Genel başkan saltanatına son

Adalet Bakanlığı, Siyasi Partiler Kanunu’nda önemli değişiklikler öngören çalışmasını tamamladı. Söz konusu kanunun 71. maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, partilerin mali faaliyetlerine ilişkin herhangi bir parti mensubu hakkında dava açılabilmesi, Anayasa Mahkemesi’nin tespit ve talepte bulunmasına bağlı olacak. Bu durumda, Saadet Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan hakkındaki ‘kayıp trilyon’ davası düşecek. Kapatılan Refah Partisi’ne yapılan 1 trilyon liralık Hazine yardımının kaybolmasıyla ilgili davada ‘özel belgede sahtecilik’ suçundan 2 yıl 4 ay hapse mahkum edilen Erbakan’ın temyiz aşamasındaki cezası geçersiz sayılacak. Avrupa Birliği uyum paketlerinin ardından Siyasi Partiler Kanunu’nu değiştirmek için harekete geçen Adalet Bakanlığı, reform niteliğinde düzenlemeler içeren kanun taslağını tamamladı. Kanunun 71. maddesinin ikinci fıkrasında yapılması planlanan değişiklik, Maliye Bakanlığı’nın siyasi parti hesaplarını inceleyerek usulsüzlük tespit etmesi halinde suç duyurusu yapma hakkını elinden alıyor. Parti hesaplarıyla ilgili denetim ve yasal takibat “Anayasa Mahkemesi’nin tespit ve talebi”ne bırakılıyor. SPK’nın 76. maddesine eklenen bir hükümle de, devlet yardımlarını hukuka aykırı kullanıldığının belirlenmesi halinde, usulsüz gider miktarının iki katı kadar parti varlığının Hazine’ye gelir kaydedilmesi sağlanıyor. Yeni kanunla siyasi partilere Anayasa Mahkemesi’ne sundukları bilançolarının bir örneğini Türkiye genelinde yayın yapan gazetelerden birinde ilan etme zorunluluğu getiriliyor. Partiler, hesaplarını muhasebeci ve mali müşavire tasdik ettirerek Anayasa Mahkemesi’ne sunacak. SPK’da yapılması öngörülen değişiklikler özetle şöyle: Partiler sivil toplum örgütü Sivil toplum kuruluşu olarak tanımlanan siyasi partiler tüm üyelik kayıtlarını elektronik ortamda tutabilecek. Parti teşkilatlarının üyelikleri silme yetkisi bulunacak. Ancak üyeliği silinen kişi asliye hukuk mahkemesine itiraz edebilecek. Mahkeminin kararları kesin hüküm olacak. Partiden kesin ihraçlar için üye tam sayısının çoğunluğunun kararı gerekecek. Partiler, köy ve mahalle teşkilatları kurabilecek. Genel başkan saltanatına son Parti genel başkanları üç yıllığına ve üç kere olmak üzere en fazla 9 yıl partinin başında kalabilecek. Parti merkez yönetimi tarafından feshedilen il başkanı ve il yönetimi, asliye hukuk mahkemesine başvuracak. Mahkeme üç gün içinde itirazları karara bağlayacak. İşten el çektirilen il başkanı ve il yönetim kurulu üyeleri delege sıfatı ile ilk kongrede oy kullanma hakkına sahip olacak. Tüm partilere ön seçim zorunlu Genel ve ara seçimlerde siyasi partilere ön seçim yapma zorunluluğu getirildi. Milletvekili aday listeleri o bölgedeki kayıtlı tüm üyelerin serbest, eşit ve gizli oy, açık tasnif yöntemi ile belirlenecek. Ön seçimler genel seçimlerden en az 45 gün önce yapılacak. Tüm siyasi partiler ön seçimleri aynı günde yapacak. Partinin bir seçim çevresinde teşkilatı bulunmaz veya göstermesi gereken aday sayısı kadar istekli aday bulamaması halinde milletvekili listesi MYK tarafından yapılacak. Ayrıca siyasi partilere TBMM üye sayısının yüzde 10’unu aşmamak üzere ‘merkez adayı’ bildirme hakkı verildi. 10 milyardan fazla bağış yasak Gerçek ve tüzel kişiler, bir siyasi partiye aynı yıl içerisinde on milyar liradan fazla ayni ve nakti yardım ve bağışta bulunamayacak. Bağış veya yardımlar, parti makbuzlarında açıkça yer alacak. Hazine yardımına standart Milletvekili seçimlerinde yüzde 7’den fazla oy alan partilere, bütçenin beş binde ikisi oranında ödenek konacak. Yüzde 7’nin altında oy almasına rağmen, seçime katılabilme koşullarını tamamlayanlara, TBMM’de grubu bulunan partilere en az devlet yardımı alan partiye yapılan yardım kadar devlet yardımı yapılacak. Kredi ve ipotekli borç imkanı Partiler ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla gerçek ve tüzel kişilerden kredili veya ipotek karşılığında mal satın alabilecekler. Yönetim kurulu üyeliğine son Parti yöneticileri kamu kurum ve kuruluşlarının yönetim ve denetim kurullarında görev alamayacak. Partilerin seçilemeyen adaylarını KİT’lere yerleştirmesine son verilecek.