Gıda enflasyonu yüzde kaça geriledi?
Abone olMerkez Bankası Ocak Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, yılın lik ayındaki tüketici fiyat artışı ele alındı.
Merkez Bankası Ocak Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda,
ocak ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,65 oranında artmasında,
tütün ürünleri vergi düzenlemesi ile işlenmemiş gıda fiyatlarındaki
artışın belirleyici olduğu belirtildi.
Merkez Bankası Ocak Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, ocak ayında
tüketici fiyatlarının yüzde 1,68 oranında arttığı ve yıllık
enflasyonun yüzde 7,31'e yükseldiği hatırlatıldı. Öte yandan temel
enflasyon göstergeleri ve hizmet fiyatlarının göreli olarak ılımlı
seyrini koruduğu belirtildi.
Rapora göre, bu dönemde enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler
ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık
artış oranı yüzde 6,29'a, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri
çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı
yüzde 5,72'ye geriledi.
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları
incelendiğinde, bir önceki aya kıyasla gıda ile alkol-tütün
gruplarının katkısı artarken, enerji ve temel mal grubunun katkısı
azaldı, hizmet grubunun katkısında belirgin bir değişim gözlenmedi.
Sigara fiyatları ocak ayı başında yapılan tütün ürünleri vergi
düzenlemesinin (nispi ÖTV oranı yüzde 65'ten yüzde 65,25'e
yükseltilirken paket başına maktu ÖTV tutarı 0,09 TL olarak
belirlendi) etkisi ile yüzde 15,1 oranında arttı. Böylelikle tütün
ve gıda ürünleri fiyatları tüketici enflasyonundaki yükselişin
belirleyicisi oldu. Bu iki grubun yıllık enflasyona katkısı bir
önceki aya kıyasla 1,48 puan arttı.
Zincirleme endeks çerçevesinde her yıl başında endekse dahil edilen
ürünler ve bu ürünlerin göreli paylarının güncellendiği ifade
edilen raporda, ''Bu çerçevede, 2013 yılında gıda ve alkolsüz
içecekler grubunun endeks içindeki payı azalırken, hizmet ve temel
mal gruplarının payı yükselmiştir'' denildi.
''LPG fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle akaryakıt
fiyatları azaldı''-
Hizmet fiyatlarının ocak ayında yüzde 0,95 oranında arttığı
belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:
''Grup yıllık enflasyonu önceki aya kıyasla sabit seyretmiştir. Alt
gruplar bazında ulaştırma grubu dışındaki hizmet kalemlerinin
yıllık enflasyonu sınırlı oranda artmıştır. Diğer taraftan,
mevsimsellikten arındırılmış hizmet fiyatlarının artış eğilimi ile
yayılım endeksinin bu dönemde bir miktar gerilemiş olması hizmet
fiyatlarındaki ılımlı seyrin sürdüğüne işaret etmektedir.''
Rapora göre, temel mal grubu enflasyonu yavaşlama eğilimini
sürdürerek, ocak ayı itibarıyla yüzde 4,32 oldu. Giyim grubunda
sezon indirimleri aralık ayının ardından ocak ayında da bir önceki
yıla kıyasla daha sınırlı oldu. Böylelikle yüzde 9,3'e ulaşan giyim
grubu yıllık enflasyonu temel enflasyon göstergelerini olumsuz
yönde etkilemeye devam etti. Giyim dışındaki alt kalemlerde ise
yavaşlama eğilimi korundu. Dayanıklı tüketim malları fiyatları
ılımlı bir seyir izledi ve fiyatlar 2012 yılı ocak ayı seviyesinin
de altına indi. Giyim ve dayanıklı tüketim dışında kalan temel
malların yıllık artış oranındaki yavaşlama ise bu dönemde
sürdü.
Ocak ayında enerji fiyatları belediyelerce belirlenen su
tarifelerindeki artışa (yüzde 4,33) bağlı olarak yüzde 0,50
oranında arttı. Öte yandan, bu dönemde mazot ve benzin
fiyatlarındaki artışa karşın LPG fiyatlarındaki gerilemenin
etkisiyle akaryakıt fiyatları azaldı. Sonuç olarak, grup yıllık
enflasyonu yüksek bazın etkisiyle 1,89 puan gerileyerek yüzde 11,90
oldu.
