki orucu bozar mı:
Rüyada boşalmak orucu bozmazken kişi eğer imsaktan sonra eşi ile
cinsel ilişkiye girerse orucu bozulur. Yani Sahurdan sonra eşi ile
cinsi münasebet orucu bozar.
Eşini öpmek orucu bozar mı : Kişinin
hanımını öpmek, elle tutmak, okşamak gibi durumları orucu bozmaz.
Bu durumda meni gelmedikçe oruç bozulmaz. Nefsine güvenemeyen
kimsenin hanımını öpüp okşaması da mekruhtur. Zira meni gelerek
orucun bozulma ihtimali vardır. Fâhiş olmamak ve kendinden emin
bulunmak şartı ile, hanımını öpüp kucaklamakta kerâhet yoktur. Karı
ile kocanın çıplak halde birbirlerine sarılmaları, nefislerinden
emîn bile olsalar, mekruhtur. Buna fâhiş mübâşeret denir. Erkeğin
hanımının dudaklarını emmesi de mekruhtur.
Sevgiliyi öpmek orucu bozar mı: CEVAP
: Sevdiği bir kimsenin tükrüğünü, ağız suyunu yutmak,
dolayısıyla öpüşmek orucu direkt olarak bozar. Zaten İslam'da
tensel temasa dayalı bir flört doğru değildir. Dolayısıyla el ele
tutuşmak da Oruç ve ramazanın ruhuyla bağdaşmaz. Öpmek veya
öpüşmekte de bedenin tedâvisi veya tegaddîsi (gıdalanması ve
beslenmesi) veyahut telezzüzü (zevk ve lezzet alması) vardır. Bu
sebeble kazâ ile beraber keffâreti de (61 günlük orucu)
gerektirir
Merhem krem ilaçlı bant orucu bozar mı : Deri üzerindeki gözenekler ve deri altındaki kılcal damarlar yoluyla vücuda sürülen yağ, merhem ve benzeri şeyler emilerek kana karışmaktadır. Ancak cildin bu emişi, çok az ve yavaş olmaktadır. Diğer taraftan bu yeme içme anlamına da gelmemektedir. Bu itibarla, deri üzerine sürülen merhem, yapıştırılan ilaçlı bantlar orucu bozmaz.
Kan vermek orucu bozar mı: Kan aldırmak orucu bozmaz. Nitekim Hz. Peygamber, ihramlı iken ve oruçlu bulunduğu sırada kan aldırmıştır. Ayrıca Hz. Peygamber: “Üç şey vardır orucu bozmaz: Kan aldırmak, kusmak, ihtilam olmak” buyurmuştur.
Akapunktur orucu bozar mı : Akupunktur; vücutta belirli noktalara iğne batırmak suretiyle çeşitli hastalıkları tedavi etme metodudur. Akupunktur uygulanması hâlinde, vücudun beslenmesi, gıda alması söz konusu olmadığından, akupunktur yaptırmak orucu bozmaz.
Morfin ve diş tedavisi orucu bozar mı : Oruçlu bir kimsenin morfinli veya morfinsiz olarak dişlerini tedavi ettirmesi veya çektirmesi orucu bozmaz. Ancak tedavi esnasında, kan veya tedavide kullanılan maddelerden herhangi bir şeyin yutulması orucu bozar.
Serum ve iğne orucu bozar mı: İğnenin orucu bozup bozmayacağı, kullanılış amacına göre değerlendirilebilir. Ağrıyı dindirmek, tedavi etmek, vücudun direncini artırmak, gıda vermek gibi amaçlarla enjeksiyon yapılmaktadır. Gıda ve keyif verici olmayan enjeksiyonlar, yemek ve içmek anlamına gelmediklerinden orucu bozmazlar. Ancak gıda ve/veya keyif verici enjeksiyonlar orucu bozar. Hastaya serum veya kan verilmesi de, aynı hükme tabidir.
