Gıda enflasyondaki iyileşmeyi geciktirdi
Abone olMerkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Ekonomi Bakanlığı ’Ayın Konuğu’ programındaki sunumunda gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin enflasyon görü...
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Ekonomi Bakanlığı ’Ayın
Konuğu’ programındaki sunumunda gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin
enflasyon görünümündeki iyileşmeyi geciktirdiğini belirtti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Erdem Başçı
tarafından hazırlanan Ekonomi Bakanlığı ’Ayın Konuğu’ programındaki
’Fiyat İstikrarı ve Gıda Güvenliği’ sunumu yayımlandı. Sunumda şu
ifadelere yer verildi: Sıkı para politikası duruşu ve alınan
makroihtiyati önlemlerin etkisiyle kredi büyüme hızları makul
düzeylerde seyretmektedir. Gıda fiyatlarındaki yüksek seyir
enflasyon görünümündeki iyileşmeyi geciktirmektedir. Kurul, bu
çerçevede kuraklığın ve jeopolitik risklerin enflasyon görünümü
üzerindeki etkilerini de ele almıştır. Kurul, kısa vadeli
faizlerdeki mevcut duruşun daha simetrik bir faiz koridoru içinde
sürdürülmesine karar vermiştir. Enflasyon beklentileri, fiyatlama
davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlar yakından
izlenecek ve enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana
kadar getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para
politikasındaki sıkı duruş sürdürülecektir.
Sunumun ’İktisadi Faaliyet’ bölümünde şunlar vurgulandı: "İktisadi
faaliyet yılın ilk çeyreğinde net ihracatın olumlu katkısı ile
yüzde 4 civarında artmaya devam etmiştir. Öncü göstergeler iktisadi
faaliyette bir miktar ivme kaybına işaret etmektedir. Reel ihracat
yılın ilk yarısında reel ithalata göre artarak dengelenme sürecine
katkıda bulunmuştur. Anket göstergeleri, jeopolitik risklerin olası
etkileri ile, iktisadi
faaliyette bir miktar ivme kaybına işaret etmektedir. Tüketici
güveni ve yatırım eğilimi görece zayıf seyretmektedir. İstihdam
artışı ikinci çeyrekte yavaşlamıştır".
Dış denge ile ilgili bölümde ise "İhracat ithalattan daha hızlı
artmaya devam etmektedir. AB ülkelerindeki toparlanma ihracat
artışına katkıda bulunmaktadır. AB’deki toparlanma ihracat pazar
payına da yansımaktadır. Yılın ilk yarısında cari açıkta belirgin
bir iyileşme yaşanmıştır. Dış finansmanın kalitesi artmaya devam
etmiştir." ifadelerine yer verildi.
Sunumda ’Genel Enflasyon ve Gıda Güvenliği ile ilgili olarak "Genel
enflasyon ve çekirdek enflasyon göstergeleri yüksek seviyelerde
seyretmektedir. Enflasyon beklentileri, enflasyonun yüksek seyri
nedeniyle bir miktar bozulmuştur. Emtia fiyatları yakın dönemde bir
miktar düşüş sergilemiştir. Kurlar son aylarda daha istikrarlı
seyretmektedir. Son yılda döviz kuru geçişkenliği enflasyonun temel
belirleyicisi olmuştur. Birikimli döviz kuru gelişmelerinin yıllık
enflasyon üzerindeki olumsuz etkisi kademeli olarak
azalmaktadır.
Tarımdaki olumsuz arz koşulları ise gıda fiyatlarında yukarı yönlü
baskı oluşturmaktadır. Uzun bir süredir işlenmemiş gıda fiyatları
diğer fiyatlardan daha hızlı artmaktadır. Son dönemde, gıda
fiyatlarındaki yüksek seyir enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı
oluşturmaktadır. Bunun sonucunda, gıda fiyatları yıl başından
itibaren tarihi eğiliminden ayrışmıştır. Gıda fiyatlarının birçok
alt kaleminde artışlar gözlenmektedir. Tüketici sepetindeki gıdanın
payı Türkiye’de göreli olarak yüksektir. Gıda fiyatları ayrıca bazı
hizmet fiyatları üzerinden enflasyona dolaylı etki yapmaktadır. Son
dönemde yurtiçi gıda fiyatları uluslararası gıda fiyatlarından
önemli oranda farklılaşmıştır. Belirli tarım ürünlerinde
uygulanacak aktif bir dış ticaret politikası gıda fiyatlarındaki
yukarı yönlü riskleri sınırlamada etkili olabilecektir.
