İlkyardımda bilinmesi gerekenler
Abone olKanama, kırık, bayılma, yanık, böcek sokması ve göze yabancı cisim kaçması gibi her zaman karşılaşabileceğimiz sağlık sorunları ile ilgili bilmeniz gereken bulunuyor.
İlkyardımda bilinmesi gerekenler Sağlıklı bir yaşam için
hepimizin bilmesi gereken küçük ama önemli detaylar... Kanama,
kırık, bayılma, yanık, böcek sokması ve göze yabancı cisim kaçması
gibi her zaman karşılaşabileceğimiz sağlık sorunları ile ilgili
bilmeniz gereken ilkyardım kuralları... KANAMALAR Vücudun herhangi
bir yerinden aşırı kanama varsa bunun bir an önce durdurulması
hayati önem taşır. Kanayan yeri ve etrafını dikkatlice temizleyip,
kanama odağının neresi olduğunu tam olarak anlamaya çalışın. Sargı
bezi ya da temiz bir bezle yaranın üzerini tam olarak kapatıp,
elinizle kanayan yerin üzerine baskı uygulayın. Kolu ya da bacağı
yukarı doğru ve kalp seviyesinin üzerine kaldırarak, kan akışını
dindirmeye çalışın. Bunu yaparken kaldırdığınız kol ya da bacakta
kırık şüphesi olmadığından özellikle emin olun. Yara yeri üzerine
sargı bezi ya da temiz bir bezle basarak tampon uygulayın. Bunun
yarayı tamamen örtmesi gerekmektedir. Bastırarak yara yeri üzerinde
dikkatlice basınç uygulayın. Daha sonra sargı bezi ile iyice sarın.
Kanamanın halen kesilmediği görülürse, daha kalınca bir tamponu
aynı sargı üzerinden iyice sarın. Bunun kanama odağının üzerinde ve
aşağı yukarı basınç uygulayacak şekilde olmasına dikkat edin. Eğer
buna rağmen kanama durmuyorsa, kanayan yerin gerisinde, vücuda
yakın olan ana atardamarın üzerine elinizle baskı uygulayıp, kan
akışının azalmasını sağlayın. Ana atardamara 19 dk.’dan çok direkt
baskı uygulamayın ve damar üzerinde herhangi bir sıkı t urnike ya
da bağ bağlamayın. Hastayı bacakları gövdeden yukarı durumda olacak
şekilde yatırarak derhal bir sağlık kurumuna gönderin. KÜÇÜK DERİ
YARALANMALARI VE KANAMALAR Yara üzerinde pis, kir, toz, toprak
varsa öncelikle bunları temizleyin; mümkünse temizve bol suyla
yıkayın. Temiz bir sargı bezi ya da bez parçası ile üzerini geçici
olarak kapatın. Bir süre yara yerinin üzerine elinizle basınç
uygulayarak kanamayı durdurun. Daha sonra temiz bir pamuk parçası
ile yaranın üzerini iyice kurulayıp temizleyin. Çıkan kanların
oluşturduğu pıhtılar varsa çekip almayın; Bunlar kanamanın
durdurulmasını sağlayan oluşumlardır. Yaranın ve etrafını Betadin
solüsyonu ile iyice temizleyin. Bu yaranın mikrop kapmasını
engellemeye yarayacaktır. Varsa yara bandı ile yara yerini tam
olarak kapatın. Yara yeri büyükse steril bir gazlı bez ile yara
yerini tam olarak kapatıp, sargı bezi ile sarın. Daha sonra yara
iyileşinceye kadar düzenli olarak pansuman uygulayın. Yarada sizi
endişelendiren bir durum varsa derhal doktorunuza başvurun.
KIRIKLAR Kırık şüphesi olan yerde; Ağrı, şişlik, duyarlılık, şekil
bozukluğu, fonksiyon bozukluğu, hareket anormalliği (olmaması
gereken hareket) görülebilir. Yapılması gerekenler: Her zaman
öncelikle kanama olup olmadığını kontrol edin. Eğer kanama varsa
öncelikle kanamayı kontrol edin ve yarayı sarın. Kırık olan yerin
hareketine izin vermeyin. Gördüğünüz herhangi bir şekil bozukluğunu
asla düzeltmeye çalışmayın. Kırık yerininhareketine izin vermeyecek
şekilde kol ya da bacağı atel ile destekleyin. Bunu yaparken her
zaman kırık yerinin üzerindeki eklemi de içine alacak şekilde atel
uygulaması yapmaya dikkat edin. Eklemin hareketine izin verilmemesi
kırık yerinin iyice sabitleştirilmesine olanak sağlayacaktır.