Diyalize girmek orucu bozar mı?: Böbrek yetmezliği hastalarına uygulanan diyaliz, periton diyalizi, hemodiyaliz olmak üzere iki çeşittir. Periton diyalizi, karın boşluğuna verilen özel bir solüsyon aracılığı ile, hastanın kendi karın zarı kullanılarak, kanın zararlı maddelerden arındırılması ve sıvı dengesinin sağlanması işlemidir. Hemodiyaliz ise, kanın vücut dışında bir makina yardımı ile temizlenip vücuda geri verilmesi işlemidir. Kan, bir iğne aracılığı ile hastanın kolundan alınır. Hemodiyaliz makinası, diyalizör denen bir filtreden kanı sürekli geçirerek zararlı maddeleri ve fazla suyu filtre eder. Filtre edilen temiz kan, ikinci bir iğne ile hastanın damarına geri verilir. Bu işlem yapılırken bazen gıda içerikli sıvı verilmesi gerekmektedir. Buna göre hastaya herhangi bir sıvı maddesi verilmeden gerçekleştirilen hemodiyalizde oruç bozulmaz. Diğer diyaliz çeşitlerinde ise, vücuda gıda içerikli sıvı verildiği için oruç bozulur.
Anjiyo orucu bozar mı: Halk arasında anjiyo (anjiyografi) olarak bilinen operasyon, teşhise veya tedaviye yönelik olarak uygulanmaktadır. Anjiyografi, vücut damarlarının görüntülenmesi demektir. Damar içine, damarların görünür hâle gelmesini sağlayan ve kontrast madde olarak tanımlanan ilaç verilerek, anjiyogram adı verilen filmler elde edilir. Anjiyografi sayesinde organları besleyen damarlar görüntülenerek damar hastalıkları veya bu damarlardan beslenen organlara ait tanı koydurucu bilgiler edinilir. Tedaviye yönelik olarak uygulanan anjiyonun klasik yöntemi, anjiyoplastidir. Bu ise, dar veya tam tıkalı damarların balon ya da stent denilen özel araçlarla tekrar açılması için yapılır. Bu bilgiler ışığında gerek anjiyografi, gerekse anjiyoplasti operasyonlarında yemek ve içmek anlamı bulunmadığından, oruç bozulmaz.
BİYOPSİ YAPTIRMAK ORUCU BOZAR MI? : Tahlil amacıyla vücudun herhangi bir organından parça alınması (biyopsi), orucu bozmaz.
SUSUZ OLARAK HAP YUTMAK ORUCU BOZAR MI? : Oruçlu bir kimse meşru mazeret olmaksızın gıda veya ilaç cinsinden bir şeyi ister su ile, ister susuz olarak yer veya içerse orucu bozulur ve kefaret gerekir. Ancak oruç bozmayı mübah kılacak ölçüde bir rahatsızlık sebebiyle ilaç alınmış ise oruç bozulur ve kendisine yalnız kaza gerekir, kefaret gerekmez.
DİŞ FIRÇALAMAK ORUCU BOZAR MI? : Diş fırçalamakla oruç bozulmaz. Bununla birlikte, diş macununun veya suyun boğaza kaçması hâlinde oruç bozulur ve kazası ge- rekir. Orucun bozulma ihtimali dikkate alınarak, dişlerin imsaktan önce ve iftardan sonra fırçalanması uygun olur.
KULAK DAMLASI VEYA KULAK YIKATTIRMAK ORUCU BOZAR
MI?
Kulak ile boğaz arasında da bir kanal bulunmaktadır. Ancak kulak
zarı bu kanalı tıkadığından, su veya ilaç boğaza ulaşmaz. Bu
nedenle kulağa damlatılan ilaç veya kulağın yıkattırılması orucu
bozmaz. Kulak zarında delik bulunsa bile, kulağa damlatılan ilaç,
kulak içerisinde emileceği için, ilaç ya hiç mi- deye ulaşmayacak
ya da çok azı ulaşacaktır. Daha önce de belirtildiği gibi, bu
miktar oruç-ta affedilmiştir. Ancak kulak zarının delik olması
durumunda, kulak yıkattırılırken suyun mideye ulaşması mümkündür.