''Yıllık işlenmiş gıda enflasyonu yüzde 8,85'e
geriledi''
Rapora göre, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon
yaklaşık 3 puan artarak yüzde 6,85'e yükseldi. Bu gelişmede
işlenmemiş gıda fiyatlarının etkisi izlenirken işlenmiş gıda
fiyatlarının aylık artış hızında yavaşlama kaydedildi. Mevsimsel
etkilerden arındırıldığında yüzde 5,1 gibi yüksek bir oranda artış
kaydeden işlenmemiş gıda fiyatlarında temel sürükleyici sebze
fiyatları oldu. Sebze fiyatlarında yüzde 21,4 ile endeks tarihinin
en yüksek ocak ayı artış oranı kaydedildi. Bitkisel ürünler ile
meyve ve sebze üretici fiyatlarının aylık bazda gerilediği bu
dönemde, tüketiciye sunulan taze meyve ve sebze fiyatlarının
belirgin bir oranda yükselmesi ile bu sektördeki tüketici ve
üretici enflasyon oranları arasındaki farkın açıldığı izlendi.
İşlenmiş gıda fiyatları son dört aylık dönemdeki yüksek oranlı
aylık artış eğiliminin ardından ılımlı seyrederek ocak ayında yüzde
0,58 oranında arttı. Yurt içi buğday fiyatlarındaki yukarı yönlü
seyre paralel olarak ekmek ve tahıllar grubundaki fiyat artışları
sürerken, ekmek ve tahıl dışında kalan işlenmiş gıda ürünlerinin
fiyat artışları yavaşladı. Bu çerçevede, yıllık işlenmiş gıda
enflasyonu yüzde 8,85'e geriledi.
-''Mevsimsellikten arındırılmış tarım fiyatlarındaki gerileme
eğilimi devam etti''-
Ocak ayında üretici fiyatları tarım fiyatlarındaki gelişmelere
bağlı olarak yüzde 0,18 oranında azaldı ve yıllık enflasyon yüzde
1,88'e geriledi. Bu dönemde, mevsimsellikten arındırılmış tarım
fiyatlarındaki gerileme eğilimi devam etti.
Bitkisel ürünler ile meyve ve sebze fiyatları bu ayda yüzde 1,64
oranında azalırken, canlı hayvan üretici fiyatlarındaki yavaşlama
yüzde 7,35'lik düşüş ile daha da belirginlik kazandı. Öte yandan,
buğday fiyatlarındaki yukarı yönlü eğilim sürdü, mayıs ayından bu
yana bu kalemdeki birikimli artış yüzde 17,2'ye ulaştı.
Ocak ayında imalat sanayi fiyatları yüzde 0,29 oranında yükseldi.
Son sekiz aydır kesintisiz olarak azalan ana metal fiyatları bu
dönemde uluslararası metal fiyatlarındaki gelişmelerin gecikmeli
etkileriyle arttı. Benzer şekilde, artan uluslararası petrol
fiyatlarına paralel olarak petrol ürünleri fiyatları da yükseldi.
Petrol ve ana metal dışı imalat sanayi enflasyonu ise ocak ayında
sınırlı bir miktar arttı.
Rapora göre, MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, imalat sanayi
fiyatlarındaki artışının dayanıklı tüketim malları grubunun
sınırladığı gözlendi. Ocak ayında dayanıklı tüketim malları
fiyatları mobilya ve mücevherat fiyatlarındaki gerilemeye bağlı
olarak düştüğü belirtilerek, şunlar kaydedildi:
''Öte yandan, bu dönemde ara mal fiyatları temelde kum-kil
ürünleri, ahşap plaka ve öğütülmüş tahıl ürünleri fiyatlarındaki
artışa bağlı olarak yükselmiştir. Sermaye malları fiyatlarındaki
artışta ise elektrikli motor ve jeneratörler ile motorlu taşıt ve
bunların motorlarıyla ilgili parçaların fiyatlarındaki yükseliş
etkili olmuştur. Sonuç olarak, ocak ayında yıllık bazda yüzde 1,46
oranında artan imalat sanayi fiyatları tüketici fiyatları üzerinde
imalat sanayi kaynaklı baskıların ılımlı seyretmiş olduğuna işaret
etmiştir.''