Görgü tanıkları Elazığ depreminde görülen ışık patlamasını anlattı
Abone olELAZIĞ'ın Sivrice ilçesinde deprem sırasında güvenlik kamerasına yansıyan ve sosyal medyada tartışma konusu olan ışık patlamasının fay üzerindeki ana yarıklardan çıkan elektrik yüklerinin atmosferle teması halinde oluşan ışık yansımaları olduğu ortaya çıktı.
Elazığ'da 24 Ocak günü meydana gelen 41 kişinin yaşamını
yitirdiği Sivrice ilçesi merkezli deprem sırasında ilçe
merkezine 5 kilometre uzaklıkta bulunan bir iş
yerinin güvenlik kamerasına ışık patlamaları yansındı.
Kameradaki görüntüde, deprem öncesi ve sonrasında Hazar Gölü
çevresinde ışık patlamaları gerçekleşiyor. Görüntülerde, bu sırada
elektrik kesintilerinin olduğu da görülüyor.
Işığı gördüğümde deprem sürüyordu
Sivrice ilçesinde görülen ışık patlamasının görgü tanığı olan özel güvenlik görevlisi Oğuz Türkmen, ışığı gördüğü sırada depremin de devam ettiğini söyledi. Hem deprem, hem de ışık patlamasından çok etkilendiğini anlatan Türkmen, o anları şu sözlerle anlattı:
"Deprem sırasında güvenlik odasının içerisindeydim, sarsıntıyla
birlikte kapıyı açtım refleksle. Tam da o sırada karşımda büyük bir
ışık belirdi, ışık zihnime kazındı. Bu ışık nereden çıktı
acaba, gölün içinden mi çıktı, nasıl oldu, bir enerji patlaması
mıydı diye. O sırada deprem olmaya devam ediyordu. Deprem
bittikten sonra arkadaşlarımı arkamda görünce ferahladım. Bu bir
trafo patlaması falan değildi, birkaç tane ışık çıktı, en büyük
ışığı görüyorsunuz kamera kayıtlarında da var. Ben ilk başta ışığın
gölün içerisinden çıktığını zannettim. Işık gözüme şöyle belirdi,
hani şimşek çakar da bir beyaz ışık belirir ya karanlıkta, bu
karşıda dağın arkasında belirdi."
Sivrice ilçesinde yaşayan vatandaşlardan bazıları da, ışık patlamasında, göktaşı düştüğünü sandıklarını söyledi.
Yarıklardan çıkan elektrik yükünün atmosferle teması
Sosyal medyada gündem olan ışık patlaması bilimsel olarak açıklandı. Fırat Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ahmet Şaşmaz, deprem ışıkları olarak bu parlamaların deprem bölgesinde ve deprem sırasında meydana gelen ışık parlamaları olarak tanımlandığını söyledi.
Şaşmaz, ışık parlamasının dünyadaki depremlerde yansımalarını duyduklarını belirterek, "Özellikle literatürde bunun nedenleri konusunda pek çok görüş var. Ancak bilim insanları bu konu üzerinde hemfikir değiller. Ancak genel kanaat, bu yansımaların deprem sırasında iki kayacığın birbirine sürtünmesi sonucunda yerin derinliklerinde ortaya çıkan kayaçlar üzerinde stresin elektrik yüklediği şekilde ortaya çıkması ve bu da kırık sistemleri boyunca yüzeye doğru çıkarak, atmosferle temasta bulunması sırasında büyük bir ışık parlaması şeklinde ortaya çıkıyor. Bunun diğer bir görüşü ise özellikle deprem oluşmadan önce yerinde derinliklerindeki kayaçlar üzerindeki stres ve ek yükler, bazı oksijen bulunduran kayaçların elektron yüklü birtakım eksilmelerin kimyasal bağlarında bozulmalara neden olduğu ve bozulmaların elektrik yüklediği şekilde ortaya çıktığı ve bunun daha sonrasında kırık ve yarıklar vasıtasıyla yoğun bir basıncın etkisiyle yüzeye doğru fırladığını ve atmosferde ışık yansıması oluştuğu düşüncesi en hakim olan görüştür. Görüntülerde ışık patlaması muhtemelen Doğu Anadolu'daki fay üzerindeki ana yarıklardan çıkan elektrik yüklerinin atmosferle teması halinde oluşan ışık yansımadır. Bunun konsantrik halkalar şeklinde bir alev patlaması şeklinde görüyoruz. Ama küçük görüntülerdeki meteor taşlarının parlamasına benzeyen görüntüler de muhtemelen fay zonu yakınlarındaki mikro yarıklardan çıkan, düzensiz gelişigüzel elektron yükleri olabileceğini düşünüyorum" dedi.