Bu itibarla, orucu bozacak kadar suyun mideye ulaşması hâlinde oruç
bozulur.
ORUCU BOZAN ŞEYLER
-Yolculuk, hastalık, ileri derecede yaşlılık gibi meşru bir
mazerete dayalı olarak bozulan orucun, sadece kaza edilmesi
gerekir. Ayrıca, kasıt olmaksızın yemek-içmek; beslenme amacı ve
anlamı taşımayan, yenilip içilmesi mutat olmayan şeylerin
tüketilmesi orucu bozar ve durum kazayı gerektirir.
Ramazanda bir mazeret olmaksızın tutulmayan oruçlar, günü gününe kaza edilir. Ancak mazeretsiz olarak Ramazan orucunu tutmamak büyük günah olup ayrıca bundan dolayı tövbe istigfarda bulunmak gerekir.
KEFARET ORUCU GEREKTİREN DURUMLAR
Oruç kefareti , Ramazan orucunun, mazeretsiz olarak bozulması
sebebi ile bir ceza olarak, Ramazan dışında iki kameri ay veya
altmış gün oruç tutmaktır. Meşru bir mazeret bulunmaksızın
yemek içmek , cinsel ilişkide bulunmak orucu bozar ve bu
şekilde bozulan orucun kaza edilmesi gerekir. Eğer bu şekilde
bozulan oruç Ramazan orucuysa kefaret orucu tutmayı gerektirir.
Kefaret orucu tutmayan kişi bunun yerine 60 fakiri bir gün ya da
bir fakiri 60 gün boyunca doyurmalıdır.
Kefaret orucu sırasında adet gören kadırlar oruca ara verirler. Adet dönemi biter bitmez ise kefaret orucuna devam ederek 60 günü tamamlamalıdırlar.
Şafii mezhebine göre mazeretsiz olarak Ramazan orucunun yeme-içme ile bozulması durumunda kefaret değil, sadece kaza gerekir.
UNUTURAK YEMEK YA DA İÇMEK ORUCU BOZAR MI?
Unutarak yemek, içmek orucu bozmaz. Peygamber Efendimiz, “Bir
kimse oruçlu olduğunu unutarak yer, icerse orucunu tamamlasın,
bozmasın. Çünkü onu, Allah yedirmiş içirmiştir' buyurmuştur.
Unutarak yiyen içen kişi oruçlu olduğunu hatırladığı anda hemen
ağzındakileri çıkarıp yıkar ve orucuna devam eder. Oruçlu olduğunu
hatırladıktan sonra yiyip içmeye devam etmek kişinin orucunu
bozar.
KUSMAK ORUCU BOZAR MI?
Kendiliğinden kusmakla oruç bozulmaz. Ancak kişinin kendi isteği ve
müdahalesiyle meydana gelen kusma, “ağız dolusu” olması hâlinde,
orucu bozar.
ASTIM HASTALARINDA OKSİJEN SPREYİ ORUCU BOZAR
MI?
Akciğer hastalarının kullandıkları spreyden, bir kullanımda 1/20
ml. gibi çok az bir miktar ağıza sıkılmaktadır. Bunun da önemli bir
kısmı ağız ve nefes boruları cidarında emilerek yok olmaktadır.
Bundan geriye bir miktarın kalıp tükrük ile mideye ulaştığı
konusunda kesin bir bilgi de yoktur. Abdest alırken ağızda kalan su
ile kıyaslandığında, bu miktarın çok az olduğu görülmektedir.
Hâlbuki oruçlu, abdest alırken ağzına verdiği sudan geri kalan
miktarın mideye ulaşması hâlinde orucun bozulmayacağı konusunda
hadis (Dârimî, “Savm”, 21) ve İslâm bilginlerinin icmaı vardır. Hz.