Gıda güvenliği 10. Kalkınma Planında önem atfedilen konulardan
biridir. Tarım ve Gıda Politikaları 10. Kalkınma Planı, Paragraf
763: Ürün piyasalarında istikrar, Çiftçi gelirlerinde istikrar için
dış ticaret araçlarının etkin kullanılması diğer politika araçları
ile birlikte zikredilmiştir.35
Tarım ve Gıda Politikaları, Paragraf 763: Gıda güvenliğini teminen
ürün piyasalarında ve çiftçi gelirlerinde istikrar gözetilerek
etkin stok yönetimi, üretim, pazarlama ve tüketim zincirinde
kayıpların
azaltılması, piyasaların düzenlenmesine ilişkin idari ve teknik
kapasitenin güçlendirilmesi ve dış ticaret araçlarının etkin
kullanılması sağlanacaktır. Üretici örgütlerinin pazara erişimi
kolaylaştırılacaktır.
Aşırı Fiyat Oynaklığı, Paragraf 65: İklim değişikliği, tarım
ürünleri stoklarında azalma, enerji ve diğer girdilerdeki fiyat
artışları, nüfus artışı, tarım ürünlerinin biyoyakıt benzeri
alternatif alanlarda kullanımının gelişmesi gibi faktörler 2000’li
yılların ikinci yarısında gıda fiyatlarının aşırı artmasına ve
dalgalanmasına yol açmıştır.
Verimlilik, Paragraf 67: Tarımsal üretim maliyetlerinin düşürülmesi
ve verimliliğin artırılması durumunda ülkemizde dünya fiyatlarının
üzerinde seyreden gıda fiyatları düşebilecektir.
Gıda güvenliğine ilişkin bir komitenin oluşturulması halinde
alınacak konjonktürel ve yapısal önlemlerin fiyatlar ve enflasyon
oranı üzerindeki etkileri açısından TCMB komite çalışmalarına katkı
sağlayabilecektir." denildi.
Sunumda Parasal ve Finansal Koşullar ile ilgili olarak ise "Son
dönemde, gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımlarında artış
gözlenmektedir. Gelişmekte olan ülkelerin risk primi
göstergelerinde de bir miktar iyileşme yaşanmıştır. Uzun vadeli
küresel faizlerin hem seviyesi hem de oynaklığı düşüşler
sergilemiştir. TCMB, kısa vadeli faizlerdeki mevcut duruşun daha
simetrik bir faiz koridoru içinde sürdürülmesine karar vermiştir.
Ocak ayındaki sıkılaştırmadan itibaren getiri eğrisinin eğitimi
tarihsel ortalamasına göre daha yatay seyretmektedir. Türk Lirası
Ocak ayındaki önden yüklemeli parasal sıkılaştırmadan sonra göreli
olarak olumlu performans göstermiştir. İma edilen döviz kuru
oynaklığı bir miktar iyileşmiştir. TCMB Mayıs ayından itibaren
ihracat reeskont kredileri kanalıyla net rezerv biriktirmeye
başlamıştır. Ticari kredi faiz oranları ve ticari-mevduat faiz
farkı düşmeye devam etmektedir. Tüketici kredisi faizleri de benzer
şekilde düşüş göstermektedir. Sıkı para politikası duruşu ve alınan
makroihtiyati önlemlerin etkisiyle kredi büyüme hızları makul
düzeylerde seyretmektedir. Toplam kredi büyümesi yılbaşından bu
yana tarihsel ortalamasının altında seyretmektedir. Kredi
büyümesindeki yavaşlama büyük oranda tüketici kredileri
büyümesindeki yavaşlamadan kaynaklanmakta iken, ticari kredilerin
büyümesi daha güçlü bir seyir izlemektedir" ifadelerine ver
verildi.
(İHA)