IBAN numaranızı aldınız mı?

Merkez Bankası’nın Uluslararası Banka Hesap Numarası hakkındaki Tebliği gereğince 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren para transferlerinde, transferlerin hızlı, hatasız gerçekleştirilmesi amacıyla belli bir standarda göre oluşturulan ve uluslararası banka hesap numarası anlamına gelen IBAN istenecek. Banka müşterileri IBAN’ını öğrenmek için hesabının bulunduğu bankaya başvurmalı ve IBAN’ı en kısa sürede almalı.

Türkiye Bankalar Birliği’nin IBAN hakkındaki bilgilendirme notundan derlediği bilgiye göre, Avrupa Bankacılık Standartları Komitesi (ECBS) tarafından geliştirilmiş, uluslararası bir banka hesap numarası standardı olan IBAN, kısa zamanda önce Avrupa, sonra diğer ülkeler tarafından benimsendi.

Para transferine konu olabilecek hesaplar için üretilen ve en fazla 34 alfanumaretik karakterden oluşan IBAN’ın ilk iki hanesi ülke kodu, izleyen iki haneyi kontrol karakteri ve sonraki haneler ise her ülkenin kendi kararlaştıracağı standart müşteri hesap numarasından oluşuyor.

IBAN’IN AVANTAJI

Derlenen bilgide, IBAN’ın en önemli avantajı, içerdiği kodlar ve kontrol rakamları sayesinde başka, hatta yabancı bir bankaya bile ait olsa, formatının geçerliliğinin sorgulanabilmesi amaçlanıyor.

Banka müşterilerinin, para gönderecekleri kişinin kendisine verdiği IBAN’ın geçerli bir formata sahip olup olmadığının öğrenebildiği sistemde, yapılacak olası yanlışlıklarında önüne geçilebiliyor.

-TÜRKİYE’DE IBAN

Türkiye’de IBAN’la ilgili çalışmaların 2003 yılında Türkiye Bankalar Birliği bünyesinde kurulan çalışma grubu aracılığıyla başlanıldığı belirtilen bilgide şöyle deniliyor: "Türkiye Bankalar Birliği bünyesinde kurulan çalışma grubu aracılığıyla 2003 yılında başlanılan çalışmaların sonucunda Türkiye IBAN standardı belirlenmiş ve 1 Eylül 2005 tarihinden itibaren bankacılık işlemlerinde kullanılması kararlaştırılmıştır. Söz konusu tarihten bu yana bankalarımızda para transferine konu olabilecek hesaplar için IBAN üretilmekte ve IBAN kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.

Türkiye IBAN’ı 26 haneden oluşmaktadır. İlk 2 hane ülkemizin uluslararası kodu olan TR’dir. İzleyen 2 hane kontrol basamaklarını oluşturmakta ve IBAN’ın doğrulanmasında kullanılmaktadır. Sonraki 5 hane banka kodunu ifade etmektedir.

Rezerv olarak ayrılan alan tek basamaklı olup, değiştirilene kadar sıfır olarak kabul edilmiştir. Son 16 hane ise banka hesap numarasını belirtmektedir.

Hesap numarası alanının oluşturulmasında bankalarımız arasında ortak bir standart yoktur. Bazı bankalar alfabetik karakterler de kullanırken, bazı bankalarımız sadece sayısal karakterler kullanmaktadır. Bazı bankalar sadece hesap numarasını yazarken, bazıları hesap numarasının başına şube kodunu getirmektedir. Bazı bankalar ise hesap numarası yerine müşteri numarasını yazmayı tercih etmektedir. Bazı bankalar hesabın döviz cinsini hesap numarasının içinde ifade ederken, bazıları bunu ayrıca belirtmektedirler." IBAN’ın tanıtımı ve tekdüze olarak kullanımının sağlanması, kısa vadede zaman, emek ve maddi anlamda maliyet yaratacak olmasına rağmen uzun vadede sağlanacak güvenlik, operasyonel kolaylıklar ve otomasyonun yanında, uluslararası standartların uygulanmasında ve Avrupa Birliği müktesebatına uyum açısından önemli bir avantaj ve prestij sağlamakta olduğu kaydediliyor.

-BANKA MÜŞTERİLERİ NE YAPACAK

Bilgi notunda, para transferi yapacak müşterilerin hesabının bulunduğu bankaya başvurması gerektiği hatırlatılırken, "Müşteri, IBAN’ını öğrenmek için hesabının bulunduğu bankaya başvurmalı ve IBAN’ı almalıdır. IBAN’ını alan müşteri, kendisine yapılacak para transferinde kullanılmak üzere IBAN’ını göndericiye bildirmelidir.

Para transferi yapacak olan müşteriler ise transferlerinin gerçekleştirirken alıcının mevcut hesap numarası yerine IBAN;ının yazmalı, bankalarına verecekleri transfer talimatlarında, alıcının IBAN’ının belirtmelidir. Müşteriler, alıcının IBAN’ının bilinmediği durumlarda, bankalarına işlem bazında yazılı beyan vermek suretiyle transferi gerçekleştirebilir" deniliyor.