Hulusi Akar'dan tahıl koridoru açıklaması
Abone olRusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yaşanan ‘gıda krizi’ riskinin ortadan kaldırılmasına yönelik Türkiye'nin çabalarıyla oluşturulan ‘Tahıl Koridoru’nda süre 18 Mart'ta doluyor. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, "Tüm tarafların katkısıyla tahıl girişiminin devam edeceğini temenni ediyor ve bu yöndeki çalışmalarımızı sürdürüyoruz” dedi.
Türkiye'nin yoğun diplomatik gayretleri sonucu geçen temmuz
ayında Birleşmiş Milletler (BM) ile koordineli olarak İstanbul'da
"Müşterek Koordinasyon Merkezi" kuruldu.
Tahıl ürünlerinin güvenli transferi buradan takip edilmeye başlandı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın ilgili taraflarla yaptığı görüşmeler ve Müşterek Koordinasyon Merkezi'nin yoğun çalışmaları sonucu tahıl yüklü ilk gemi, 1 Ağustos'ta Odessa Limanı'ndan yola çıktı.
Ukrayna limanlarından 120 günü kapsayan anlaşma kapsamında ayrılan ilk gemi olma özelliğini taşıyan Razoni isimli Sierra Leone bayraklı kuru yük gemisi, taşıdığı 26 bin ton mısır ile Lübnan'ın Tripoli Limanı'na doğru hareket etti. Razoni'nin hareketinden dört gün sonra Panama bayraklı Navistar İrlanda, Malta bayraklı Rojen, İtalya ve Türk gemisi Polarnet isimli üç gemi yaklaşık 60 bin ton tahıl ile Odessa ve Çernomorsk limanlarından ayrıldı.
Bunların ardından Mustafa Necati, Star Helena, Glory, Riva Wind,
Sacura, Arizona, Ocean Lion, Rahmi Yağcı, Sormovskiy 121 seyrine
başlarken, 13 Ağustos itibarıyla ayrılan gemilerin sayısı 17'ye
ulaştı. Gemilerin büyük bölümü Tekirdağ, İskenderun ve İzmir gibi
Türkiye'deki limanlara ulaştı. İlk geminin ayrılmasından sonraki
iki hafta içinde Ukrayna limanlarından çıkan gemi sayısı 25'e
ulaştı, taşınan tahıl miktarı 800 bin tonu geçti.
Dünya genelinde gıda krizi yaşanmasının önüne geçmek için yapılan
çalışmalar sonucunda varılan mutabakat, sadece Ukrayna
limanlarındaki gemilerin ayrılmasını değil, aynı zamanda
İstanbul'da kontrolü yapılan gemilerin Ukrayna limanlarına giderek
tahıl sevkiyatı yapmasını da kapsıyordu. Bu kapsamda, İstanbul
Boğazı'ndan kontrolü yapılarak Ukrayna'ya giden ilk gemi Barbados
bayraklı Fulmar S oldu. Gemi, 12 bin ton mısırı Çernomorsk
Limanı'ndan alarak İzmir'e ulaştırdı.
"Lider diplomasisi" ile kriz aşıldı
Gemilerin tahıl sevkiyatı sürerken, Rusya, 29 Ekim'de
Sivastopol'da gerçekleştirilen saldırılar nedeniyle tahıl
girişiminin geçici olarak durdurulduğunu BM ve Türkiye'deki
makamlara iletti. Bunun üzerine Ukrayna limanlarından gemi çıkışı
durduruldu. Krizin daha da derinleşmesine engel olmak için Türkiye
harekete geçti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan konuya ilişkin,
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı
Volodimir Zelenskiy ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.
"Lider diplomasisi" gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın
talimatları doğrultusunda, Milli Savunma Bakanı Akar da tahıl
koridorunun açık kalmasına yönelik yoğun çalışma yürüttü. Rusya
Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna Savunma Bakanı Aleksi Reznikov
ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile yakın temas içinde
olan Akar, "Görüşmelerinde tahıl girişiminin tüm taraflar için
yararlı olduğu, bunun bozulmasının tüm taraflar için sıkıntı
oluşturacağını" vurguladı.
"Kırmızı hat" bir kez daha devrede
Tahıl krizinin çözümüne yönelik çalışmalar kapsamında, mayıs
ayında hayata geçirilen "kırmızı hat" diplomasisi de bu süreçte
Bakan Akar'ın talimatı üzerine yeniden aktive edildi. Milli Savunma
Bakanlığı yetkilileri, anlaşmanın uzatılmasına yönelik, Ukrayna ve
Rusya askeri yetkilileri ile bu hat üzerinden yoğun görüşmeler
gerçekleştirdi. Telefon diplomasisi ve yoğun görüşmelerin ardından
Türkiye, Ukrayna, Rusya askeri heyetleri ve BM temsilcileri, tahıl
koridorunun temellerinin atıldığı Kalender Kasrı'nda bir araya
geldi.
Olumlu geçen görüşmelerin ardından anlaşmanın geçerliliğinin
dolmasına iki gün kala Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptığı açıklamada,
"Anlaşmanın 120 gün süreyle uzatılmasına karar verildiğini"
kamuoyuna duyurdu. Söz konusu uzatma kararının süresi 18 Mart'ta
dolarken Tahıl Koridoru'nun açık kalmaya devam etmesi için
görüşmelerin sürdüğü öğrenildi.
790 gemi geçti
Devam eden sevkiyat kapsamında, Ukrayna limanlarından dün itibarıyla ayrılan gemi sayısı 790'a ulaştı, sevkiyatı yapılan buğday, mısır, arpa gibi tahıl ürünlerinin miktarı 23 milyon 400 bin tonu geçti. Koridordan geçen tahılların yüzde 40'ı Avrupa'ya, yüzde 30'u Asya'ya, yüzde 13'ü Türkiye'ye, yüzde 12'si Afrika'ya ve yüzde 5'i Orta Doğu'ya taşındı.
“Tahıl girişiminin tarafları olan BM, Ukrayna ve Rusya ile görüşmelerimizi sürdürüyoruz”
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar konuya ilişkin soru üzerine
yaptığı açıklamada tahıl girişiminin devamı için görüşmelerin devam
ettiğini belirtti. Görüşmelerdeki son duruma ilişkin de bilgi veren
Akar, şunları söyledi:
“Tahıl girişiminin tarafları olan BM, Ukrayna ve Rusya ile
görüşmelerimizi sürdürüyoruz. Ukrayna, girişimin ikinci defa
uzatılmasına yönelik olumlu görüşünü açıkladı. Rusya da benzer
şekilde girişimin uzatılması konusunda olumlu tavır sergiliyor. Biz
de tüm tarafların katkısıyla tahıl girişiminin devam edeceğini
temenni ediyor ve bekliyoruz. Bu yöndeki çalışmalarımızı
sürdürüyoruz.”