OMURGA VE BOYUN KIRIKLARI Ourga kırıkları, omurilik zedelenmelerine
ve felce neden olabileceği için, daima çok ciddi ve dikkatlice
değerlendirilmelidir. Hastayı sakinleştirip, kesinlikle
kımıldamamasını sağlayın. Hareket etmesine engel olacak şekilde
vücudunun etrafını giysi, palto vb. şeylerle destekleyin. Boynunu
ve başını hiç oynatmayacak şekilde oldukça dikkatli destekleyin.
Derhal acil tıbbi yardım isteyin. BAYILMALAR Bayılanbir kişiyi yere
sırtüstü uzatıp, bacaklarını yukarı doğru kaldırın ve rahat nefes
almasını sağlayın. Solunum hızını ve nabzını kontrol edin. Yanıt
durumunu değerlendirin. Anormalbir durum varsa derhal tıbbi yardım
isteyin. Hasta kendine gelinceye kadar kontrolünüzü sürdürün.
Hastanın kısa sürede (5-10 dk.) kendine gelmesi beklenir.
Gelmiyorsa derhal tıbbi yardım isteyin. Hasta kendine gelmeye
başladıysa onu sakinleştirerek yavaş yavaş oturma konumuna getirin.
Düştüğü sırada herhangi bir yerinin yaralanıp yaralanmadığını
kontrol edin. Yiyecek-içecek vermeyiniz. YANIKLAR Yanığın bulunduğu
yer ve yanık alanı önemlidir. Yanığın alanı büyüdükçe şok olasılığı
artmaktadır. Vücut yüzeyinin %15’inden fazlasını kapsayan yanıklar
ölüm tehlikesi oluşturabilir. Yanık alanı enfeksiyonlar açısından
ciddi bir risk yaratmaktadır. Çapı 2-3 cm’den büyük, derinin altına
kadar inen yanıklar ve elektrik yanıkları mutlaka hastanede doktor
kontrolünde tedavi edilmelidir. Yanık yeri olaydan hemen sonra
temiz soğuk bir suyla, mümkünse musluk altında 5-10 dakika
tutulmalıdır. Yanık yerine asla yağ, krem, diş macunu, kolonya,
pudro gibi maddeler uygulanmamalıdır. Eğer yanık yerinde üzerinde
içi sıvı dolu küçük kesecikler (veziküller) oluşmuşsa bunları
kesnlikle ellemeyin ve patlatmayın. Yanık nedeni parmak ve ellerde
şişme oluşabileceğinden yüzük, saat vb. gibi maddeler
çıkarılmalıdır. Yanık yerinin enfeksiyon açısından ciddi bir risk
taşıdığını kesinlikle unutmayın. Yanık alanını ve etrafını Betadin
solüsyonu ile temizleyin. Temiz bir sargı beziyle yanık yerinin
üstünü tam olarak kapatın. Kesinlikle pamuk kullanmayın. Yanık
yerini basınç ve sürtünmeden korumak gereklidir. Bu nedenle yanık
yerinin üzerine çok sıkı bandaj uygulamayın. anık pansumanı için
derhal bir sağlık kurumuna başvurun. BÖCEK SOKMALARI Böceğin
soktuğu yer kesinlikle kaşınmamalı, üzerine buz ya da soğuk kompres
uygulanarak şişliğin oluşması azaltılmaya çalışılmalıdır. Böceğin
soktuğu yer ağız boşluğundaysa (dil, boğaz) oluşabilcek şişlik ve
reaksiyon boğulma tehlikesi yaratabilir. Bu nedenle derhal hekime
başvurulması yerinde olacaktır. GÖZDE YABANCI CİSİM Gözün tahriş
olduğu durumlarda temiz ve bol bir suyla göz iyice yıkanmalıdır.
Bunu yaparken göze kesinlikle elle temas edilmemesi ve
ovuşturulmaması uygun olacaktır. Steril bir gazlı bezi göz ve
çevresini iyice örtecek şekilde kapatın. Bunu yaparken
uyguladığınız tamponun göze basınç uygulamamasına dikkat edin.
Şüphelendiğiniz bir durum ya da gözde aşırı tahriş varsa, derhal
doktorunuza başvurun. Kaynak: Acıbadem Hastanesi