Peygamber’in oruçlu iken misvak kullandığı, sahih hadis
kaynaklarında yer almaktadır (Buharî, “Savm”, 27). Diğer taraftan,
“kesin olarak bilinen, şüphe ile bozulmaz” kaidesi gereğince,
mideye ulaşıp ulaşmadığı konusunda şüphe bulunan söz konusu madde
ile oruç bozulmaz.
Bu itibarla astımlı hastaların, rahat nefes almalarını sağlamak amacıyla ağza püskürtülen oksijenli ilaç, orucu bozmaz.
GÖZ DAMLASI KULLANMAK ORUCU BOZAR MI?
BURUN DAMLASI KULLANMAK ORUCU BOZAR MI?
Tedavî amacıyla burna damlatılan ilacın bir damlası, yaklaşık 0,06
cm ’tür. Bunun bir kısmı da burun çeperleri tarafından emil- mekte
olup, çok az bir kısmı ise mideye ulaşmaktadır. Bu da, dinî açıdan
abdestte ağza su vermede olduğu gibi af kapsamında
değerlendirildiğinden orucu bozmaz.
KALP HASTALARI DİLALTI HAPI ALMASI ORUCU BOZAR
MI?
Bazı kalp rahatsızlıklarında dilaltına konulan ilaç, doğrudan ağız
dokusu tarafından emilip kana karışarak kalp krizini önlemektedir.
Söz konusu ilaç, ağız içinde emilip yok olduğundan mideye bir şey
ulaşmamaktadır. Bu itibarla, dilaltı hapı kullanmak orucu
bozmaz.
HER GÜN İLAÇ KULLANAN HASTALARIN ORUÇ TUTMASI GEREKİR
Mİ?
Hastalık, Ramazan’da oruç tutmamayı mubah kılan özürlerdendir. Bir
kimsenin oruç tuttuğu takdirde hastalanacağı, hasta ise
hastalığının artacağı tıbben veya tecrübe ile sabit olursa oruç
tutmayabilir. İyi olunca da yalnız yediği günler sayısınca kaza
etmesi gerekir. Âyet-i Kerime’ de “Sizden her kim hasta yahut yolcu
olursa tutamadığı günler sayısınca diğer günlerde oruç tutar”
buyrulmuştur (Bakara, 2/184).
Ömrü boyunca bu durumda hasta olan kişiler ise, her gün için bir fidye verirler. Yoksul ve muhtaç kişilerin fidye vermeleri de gerekmez. Zira dinimizde hiç kimse, gücünün üstünde bir sorumlulukla yükümlü tutulmamıştır.
ENDOSKOPİ , KONOLONOSKOPİ YAPTIRMAK ULTRASON ÇEKTİRMEK
ORUCU BOZAR MI?
Mideyi görüntülemek veya mideden parça almak için yaptırılan
endoskopide, ağız yoluyla mideye tıbbî bir cihaz sarkıtılmakta ve
işlem bittikten sonra çıkarılmaktadır. Kolonlardaki hastalığı
teşhis etmek amacıyla, bağırsak içini görüntülemek veya parça almak
için yapılan kolonoskopide, makattan bağırsaklara cihaz
gönderilmekte ve işlem bittikten sonra çıkarılmaktadır.
Kolonoskopide, hemen daima, endoskopide de genellikle, incelenecek
alanın temizliğini sağlamak amacıyla cihaz içinden su
verilmektedir.
Endoskopi veya kolonoskopi yaptırmak; makat veya ferçten ultrason çektirmek; yeme, içme anlamına gelmemekle birlikte, çoğunlukla cihaz içinden su verildiği için oruç bozulur. Ancak söz konusu işlemlerde cihazların kullanımı sırasında sindirim sistemine su, yağ ve benzeri gıda özelliği taşıyan bir madde girmemesi durumunda endoskopi, kolonoskopi yaptırmak, makat veya ferçten ultrason çektirmek orucu bozmaz.
İDRAR KANALININ GÖRÜNTÜLENMESİ KANALI İLAÇ AKITILMASI
ORUCU BOZAR MI?
İdrar kanallarına giren cihazlar veya akıtılan ilaçlar orucu
bozmaz.
ANESTEZİ YAPILMASI ORUCU BOZAR MI?
Anestezi, nefes yolu veya iğne ile vücuda ilaç verilerek
oluşturulmaktadır. Nefes yolu veya iğne ile yapılan anestezi,
mideye ulaşmadığı gibi, yeme-içme anlamı da taşımamaktadır. Ancak
bölgesel ve genel anestezide, acil durumlarda ilaç ve sıvı vermek
amacıyla damar yolu açılarak, bu açıklık, işlem süresince serum
vermek suretiyle sağlanmaktadır. Bu itibarla, lokal anestezi,
orucun sıhhatine engel değildir. Bölgesel ve genel anestezide serum
verildiği için oruç bozulur.
FİTİL KULLANMAK LAVMAN YAPTIRMAK ORUCU BOZAR
MI?
Makattan tedavi amaçlı kullanılan fitiller, her ne kadar sindirim
sistemine dahil olmakta ise de, sindirim ince bağırsaklarda
tamamlandığı, fitillerde gıda verme özelliği bulunmadığı için orucu
bozmaz. Aynı şekilde kadının da tedavi amaçlı
vajinasından/fercinden kullanılan fitiller de orucu bozmaz.
Lavman yaptırmak konusunda ise, iki durum söz konusudur; kalın bağırsaklarda su, glikoz ve bazı tuzlar emildiği için, gıda içe- ren sıvının bağırsaklara verilmesi veya orucu bozacak kadar su emilecek şekilde verilen suyun bağırsakta kalması durumunda oruç bozulur. Ancak, suyun bağırsaklara veril- mesinden sonra bekletilmeyip bağırsakların hemen temizlenmesi durumunda, verilen su ile birlikte bağırsaklarda bulunan dışkının dışarıya çıkarıldığı ve bu esnada emilen su da çok az olduğu için oruç bozulmaz.
ADET DÖNEMLERİNDE KADINLAR VE ORUÇ TUTABİLİR
Mİ?
Kadınlar hayız (adet) ve nifas hâllerinde oruç tutabilirler mi?
Kadınlar hayız ve nifas hâllerinde oruç tutmazlar. Daha sonra
tutamadıkları oruçlarını kaza ederler. Bu konuda müçtehitler görüş
birliği içindedirler.
ADET GECİKTİRİCİ İLAÇ KULLANARAK ORUÇ TUTULABİLİR
Mİ?
Ay hâli oruç tutmaya mânidir. Bu hâlde iken tutulan oruç geçerli
olmaz. İlaç etkisi ile de olsa, akıntı olmadıkça ay hâli vuku
bulmuş olmayacağından tutulan oruç geçerlidir. Ancak hayız kanı ile
vücutta biriken zararlı maddeler dışarı atıldığından, vücudun
sıhhati bakımından ay hâlini önlemek için ilaç kullanılması tavsiye
edilmez.
ORUÇLU İKEN ADET GÖREN KADININ ORUCU BOZULUR
MU?
Oruçlu iken hayız olan/âdet gören kadının orucu bozulmuş olduğundan
yiyip içer. Şu kadar var ki, böyle bir kadın, yiyip içebileceği
gibi edeben oruçlu gibi davranmaya devam etmesi uygun olur.
İMSAKTAN SONRA ADETİ BİTEN KADIN ORUÇ TUTABİLİR
Mİ?
İmsak vaktinden sonra âdet hali sona eren bir kadın, o gün hiçbir
şey yiyip içmemiş olsa bile, oruç tutmuş sayılmaz.